#LyX 1.3 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
\lyxformat 221
\textclass scrartcl
\begin_preamble
\usepackage{multicol}
\end_preamble
\language basque
\inputencoding latin1
\fontscheme pslatex
\graphics default
\paperfontsize default
\spacing single 
\papersize a4paper
\paperpackage a4
\use_geometry 0
\use_amsmath 0
\use_natbib 0
\use_numerical_citations 0
\paperorientation portrait
\secnumdepth 3
\tocdepth 3
\paragraph_separation indent
\defskip medskip
\quotes_language english
\quotes_times 2
\papercolumns 1
\papersides 2
\paperpagestyle default

\layout Title

LyX Maiz Eginiko Galderak
\layout Author

egilea: LyX taldea.
\begin_inset Foot
collapsed false

\layout Standard

Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko posta-zer
rendara: <lyx-docs@lists.lyx.org>.
 
\newline 
Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio, <dooteo@euskalgnu.org>, 2004.
\newline 
Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
\end_inset 


\layout Abstract

Hau LyX-i dagokion Maiz Egindako Galderen (MEG) zerrenda da.
 LyX-ek kalitate goreneko dokumentuak sortzeko 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

Ikusten duzuna esan nahi duzu" (WYSIWYM) ingurunea eskaintzen duen testu-prozesa
dore bat du, eta software librea da.
 Laguntza gehiagorako, jarri harremanetan LyX-eko erabiltzaile taldearen
 posta-zerrendarekin; hori bai, eskuliburu guztiak irakurri ondoren.
 Posta-zerrenda hau da: 
\family typewriter 
lyx-users@lists.lyx.org
\family default 
 
\layout Standard


\begin_inset LatexCommand \tableofcontents{}

\end_inset 


\layout Section

Sarrera eta informazio orokorra
\layout Subsection

Zer da LyX? 
\layout Standard

LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
 markatze-hizkuntza darabil, "idazmakina" kontzeptu zaharkitua apurtuz.
 Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
 sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta "maketazio" arloko aditua
 izan gabe.
 Maketazio-lanetaz ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egilea
 dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
\layout Standard

LyX-ek dokumentuaren 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

ia-WYSIWYG" ikuspegia eskaintzen du.
 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

Ia
\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

 hitzak lerro- eta orri-jauziak inprimatutako dokumentuan berdin-berdina
 ez direla bistaratuko esan nahi du.
 Hala ere, ez da beharrezkoa, zeren eta LyX-ek zure testuaren amaierako
 formatua lantzeko konposatze-lanak egiten dituen beste programa (LaTeX
 izenekoa) bat erabiltzen baitu.
 LyX-ek erabiltzailearen interfaze eroso bat eskaintzeko osagai guztiak
 dituen bitartean, konposaketa lanak egiteko programak testuaren formatua
 lantzeko gauza guztiak ditu, eta bien artean oso-oso ongi moldatzen dira.
\layout Standard

Beraz, lerro- eta orri-jauziekin ez duzu inolako arazorik izango.
 Azpiatal zehatz batek zein zenbatzaile duen gogoratu beharrik ez duzu izango.
 Atalen izenburuek zein letra-tipo eta tamaina erabiltzen duten ere ahaztu.
 LyX-i (eta LaTeX-i) esan behar diozun gauzan bakarra da zein 
\emph on 
dokumentu-klase
\emph default 
 editatzen ari zaren eta testua dagoen paragrafoa zein 
\emph on 
motakoa
\emph default 
 den; hori eginez gero ordenagailuak dokumentuari dagokion konposatze-lanak
 egokiro egingo ditu.
 Argi dago dokumentua fintzeko maila sakonagoetan aritzeko aukera duzula.
 Hala ere, LyX-ek ordenagailuari testua zer den adierazten dio, eta ez nolako
 itxura eduki behar duen.
 Horregatik, LyX testu-prozesadoreak WYSIWYM ("What You See Is What You
 
\emph on 
Mean"
\emph default 
 edo "Ikusten duzuna 
\emph on 
esan
\emph default 
 
\emph on 
nahi
\emph default 
 duzu") moduko edizioa eskaintzen dizula esatea atsegin dugu.
\layout Subsection

Oso polita, baina erabilgarria da?
\layout Standard

Erabat.
 LyX-ekin honako dokumentu-mota hauek sor daitezke:
\layout Itemize

Memoriak
\layout Itemize

Gutunak
\layout Itemize

Tesiak (dokumentu batean 260 orrialde, luzeagoak beste fitxategi batzuk
 gehituz lortzen dira)
\begin_deeper 
\layout Itemize

adibidez, 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.fee.uva.nl/scholar/mdw/leuven/thesis.pdf}

\end_inset 


\end_deeper 
\layout Itemize

Klaseak emateko apunteak (133 orrialde eta 27 irudi, 33 MHz 486 motako ordenagai
lu batean ekoiztuta!) 
\layout Itemize

Mintegietako koadernoak (500+ orrialde)
\layout Itemize

Konferentzietako txostenak ("Proceedings of the Second Continental Workshop
 on the Geoid in Europe", (Finlandiako Geodesia Institutuaren txostena 98:4),
 292 orrialde)
\layout Itemize

Softwarearen dokumentazioa (LyX Erabiltzailearen Gidak 120 bat orrialde
 ditu) 
\layout Itemize

Liburuak
\begin_deeper 
\layout Itemize

PostgreSQL-ren liburua 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.postgresql.org/docs/awbook.html}

\end_inset 

 gunean aurki dezakezu.
\layout Itemize

Donnay, J-P., Barnsley, M.J., eta Longley, P.A., eds., 2001, "Remote Sensing and
 Urban Analysis" (Taylor eta Francis: Londres).
\layout Itemize

