#LyX 2.0 created this file. For more info see http://www.lyx.org/ \lyxformat 413 \begin_document \begin_header \textclass article \begin_preamble % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!! % %This preamble is designed to ensure that the document prints % out as advertised. If you mess with this preamble, % parts of the document may not print out as expected. If you % have problems LaTeXing this file, please contact % the documentation team % email: lyx-docs@lists.lyx.org \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle \ifpdf % if pdflatex is used % set fonts for nicer pdf view \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{} \fi % end if pdflatex is used % the pages of the TOC is numbered roman % and a pdf-bookmark for the TOC is added \pagenumbering{Roman} \let\myTOC\tableofcontents \renewcommand\tableofcontents{% \pdfbookmark[1]{\contentsname}{} \myTOC \cleardoublepage \pagenumbering{arabic} } % redefine the \LyX macro for PDF bookmarks \def\LyX{\texorpdfstring{% L\kern-.1667em\lower.25em\hbox{Y}\kern-.125emX\@} {LyX}} \end_preamble \use_default_options false \maintain_unincluded_children false \language galician \language_package default \inputencoding auto \fontencoding global \font_roman default \font_sans default \font_typewriter default \font_default_family default \use_non_tex_fonts false \font_sc false \font_osf false \font_sf_scale 100 \font_tt_scale 100 \graphics default \default_output_format default \output_sync 0 \bibtex_command default \index_command default \paperfontsize 12 \spacing single \use_hyperref true \pdf_title "Introdución ao LyX" \pdf_author "LyX team, tradución: Ramón Flores" \pdf_subject "LyX-documentation Introdución" \pdf_keywords "LyX, documentation" \pdf_bookmarks true \pdf_bookmarksnumbered true \pdf_bookmarksopen true \pdf_bookmarksopenlevel 2 \pdf_breaklinks false \pdf_pdfborder false \pdf_colorlinks true \pdf_backref false \pdf_pdfusetitle false \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue, pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false" \papersize a4paper \use_geometry false \use_amsmath 0 \use_esint 0 \use_mhchem 1 \use_mathdots 1 \cite_engine basic \use_bibtopic false \use_indices false \paperorientation portrait \suppress_date false \use_refstyle 0 \index Índice \shortcut idx \color #008000 \end_index \leftmargin 2cm \topmargin 2cm \rightmargin 2cm \bottommargin 2cm \secnumdepth 2 \tocdepth 2 \paragraph_separation indent \paragraph_indentation default \quotes_language english \papercolumns 1 \papersides 1 \paperpagestyle default \tracking_changes false \output_changes false \html_math_output 0 \html_css_as_file 0 \html_be_strict false \end_header \begin_body \begin_layout Title Introdución ao LyX \end_layout \begin_layout Author pola equipa de LyX \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Se quer facer algun comentário ou achou algun erro, agradeceremo-lle no-lo comunique na lista de correo, en inglés, do proxecto de documentación do LyX \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "lyx-docs@lists.lyx.org" type "mailto:" \end_inset . \end_layout \end_inset \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout \size normal tradución: Ramón Flores \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "fa2ramon@usc.es" type "mailto:" \end_inset \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset toc LatexCommand tableofcontents \end_inset \end_layout \begin_layout Section A filosofia do LyX \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:A-filosofia-do-LyX" \end_inset \end_layout \begin_layout Quote \begin_inset Quotes eld \end_inset Tio Cosmo, por que lle chaman a isto procesador de texto? \begin_inset Quotes erd \end_inset \end_layout \begin_layout Quote \begin_inset Quotes eld \end_inset É ben sinxelo, Skyler. Xa tes visto o que os procesadores de comida fan coa comida, non si? \begin_inset Quotes erd \end_inset \end_layout \begin_layout Quote \begin_inset space \hfill{} \end_inset — Jeff MacNelly en \begin_inset Quotes eld \end_inset Shoe \begin_inset Quotes erd \end_inset \end_layout \begin_layout Subsection Que é o LyX? \end_layout \begin_layout Standard LyX é un sistema de preparación de documentos, especialmente recomendábel para elaborar textos técnicos e científicos complexos, con fórmulas, referéncia s cruzadas, bibliografias, índices, \SpecialChar \ldots{} En xeral é moi bon para documentos, de calquer longura, nos que se requeiran as habilidades de procesado usuais: seccionado e paxinación automáticos, corrección ortográfica, etc. Alguns exemplos nos cais se usa o LyX poden dar unha boa idea da sua utilidade: informes, relatórios, teses e tesiñas, cartas comerciais, apontamentos, discursos, actas de congresos, documentación de software, libros (sobre PostgreSQL, sensores remotos, cifrado, romances, poesia, e mesmo algun libro para nenos), artigos científicos, roteiros de teatro e de cinema, propostas de negócios \SpecialChar \ldots{} \end_layout \begin_layout Standard É tamén posíbel utilizá-lo para escreber cartas persoais, mais ha programas mais simples para iso. E desde logo non é a mellor opción para elaborar anúncios, cartaces, ou panfletos (explicara-se mais adiante o porqué), ainda que con un pouco de esforzo sexa posíbel facé-los. \end_layout \begin_layout Standard O LyX é un programa que utiliza unha aproximación moderna para a escrita de documentos por computador, rompendo coa tradición obsoleta baseada na máquina de escreber. Foi deseñado para autores que queren un resultado profisional, con rapidez e con un mínimo de esforzo sen se tornaren especialistas en tipografia. O traballo tipográfico deixa-se-lle ao computador, de maneira que o autor pode concentrar-se no contido do que está a escreber, non na forma. \end_layout \begin_layout Standard Parte do inicial desafio de utilizar