Herbert Voss: "Praktische Kryptologie mit Java" 286 orrialde, ekuazio, taula
 eta irudi pila bat.
 ISBN 3-8311-1458-7.
\layout Itemize

Yann Collette eta Patrick Siarry, "Optimisation multiobjectifs", 2002, Eyrolles.
\end_deeper 
\layout Itemize

Ondoren zerrendatzen diren aldizkarietarako artikuluak:
\begin_deeper 
\layout Itemize

Astronomy & Astrophysics (Suetterlin, P.
 1998, A&A, 333, 305; Suetterlin, P.
 & Wiehr, E.
 1998, A&A, 336, 367)
\layout Itemize

Astronomical Journal (Ressler, M.
 E.
 & Barsony, M.
 2001, AJ, 121, 1098)
\end_deeper 
\layout Itemize

Eleberriak (2000.
 urtean kaleratu zen 400 orrialde baino gehiago zituen eleberri bat; une
 hauetan 836 orrialdeko eleberri bat prestatzen ari dira)
\layout Itemize

Antzezlanak eta zinemarako gidoiak.
\layout Itemize

Negozio proposamenak: 1 milioi dolar (US) baino gehiagokoak.
\layout Subsection

Nondik hasiko naiz? 
\layout Standard

LyX-ekin zerikusia duena aurkitzeko, lehenbizi joan 
\begin_inset LatexCommand \url{www.lyx.org}

\end_inset 

 web gunera.
 Albisteak, adibideak, iturburuak, kode bitarrak eta beste gauza asko gune
 horretan eskuragarri dituzu.
 LyX instalatu ondoren eta lehen aldiz erabiltzerako, irakurri Tutoretza
 (
\family sans 
\bar under 
L
\bar default 
aguntza\SpecialChar \menuseparator

\bar under 
T
\bar default 
utoretza
\family default 
).
 Bai, horitxi esan nahi dut.
\layout Standard

Beste sarrerako gida bat aurkituko duzu hemen: 
\begin_inset LatexCommand \url{www.bilkent.edu.tr/~robin/lyxguide.pdf}

\end_inset 


\layout Subsection

Zein ordenagailutan erabil dezaket?
\layout Standard

Une honetan, LyX exekutatzeko X leiho-sistema behar duzu.
 OS/2, MacOS X eta Win32 sistementzako bihurketak prestatuta daude, baina
 sistema horietan X zerbitzaria instalatuta eta lanean eduki beharko duzu.
 LyX honako sistema eragile hauetan (eta beste askotan) erabiltzen dela
 badakigu:
\layout Itemize

Linux: Debian, RedHat, SUSE, Mandrake edo YellowDogLinux beste batzuen artean.
\layout Itemize

SparcLinux: RedHat 6.0
\layout Itemize

Sun Solaris 2.6, 2.7
\layout Itemize

Tru64 Unix 4.0f
\layout Itemize

HP-UX
\layout Itemize

OSF1 flore V4.0 1091 alpha
\layout Subsection

LyX-ek zenbat leku behar du disko gogorrean? 
\layout Standard

Nire sisteman, LyX-en kode bitarrak disko gogorrean 2 MB betetzen ditu,
 eta euskarriko fitxategiek beste 12.6 MB betetzen dute, horietatik 9.1 MB
 dokumentuek osatzen dute, eta diskoan leku gehiago edukitzeko, axola ez
 zaizkizun hizkuntzetakoak ezaba ditzakezu.
 Gogoratu behar dugu LyX-ek LaTeX-en oinarritzen dela, eta teTeX bezalako
 banaketa bat instalatuta 115 MB inguru betetzen dituela, eta ghostscript-ek
 beste 10 MB eskatzen dituela!
\layout Subsection

LyX benetako software askea da? 
\layout Standard

Bai, noski.
 Hori galdetzea ere! Inor txikikerietan sakontzen hasten bada, LyX-ek erabiltzen
 duen XForm liburutegi grafikoa nahiz eta dohainik eskuragarri egon jabedun
 motako softwarea dela esan beharra dugu.
 Horren ondorioz LyX ez da hain Garbia eta Santua.
 Zentzugabekeria hutsa.
 LyX-en iturburua pitin bat moldatutako GPL lizentzian oinarrituta dago,
 eta beraz LyX bera software askea da eta horrelaxe bermatzen da.
 Gainera, LyX-eko garatzaileek menpekotasunik ez duen tresna-jokoa lantzen
 ari dira.
 Beraz, 1.3.0 bertsiotik aurrera Qt 2 edo 3 liburutegi askearen 3.\SpecialChar ~
bertsioa
 onartzen du.
 LyX-en 1.0 bertsioa baino zaharragoak (LGPL lizentziapean kaleratutakoak)
 eskuratzeko, joan gune honetara: 
\begin_inset LatexCommand \url{ftp://ftp.lyx.org/pub/xforms/OpenSource/}

\end_inset 

.
\layout Description


\emph on 
Itzultzailearen\SpecialChar ~
oharra
\emph default 
: eskuliburu hau euskaratu zen garaian, 2004.
 urteko hasieran, LyX 1.3.3 bertsioa GPL lizentziarekin banatuta zegoen.
 Honek LyX erabat askea dela bermatzen du.
\layout Section

Interneteko euskarriak
\layout Subsection

LyX-i buruzkoak interneteko zein gunetan aurki ditzaket?
\layout Itemize


\begin_inset LatexCommand \url{www.lyx.org}

\end_inset 


\layout Itemize


\begin_inset LatexCommand \url{bugzilla.lyx.org}

\end_inset 

, LyX-eko errore bati buruzko txostena bidaltzeko.
\layout Itemize


\begin_inset LatexCommand \url{www.devel.lyx.org}

\end_inset 

, LyX-en hesteak eta odolkien artean murgiltzea nahi baduzu.
\layout Itemize

Ezagutzen diren ispilu-guneak, beste batzuen artean:
\begin_deeper 
\layout Itemize


\begin_inset LatexCommand \url{www.mx.lyx.org}

\end_inset 


\layout Itemize


\begin_inset LatexCommand \url{www.no.lyx.org}

\end_inset 


\layout Itemize


\begin_inset LatexCommand \url{www.it.lyx.org}

\end_inset 


\end_deeper 
\layout Subsection

LyX-eko materiala zein FTP-tik eskura dezaket?
\layout Itemize

ftp.lyx.org in /pub/lyx (ftp.via.ecp.fr bezala ere ezaguna)
\layout Subsection

Zein posta-zerrenda daude?
\layout Description

* lyx-announce@lists.lyx.org (mezu kopuru txikia), LyX-en albisteak zabaltzeko.
\layout Description

* lyx-users@lists.lyx.org (mezu kopuru ertaina), erabilera orokorrari buruzkoak.
\layout Description

* lyx-devel@lists.lyx.org (mezu kopuru handia), garapen eta araztatze buruzkoak.
\layout Description

* lyx-docs@lists.lyx.org (ikaragarrizko mezu kopuru txikia), dokumentazio
 buruzkoak.
\layout Standard

Orokorrean posta-zerrenda hauetariko batean Harpidetzeko, bidali mezu bat
 lyx-lelo-subscribe@lists.lyx.org helbidera; edo harpidetza amaitzeko, lyx-lelo-un
subscribe@lists.lyx.org helbidera, non "lelo" hauetariko bat adierazi nahi
 duen: "announce", "users", "devel", edo "docs".
 Xehetasun gehiagorako, ikusi 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.lyx.org/internet/mailing.php3}

\end_inset 

 gunea.
\layout Subsection

Posta-zerrendak nonbaiten gordetzen dira?
\layout Standard

Nola ez ba? :-)
\layout Subsection

Ederto, hi bai hi jatorra! Eta non gorde dituzue?
\layout Itemize

Albisteak: 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.mail-archive.com/lyx-announce@lists.lyx.org/}

\end_inset 


\layout Itemize

Erabiltzaileak: 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.mail-archive.com/lyx-users@lists.lyx.org/}

\end_inset 


\layout Itemize

Garapena: 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.mail-archive.com/lyx-devel@lists.lyx.org/}

\end_inset 


\layout Section

Beste testu-prozesadore batzuekiko bateragarritasuna
\layout Subsection

LaTeX fitxategiak irakur/idatz ditzaket?
\layout Standard

Bai horixe.
 LyX-ek dokumentuen irteera sortzeko LaTeX fitxategietara bihurtzen (inprimatzek
o erabili behar bada) edo esportatzen (gizakiok irakurtzeko bada) ditu.
 reLyX programak, LyX-ekin datorrenak, LaTeX motako fitxategiak LyX formatura
 bihurtzen lan dotorea egiten du.
 Perfektua ez izan arren, zuretzat %95 lantzen du.
\layout Subsection

Word fitxategiak irakur/idatz ditzaket?
\layout Standard

Ez da hain erraza.
 Erabiltzaileek neurri batean arrakasta lortu izan dute honako sekuentzia
 hauek landuta: LyX
\begin_inset Formula $\rightarrow$
\end_inset 

LaTeX
\begin_inset Formula $\rightarrow$
\end_inset 

RTF
\begin_inset Formula $\rightarrow$
\end_inset 

Word, eta alderantziz.
 Hala ere, Word-ek ez du LyX-ek eta LaTeX-ek duten markatze-hizkuntza erabiltzen
, horren ondorioz bihurketak nahiko zailak eta zentzugabekoak dira.
\layout Standard

Dena den, hona iradokizun batzuk:
\layout Description

word2x Honek LaTeX, HTML eta testu soileko irteerak sortzen ditu.
 Hasiera batean LaTeX formatura bihur dezake (eta nahiko garbi gainera),
 baina nik nahiago izaten dut testu soilera bihurtu, eta azken honi LyX-ekin
 formatua eman.
 Horretarako, jatorrizko dokumentuaren formatua (zein diren atalen izenburuak,
 zerrendak eta bestelakoak) ezagutzea eskatzen du.
 Egin nuen azken saiakeran Office 2000-ko Word-ekin ez zebilen.
 
\layout Description

wvware (www.wvware.com gunean aurkituko duzu, edo azken bertsioa eskuratzeko,
 joan CVS gordeleku-sistemara).
 Garai batean msWordView izena zuen.
 Oso ona, LaTeX/HTML formatua sortzeko balio du.
 Oso konfigurakorra da: 
\family typewriter 
wvLaTeX.xml
\family default 
 fitxategiak bihurketa prozesua bideratzen du.
 Office-ren azken bertsioetako formatuekin lan egiteko gaitasuna dauka.
\layout Description

Ted Norbaitek Word-ekin sortutako RTF fitxategia bidaltzen dizunean, fitxategi
 mota horren editorea da.
 Produktu fina benetean.
 Erabili bihurtzailearen bertsioa (testu soila edo HTML).
 
\layout Standard

Azkenik, guzti hauek huts egiten dutenean, erabili Word formatua ulertzen
 duten edozein testu-prozesadore (OpenOffice.org, WordPerfect, StarOffice,...).
 Gero, bihurtu fitxategia testu soil gisa, eta inportatu LyX-era (ASCII
 gisa).
 Ondoren, jarri dokumentuari dagokion formatuan.
 Niretzat, eta hau iritzi pertsonala da, bihurketa horiek guztiak egin ordez,
 azken bide hau jorratzea askoz ere azkarragoa eta garbiagoa da, horrela
 ez baitaukazu atzera egin eta gauzak konpontzen denbora galtzen ibili beharrik.
\layout Subsection

HTML fitxategiak irakur/idatz ditzaket?
\layout Standard

Fitxategiak HTML formatuan idazteko, beste batzuen artean, 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 


\family typewriter 
tth
\family default 

\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

 bihurtzailea erabili.
 Hortik HTML
\begin_inset Formula $\rightarrow$
\end_inset 

LaTeX bihurketa lantzen duen programaren bat egon beharko luke.
\layout Section

LyX eskuratzea eta konpilatzea
\layout Subsection

4.1 Zer behar dut?
\layout Itemize

LyX-eko iturburuak: lyx-1.x.x.tar.gz
\layout Itemize

XForms edo Qt liburutegia.
 XForms-en kasuan xforms-0.88 edo garatuagoa (dagoen azken bertsioa erabiltzea
 aholkatzen da) eskuratu.
 Bestela Qt 3.1 edo garatuagoa.
\layout Itemize

LaTeX banaketa bat instalatuta edukitzea: teTeX-1.0 edo bertsio garatuagoa
 eskuratzea aholkatzen dizugu.
\layout Itemize

PostScript® interpretatzailea: ghostscript 7.0 edo garatuagoa.
\layout Itemize

C++ konpilatzaile moderno bat.
 Gcc erabiltzen baduzu, LyX-ek 2.95.2 edo 3.2 eskatuko dizu.
 Saiatu dagoen azken bertsioarekin lan egiten.
\layout Subsection

Nola konpilatzen dut?
\layout Standard

Terminal batean, eta LyX-en iturburuak dauden direktorioan kokatuta, landu
 komando hauek:
\layout Itemize


\family typewriter 
./configure
\begin_deeper 
\layout Standard

Qt liburutegiak erabiltzea nahi baduzu, honako konfigurazio honetako aukerak
 erabili beharko dituzu:
\layout Itemize

--with-frontend=qt 
\layout Itemize

--with-qt-dir=<Qt_instalatuta_dagoen_direktorioa>.
\end_deeper 
\layout Itemize


\family typewriter 
make
\layout Itemize


\family typewriter 
make install
\family default 
 (komando hau supererabiltzaile edo root gisa landu beharko duzu, landu
 duzun 
\family typewriter 
configure
\family default 
 komandoan bestelako bandera edo aukerarik ez badiozu ezarri bederen)
\layout Standard

Xehetasun gehiagorako, irakurri iturburuko INSTALL fitxategia.
\layout Subsection

Konpilatzea gorrotatzen dut.
 Aurrekonpilatutako kode bitarrak non aurki ditzaket?
\layout Standard

Arestiko pakete gehienak aurrekonpilatutako bitar formatuan Linux sistema
 anitzetarako eskuragarri daude.
 LyX-en kode bitarrak RPMS eta beste formatu batzuetan aurrekonpilatuta
 daude eta gune honetatik eskura dezakezu:
\layout LyX-Code


\begin_inset LatexCommand \url{ftp://ftp.lyx.org/pub/lyx/bin/}

\end_inset 


\layout Standard

Windows-entzako prestatutakoa hemendik jaitsi beharko duzu:
\layout LyX-Code


\begin_inset LatexCommand \url{http://www.fh-hannover.de/mbau/tim/hentschel/lyx/index.html}

\end_inset 


\layout Section

Inpernuko Testu Gorriari buruzkoak (GARRANTZITSUA!)
\layout Subsection

Zer da Inpernuko Testu Gorria (edo ERT)?
\layout Standard

ERT (Inpernuko Testu Gorria) LaTeX-eko komando gordinei deitzen zaie, eta
 LyX dokumentuan txerta ditzakezu.
 Garapen-taldeko basapizti batzuei, ERT-ek LyX dokumentuei ematen zien itxura
 zela eta, horrela izendatzea bururatu zitzaien.
 Gutariko batzuek.
 ordea, politikoki askoz ere zuzenagoak omen garenez, URT (Testu Gorri Itsusia)
 deitu arren, arbasoengandiko ohitura hedatuz terminoa ERT bezala finkatu
 zen.
 
\layout Subsection

Nola sartzen dut Inpernuko Testu Gorri bat?
\layout Standard

Itxurari buruzko eztabaida alde batera utziz, MEG honetan aurkitu dituzun
 erantzun askok ERT erabiltzea eskatuko dizute; beraz, 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

txertatu LaTeX kode hau" edo antzeko zerbait agintzen dizugunean, zuk honako
 hau egin beharko zenuke (aginduei jaramonik ez egitea nahi baduzu, batzuek
 esaten duten bezala "egin zerorrek!
\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

)
\layout Enumerate

Tresna-barrako TeX botoian klikatu, edo 
\family sans 
\bar under 
T
\bar default 
xertatu\SpecialChar \menuseparator

\bar under 
T
\bar default 
eX
\family default 
 menua erabili.
\layout Enumerate

Idatzi komandoa, beste edozein testu bezala.
\layout Subsection

ERT multzo berria nahiko astuna da!
\layout Standard

Erabiltzaile asko LyX 1.2.0 bertsioan sartu zen eta ERT txertatzeari buruzko
 kexa azaldu zen.
 Hala ere, LaTeX zaharra berpizteko itxaropen txiki bat egon arren (eta
 hori bai zela akerren
\begin_inset Foot
collapsed true

\layout Standard

I
\emph on 
tzultzailearen oharra
\emph default 
: "hack" hitza berez, beste esanahi batzuen artean, "aizkorakada" da, eta
 ondorioz "hacker"-ak "aizkolariak" dira.
 Fonema-kontua dela eta, "hacker" euskaraz ahoskatzerakoan "aker" entzuten
 denez, "akerra" hitza erabiltzea bururatu zait.
\end_inset 

 lana!), hemen hausnarketa batzuk zerrendatu ditugu:
\layout Standard

* ERT beste edozein mugikor bezala tolesta dezakezu; horretarako, klikatu
 dokumentuan txertatu duzun ERT botoiaren gainean edo erabili 
\family sans 
\bar under 
E
\bar default 
ditatu\SpecialChar \menuseparator
Ireki/Itxi\SpecialChar ~

\bar under 
m
\bar default 
ugikorra
\family default 
 menua (lehenespenez 
\family sans 
C-i
\family default 
 lasterbideari esleituta dago).
\layout Standard

* ERT bat 
\emph on 
lerro-barnean
\emph default 
 ezar dezakezu; horretarako, klikatu ERT txertatze-kutxaren barruan (LaTeX
 kodea idazten den lekuan) saguaren eskuin-botoiarekin eta elkarrizketa-koadro
 batean bere propietateak azalduko zaizkizu.
 "Barnean" hautatu.
 
\layout Subsection

Badago beste aukerarik?
\layout Standard

LaTeX komandoak 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

LaTeX hitzaurrean" ere txerta daitezke, gune horretan idazten den guztia
 prozesuan zehar sortzen den LaTeX fitxategian hitzez hitz txertatzen da.
 Hau LaTeX-eko pakete ez-estandarrak gehitzeko (dokumentuan erabiliko diren
 lasterbide orokorrak definitu, eta bestelakoak egiteko) oso erabilgarria
 izaten da.
\layout Section

LyX-en erabilerari buruzkoak
\layout Standard

Atal honetan maiz egin ohi diren galderei erantzuna aurkitzen saiatuko gara.
 Oso gutxitan egin diren galderak Herbert Voss-ek egindako 
\begin_inset LatexCommand \url{http://www.educat.hu-berlin.de/~voss/lyx}

\end_inset 

 bilduma ikusgarrian aurkituko dituzu.
 Beraz, posta zerrendetan zerbait galdetu aurretik gune horretara joan eta
 irakurri, merezi du eta!
\layout Subsection

Galdera orokorrak
\layout Subsubsection

Nola ezabatu titulu azpiko data?
\layout Standard

Irtenbiderik egokiena 
\family sans 
Dokumentu-ezarpenak
\family default 
 leihoko 
\family sans 
Hitzaurrea
\family default 
 gunean ondorengo lerroa sartzea da:
\layout LyX-Code


\backslash 
date{}
\layout Description


\emph on 
Itzultzailearen\SpecialChar ~
oharra
\emph default 
: beste aukera bat da egilea izena sartzen duzunean, liburu batean adibidez,
 ondorengo lerroan zuriune babestu bat sartu eta hau 
\family sans 
Data
\family default 
 ingurunearekin ezartzea (horrela hitzaurrea ez duzu zer ukitu beharrik).
\layout Subsubsection

Nola alda ditzaket Elementua/\SpecialChar \-
Zenbatua/\SpecialChar \-
Azalpena zerrenda inguruneko tarteak?
\layout Standard

Hori eskuz egin behar duzu: adibidez, idatzi zerrenda berezi baten hasieran
 LaTeX kode hau:
\layout LyX-Code


\backslash 
setlength{
\backslash 
itemsep}{0mm}
\layout Subsubsection

Nola zenbatzen dira ekuazioak atalekiko?
\layout Standard

Gehitu dokumentuko LaTeX hitzaurrean ondorengo bi lerroak:
\layout LyX-Code


\backslash 
@addtoreset{equation}{section} 
\layout LyX-Code


\backslash 
renewcommand{
\backslash 
theequation}{
\backslash 
thesection.
\backslash 
arabic{equation}}
\layout Subsubsection

Gauza bera irudi eta taulekin egiterik ba ote?
\layout Standard

Ordeztu 
\family typewriter 

\backslash 
theequation
\family default 
 esaldia 
\family typewriter 

\backslash 
thetable
\family default 
 edo 
\family typewriter 

\backslash 
thefigure
\family default 
 bategatik; gero ordeztu
\family typewriter 
 equation
\family default 
 hitza 
\family typewriter 
table
\family default 
 edo 
\family typewriter 
figure
\family default 
 hitzagatik.
 Ez ahaztu
\family typewriter 
 
\backslash 
@addtoreset
\family default 
 komandoa egokitzea ere, hor ere 
\family typewriter 
equation
\family default 
 agertzen baita, eta egokitu beharra duzu.
\layout Subsubsection

Oin-oharren zenbakiak ikurretara (izartxoa, daga, e.a.) nola aldatu?
\layout Standard

Zure LaTeX hitzaurrean
\family typewriter 

\backslash 
renewcommand{
\backslash 
thefootnote}{
\backslash 
fnsymbol{footnote}}
\family default 
 gehitu.
\layout Subsubsection

Nola hil ditzaket alargun eta umezurtzak?
\layout Standard

Beno, hemen ez gara Duke Nukem-ekin jolasten ari! Alargunak eta umezurtzak
 (paragrafo baten aurreneko lerroa orrialde baten behean eta paragrafo baten
 azken lerroa beste orrialde baten goian) kentzeko, gehitu hau LaTeX hitzaurrean
:
\layout LyX-Code


\backslash 
widowpenalty=10000 
\layout LyX-Code


\backslash 
clubpenalty=10000 
\layout Standard

eta agian beste hau ere bai:
\layout LyX-Code


\backslash 
raggedbottom
\layout Subsubsection

Nola egituratu zerrenda bat 1.a bezalakoarekin hasteko?
\layout Standard

Honelako zerrenda bat eduki nahi baduzu
\layout LyX-Code

1.
 a) Lehen aukera
\layout LyX-Code

   b) Bigarren aukera
\layout LyX-Code

   c) Hirugarren aukera
\layout Standard

probatu hau egiten:
\layout LyX-Code

1.
 {} 
\layout LyX-Code

a) Lehen aukera
\layout LyX-Code

b) Bigarren aukera
\layout LyX-Code

c) Hirugarren aukera
\layout Standard

{} kortxete bikotea ERT barruan dago.
 Hau da, edukitzaileak ez dira inprimatzen.
 Egin hau zehatz-mehatz: sortu paragrafo bat 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

zenbatua" ingurunearekin, sartu ERT batean kortxete bikoitza, sartu lerro
 berri bat eta habiaratze-sakonera gehitu, gero idatzi hiru elementuak.
 LyX-ek autoetiketatuko ditu.
\layout Subsubsection

Nola zenbatu hitz-kopurua?
\layout Standard

Exekutatu zuzentzaile ortografiko bat; egiaztatu duen hitz-kopuru osoa erakutsik
o du.
 Zuzentzailea abiatu baino lehenago, eta hitz guztiak zenbatzeko, ziurtatu
 kurtsorea dokumentuaren hasieran dagoela.
\layout Subsubsection

Nola finkatu tarte horizontal zehatz bat?
\layout Standard

Erabil ditzakezun ERT komando batzuk daude: 
\family typewriter 

\backslash 
enspace
\family default 
 (1/2 em), 
\family typewriter 

\backslash 
thinspace
\family default 
 (1/6 em), 
\family typewriter 

\backslash 
negthinspace
\family default 
 (-1/6 em), 
\family typewriter 

\backslash 
quad
\family default 
 (1 em), 
\family typewriter 

\backslash 
qquad
\family default 
 (2 em), 
\family typewriter 

\backslash 
hspace{
\emph on 
luzera
\emph default 
}
\family default 
, e.a.
 Komandoetan agertzen diren 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

em" horiek uneko letra-tipoko "m"hizkiaren zabalera da.
 
\family typewriter 

\backslash 
hspace
\family default 
 komandoko luzeraren argumentua edozein TeX luzera baliagarria da; unitateak
 
\family typewriter 
mm
\family default 
 (milimetroak), 
\family typewriter 
cm
\family default 
 (zentimetroak), 
\family typewriter 
in
\family default 
 (hatzak), 
\family typewriter 
pt
\family default 
 (puntuak = 1/72 hatz), 
\family typewriter 
em
\family default 
 ("m" hizkiaren zabalera), edo 
\family typewriter 
ex
\family default 
 ("x" hizkiaren luzera) izan daitezke.
 Adibidez: 
\family typewriter 

\backslash 
hspace{1in}
\family default 
, 
\family typewriter 

\backslash 
hspace{2.5em}
\family default 
, e.a.
\layout Subsubsection

Zer egin zitazioek [1][2][3][6] ordez [1,2,3,6] edo [1-3,6] erakusteko?
\layout Standard

Txertatu 
\family typewriter 

\backslash 
usepackage{cite}
\family default 
 LaTeX hitzaurrean.
 LaTeX banaketa gehienek pakete hori edukitzen dute.
 LyX-ek pakete hori onartzen du, eta horrela komaz bereiztuta hainbat aipu
 zitazioaren elkarrizketa-koadroan txerta ditzakezu: adib.
 [Ziggy_TokiAlai][Ansel_Etxetxo] ordez [Ziggi_TokiAlai, Ansel_Etxetxo] bata
 bestearen jarraian erabil dezakezu.
\layout Subsection

Irudiei buruzkoak
\layout Subsubsection

Zein ezberdintasun dute 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

irudia
\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

k eta 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

irudi mugikorra
\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

k?
\layout Standard

Hau terminologia ez-egoki baten adibidea da.
 "Irudia" batek "grafiko" bat adierazten du, eta fitxategian argazki bat
 txertatuko dela esaten du.
 Irudi mugikorra batek artikulu bateko irudi batek adierazten duena baino
 gehiago da: honek grafikoak, epigrafeak, irudiaren etiketak eta bestelakoak
 baititu.
 Lehenbizi irudi mugikor bat txertatzen da, eta gero berroren barruan irudi
 bat jartzen zaio.
\layout Standard

Taulak antzera lantzen dira.
 Txertatu taula mugikor bat , eta gero bertan sartu taula bat.
\layout Subsubsection

Nola kokatu dezaket irudi bat nahi dudan lekuan?
\layout Standard

Hautatu 
\family sans 
\bar under 
D
\bar default 
iseinua\SpecialChar \menuseparator

\bar under 
D
\bar default 
okumentua
\family default 
 menua.
 
\family sans 
Diseinua
\family default 
 fitxako 
\family sans 
Mugikor-kokapena
\family default 
 eremuan 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 


\family typewriter 
!htp
\family default 

\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

 idatzi.
 Horrek LaTeX-i irudia txertatu duzun lekuan jartzen buru-belarri saiatzeko,
 ezin badu orrialde baten gainean, eta bestela orrialde bat beretzako bereziki
 jartzea esaten dio.
 Hau ezarpen orokor bat da: irudi guztiek ezarri den arau honi jarraituko
 diote.
\layout Standard

Irudi bakoitzaren jokaera kontrolatu nahi baduzu, klikatu irudi mugikorraren
 gainean saguaren eskuineko botoiarekin, eta horrek irudiaren jokaera kontrolatz
eko leihoa bistaratuko dizu.
\layout Subsubsection

Zer adierazten du 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 

Too many unprocessed floats
\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

 errore-mezuak?
\layout Standard

LaTeX-ek une batean batera mugitu ditzakeen elementu mugikor kopuru mugatu
 batekin lan egin dezake.
 
\layout Standard

Adibidez, 4.
 irudia ezin bada leku egoki batean jarri (lehenetsitako arauak jarraituz,
 orrialdearen goian, gero behean, eta gero beretzako orrialde berezi batean)
 eta gero 5.\SpecialChar ~
irudia badator, biak, kokapen egokia lortu arte, dokumentuaren
 amaiera arte mugitzen joango dira.
 Ezer onik ez bada gertatzen, dokumentuaren amaieran kokatuko dira.
 Horrelako gehiegi egonez gero, LaTeX-i buruko mina jartzen zaio eta "too
 many unprocessed floats
\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

 errore-mezua igortzen du.
 Hau ez da LaTeX-en errorea, irudi gehiegi eta testu gutxiegi dagoela baizik
 :-)
\layout Standard

Honen inguruan lan egiteko biderik errazena hau da: txertatu 
\family typewriter 

\backslash 
clearpage
\family default 
 komandoa dokumentuan orri-jauzia ongi letorkeen leku batean.
 Orri-jauzi batek orrialde berri bat hasten duen bitartean, 
\family typewriter 

\backslash 
clearpage
\family default 
 komandoak ordura arte finkatu gabe dauden mugikor guztiak prozesatu, eta
 gero orrialde berri bat hasten du.
 Honek dokumentu erdian irudi pila bat batera jarri eta dokumentua itsusi
 konposatuko du: beraz, irudiak dokumentuan zehar banatzeko hainbat 
\family typewriter 

\backslash 
clearpage
\family default 
 erabili beharko dituzu.
\layout Subsection

Matematikako gauzak
\layout Subsubsection

Nola sartu testu arrunta matematikako ekuazio batean?
\layout Standard

Kurtsorea matematikako gunean kokatuta dagoela, sakatu 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 


\family typewriter 
M-m m
\family default 

\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

, eta gero idatzi "mat.
 testu arrunta".
\layout Subsubsection

6.3.2 Nola egiten da erro kubiko bat (edo handiagoa)?
\layout Standard

Kurtsorea matematikako gunean kokatuta dagoela, sakatu 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset 


\family typewriter 
M-m m
\family default 

\begin_inset Quotes erd
\end_inset 

; honek "erroaren kutxa" txertatuko du.
 Ondoren, eraibli teklatuko geziak sarrerako kutxetan zehar ibiltzeko.
\layout Section

7LyX-en exekuzioari buruzkoak
\layout Subsection

Nola bihurtu LyX fitxategiak LaTeX-era komando lerroarekin?
\layout Standard

Fitxategia esportatzeko gaitasun hau 1.1.6 bertsioan garatu zen.
 Landu hau komando-lerroan:
\layout LyX-Code

lyx --export latex <zure_fitxategia>.lyx
\layout Standard

eta egina duzu!
\layout Standard

LyX-eko bertsio zaharragoa baduzu, X exekutatzen ari bazina bezalako sintaxia
 erabil dezakezu; horrek LyX leihoa pantailan agertzea dakar.
 
\family typewriter 
Xvfb
\family default 
 komandoa erabilgarri baduzu, landu hau itsu-itsu (bash komando lerroan)
\layout LyX-Code

(Xvfb :1 -once -terminate &); rm <fitxat>.tex; 
\layout LyX-Code

lyx -display :1 --export latex <fitxat>.lyx
\layout Standard

csh/tcsh motako komando-lerroan berriz:
\layout LyX-Code

Xvfb :1 -once -terminate &; rm <fitxat>.tex; 
\layout LyX-Code

lyx -display :1 --export latex <fitxat>.lyx
\layout Standard

Honek edozein lekutan funtzionatu beharko luke, eta berdin dio une horretan
 LyX exekutatzen ari den edo ez.
\layout Subsection

Nola sortu LyX dokumentuaren PDF fitxategia?
\layout Standard

Irakurri 
\emph on 
Ezaugarri Hedatuak
\emph default 
 eskuliburuko 5.3.6 atala.
\layout Subsection

Dokumentuaren letra-tipo itsusiak acroread-en?
\layout Standard

Arazo hau eta konponbidea 
\emph on 
Ezaugarri Hedatua
\emph default 
k eskuliburuko 5.3.6 atalean ere azaltzen dira.
\layout Subsection

Zergatik nire Ghostscript-en azken bertsioak ezin ditu egokiro marraztu
 lerro-barneko EPSak?
\layout Description


\emph on 
Oharra
\emph default 
: honek LyX 1.2.0 bertsioa baino zaharragoak direnei eragiten die, bertsio
 horretan marrazteko kodea erabat berridatzi baitzen.
\layout Standard

Erabiltzaile batzuek ohartarazi zuten LyX-eko lerro-barneko EPS irudiak
 Ghostscript-en azken bertsioak ezin zituela marraztu.
 Hori Ghostscript programaren akatsa da:
\layout Standard


\begin_inset LatexCommand \url{http://sourceforge.net/bugs/?func=detailbug&bug_id=124957&group_id=1897}

\end_inset 


\layout Standard

Akats honek Ghostscript 6.22 eta goranzkoei eragiten die.
 Arestian aipatutako txaplata aplikatu ondoren, LyX-en marrazketa ongi lantzen
 da berriro.
 GNU Ghostscript 6.53 eta gainekoek arazoa konponduta dute.
\layout Section

LyX Windows-en 
\layout Subsection

Zergatik egiten dute dardar tresna-barra eta menuak?
\layout Standard

Ziurrenik XWin32 X zerbitzaria erabiltzen ariko zara.
 Hau XWin32-ren akats bat da: arazoa konpontzeko, desgaitu XWin32-ren "Use
 Reserved Colors" aukera, eta saiatu SasiKolorea ez den beste kolore modu
 bat erabiltzen.
\layout Section

Laguntza gehiago nola lortu
\layout Subsection

Oraindik ez diezu nire galderei erantzun!
\layout Standard

Zer, tiporta?! Orduan IEPAAAH
\begin_inset Foot
collapsed true

\layout Standard


\emph on 
Itzultzailearen oharra
\emph default 
: ingelesez RTFM deitzen zaio, hots "Read The Fucking Manual".
 Euskaratutakoaren esanahia neuretzako gordetzen dut, ingelesezkoa baino
 askoz ere bortitzagoa baita, baina antzeko zerbait esan nahi du, gutxi
 gorabehera.
 Egunen batean, ardo beltza edanez txikiteoan gabiltzala, agian orduan,
 esango dizuet ;-)
\end_inset 

 , Tutoretza bereziki! Dokumentazioa oso ona da (azken finean zenbait zati
 idazten lagundu bainuen :-).
 Zure arazoa LaTeX-ekin bada, orduan irakurri Leslie Lamport-en 
\emph on 
LaTeX, A Document Preparation System, 2nd Ed.
 (1994)
\emph default 
.
 
\layout Standard

LyX-ek ere hainbat adibide-fitxategi dakartza.
 Hautatu
\family sans 
\bar under 
 F
\bar default 
itxategia\SpecialChar \menuseparator

\bar under 
I
\bar default 
reki
\family default 
 menua eta klikatu
\family sans 
\bar under 
 A
\bar default 
dibideak
\family default 
 botoian, egin esandakoa eta ulertuko duzu.
\layout Subsection

Nire arazoa norbaiti azaldu nahi diot
\layout Standard

Ummmm...Hemen erabiltzaileen bizitza sentimenalei buruz ez gara aritzen.
 Horretarako telebistan nahikoa programa daude.
 Arazoak LyX-ekin badituzu, orduan idatzi LyX-en erabiltzaileen zerrendara:
 lyx-users@lists.lyx.org.
 LyX izorratzen bada, edota bestelako funtzio batzuk hondatuta baditu, garatzail
een posta-zerrendarekin saia zintezke: lyx-devel@lists.lyx.org.
\layout Subsection

Laguntza-eskaeran zer jarri.
\layout Standard

LyX-en zein bertsio erabiltzen ari zaren, deskribatu hondatzerakoan zer
 egiten ari zinen, eta nabarmendu dokumentazioa irakurri duzula.
\layout Standard

LyX izorratu bada, idatzi LyX-en bertsioa, sistema eragilea, XForms (pantailan
 marrazteko arazo batzuk izan ohi ditu) edo Qt bertsioa, eta zertan ari
 zinen hori izorratzeko.
 Garatzaileek zenbat eta azkarrago antzeman non izorratu den, orduan eta
 lehenago konponduko dute arazoa.
 Zeure burua akertzat baduzu, erabili gdb eta sortu atzeko-aztarnak (backtrace),
 eta gehitu emaitzak zure gutunari.
 Diodana ez baduzu aditzen, deskribatu gertatutakoa ahal duzun moduan.
 Zure mezua ongi etorria izango dela jakinarazi nahi dizugu.
\layout Section

Informazio administratiboa eta aitorpenak
\layout Subsection

Ohartarazpenei ongi etorria
\layout Standard

Idatzi 
\emph on 
mike.ressler@alum.mit.edu
\emph default 
 helbidera iradokizunak, aholkuak, hobekuntzak, eta zure dokumentuarekin
 munduko marka hautsi duzula ohartaraziz edo bestelako ipuin batzuekin.
 Hemendik entzun dugu gure Mikik (
\emph on 
vos ça grande, miki!
\emph default 
) neskatan lepo egiten duela, mutila jatorra da.
 Ausartzen?
\layout Subsection

MEG honen formatu eskuragarriak
\layout Standard

Jatorrizko LyX fitxategia LyX-en banaketako iturburuekin batera dator, HTML
 eta ASCII formatuetara bihurtutakoak laster web gunean eskuragarri egongo
 dira.
 Banaketan alemanezko bertsio bat ere badago.
 Eta noski, euskarazkoa ere bai, irakurtzen ari zaren hau.
\layout Subsection

Errudunak eta aitorpenak
\layout Standard

LyX-0.10.7 betetzen zuen MEG 0.2.2 bertsioaren egileak Bernhard Iselborn, David
 Johnson, eta Paul Evans izan ziren.
 MEG 0.3.0 bertsio bezala hutsetik idazten hasi zen eta LyX-1.0 edo garatuagoak
 betetzen ditu.
 Pertsona askok lagundu dute uneko bertsioan; Dokumentazio-taldeko Mike
 Ressler-ek guztiak bildu eta fitxategi honetan gorde zituen.
\layout Subsection

Ezespena eta Copyright-a.
 
\layout Standard

Ez dut ziurtatzen dokumentu honetako edozer 
\begin_inset Formula $\pi$
\end_inset 

-ren faktore barrutian koka daitekeenik; azken finean, ni astronomo bat
 naiz, eta 
\begin_inset Formula $c=h=k=\pi=1$
\end_inset 

 ezartzea atsegin dut.
 Emaitza okerra denean, unitatean birdefinitzen ditugu.
\layout Standard

Fitxategi hau erabilgarria izango delakoan banatzen da, baina INOLAKO BERMERIK
 GABE; era berean, ez da bermatzen beraren EGOKITASUNA MERKATURATZEKO edo
 HELBURU PARTIKULARRETARAKO ERABILTZEKO.
 Argibide gehiago nahi izanez gero, ikus GNU Lizentzia Publiko Orokorra.
 Beste era batera mintzatuz, ez da nire errua zure doktoretzako aurkezpenaren
 bezperako gauean tesia gorde ez zenuelako, zeren eta oinarrizko fisikako
 konstantea 
\begin_inset Formula $\textrm{m s}^{-1}$
\end_inset 

 unitateetan neurtuz nola izan zitekeen 
\begin_inset Formula $\textrm{kg m s}^{-2}\textrm{ K}^{-1}$
\end_inset 

bezalako adierazpen baten berdina pentsatzen ari zinen bitartean argi indarra
 joan bazen tesia galdu eraziz.
 Fitxategi honen Copyright © 2000, egilea Michael E.
 Ressler, LyX Dokumentazio Taldearen izenean.
\the_end