LyX ven da mudanza de mentalidade que debe facer o usuário. Ha algun tempo, todo o que o usuário médio tiña para elaborar documentos era a máquina de escreber. Para ultrapasar as limitacións que esta tiña, idearon-se truques que se espallaron entre os usuários, e que persisten mesmo na era dos computadores, máquinas estas moito mais potentes que as primeiras. Subliñar, que é pouco mais do que dixitar o carácter \begin_inset Quotes eld \end_inset _ \begin_inset Quotes erd \end_inset , tornou-se un xeito de resaltar o texto. Cumpria coñecer por adiantado o tamaño das colunas, e ir axustando con tabulacións e espazos, para elaborar unha táboa xeitosa. O mesmo se aplicaba ás datas nas cartas, axustadas á direita, e en xeral a calquer texto con xustificación direita. A hifenación no fin dunha liña requeria ollo clínico e moita perspicácia. \end_layout \begin_layout Standard Por outras palabras, os usuários de máquinas de escreber tiñan que se preocupar por multitude de pequenos detalles, para obter un resultado satisfactório. Infelizmente esta mentalidade foi herdada pola maioria dos procesadores de texto, de maneira que ainda utilizan a tecla de tabulado para engadir espazos en branco, ou obrigan ao usuário a se preocupar de en que parte exacta da páxina vai ir algo. Para resaltar o texto deixan que usuário mude de fonte, tal e como se trocaba de roda nas máquinas de escreber. Esta é a filosofia subxacente nun procesador WYSIWYG: \begin_inset Quotes eld \end_inset What You See Is What You Get \begin_inset Quotes erd \end_inset (o que vé e o que obtén), que en moitos casos torna-se en \begin_inset Quotes eld \end_inset What You See Is All You Get \begin_inset Quotes erd \end_inset (o que vé é todo o que obtén). \end_layout \begin_layout Standard No LyX, a diferenza dun procesador de textos ordinário, o usuário non ten que se preocupar de como conseguir que un determinado carácter vaia nalgun lugar determinado, simplesmente di-lle ao LyX que é o que quer facer, e o programa encarrega-se do resto, seguindo un conxunto de regras chamadas un \emph on estilo \emph default . \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Para ser xustos, cumpre recoñecermos que hoxe en dia os procesadores de texto incluen algun tipo de follas de estilo con unha filosofia similar, mais menos potente, ao do LyX, porén na prática apenas son utilizadas. \end_layout \end_inset Vexamos un pequeno exemplo: \end_layout \begin_layout Standard Supoñamos que vai escreber un relatório, que quer iniciar con unha sección chamada \begin_inset Quotes eld \end_inset Introdución \begin_inset Quotes erd \end_inset . Comeza entón indo ao menu do seu procesador para trocar o tamaño da fonte, escollendo unha maior da que aparece predefinida para o texto. A seguir activa o botón de negrito, e despois escrebe, \begin_inset Quotes eld \end_inset 1. \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset space ~ \end_inset Introdución \begin_inset Quotes erd \end_inset . Obviamente, se mais tarde decidir que esta sección vai mellor noutro lugar, ou que seria bon inserir unha outra sección antes desta, terá que renumerar todo, inclusivamente no índice. \end_layout \begin_layout Standard No LyX, vai a lista de estilos, un menu despregueábel que se acha á esquerda da barra de botóns, selecciona \family sans Sección \family default , e escrebe \begin_inset Quotes eld \end_inset Introdución \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard Isto é canto precisa. Se posteriormente trocar de lugar a sección, ela será renumerada automaticament e — en calquer lado. E se nalgun momento fixo unha referéncia á sección correctamente (inserindo unha etiqueta), o LyX actualizará automaticamente as referéncias en todo o documento, sen ter que dixitar un simples número. \end_layout \begin_layout Standard Outro tema importante é o da consisténcia do texto. Dias despois de escreber o relatório decide incluir unha nova sección, a Sección \begin_inset space ~ \end_inset 4. Pon-se a escrebé-la, mais engana-se en canto a fonte que estaba a utilizar para os títulos da sección, e no canto de empregar unha fonte 18 \begin_inset space \thinspace{} \end_inset pt en negrito usa outra de 16 \begin_inset space \thinspace{} \end_inset pt, polo que o título da Sección \begin_inset space ~ \end_inset 4 vai ir con unha fonte, semellante mais non igual, á que usou para nas seccións anteriores. Este problema non existe no LyX, que toma conta de todos eses detalles. Ao fin e ao cabo, son nesas cousas nas que os computadores son imbatíbeis. \end_layout \begin_layout Standard Outro exemplo, supoña que está a facer unha lista. Noutro procesador de texto unha lista e apenas unha série de tabuladores e saltos de liña. O usuário precisa coñecer, ou decidir, onde colocar a etiqueta para cada elemento da lista, que tipo de etiqueta debe ser, cantos liñas en branco inserir entre cada elemento, etc, etc. Co LyX só ten tomar duas decisións: que tipo de lista é, e que incluir na lista, só iso. \end_layout \begin_layout Standard Asi que a idea básica por tras do LyX é: especifique o \emph on que \emph default quer facer, non \emph on como \emph default facé-lo. No canto de \begin_inset Quotes eld \end_inset o que vé é o que obtén \begin_inset Quotes erd \end_inset , o modelo LyX é \begin_inset Quotes eld \end_inset o que vé é o que pretende facer \begin_inset Quotes erd \end_inset (WYSIWYM - \series bold \lang english W \series default hat \series bold Y \series default ou \series bold S \series default ee \series bold I \series default s \series bold W \series default hat \series bold Y \series default ou \series bold M \series default ean \lang galician ). \end_layout \begin_layout Standard Esta é a razón pola que o LyX non é bon para elaborar cartaces e anúncios—nese caso, o usuário quer especificar exactamente onde vai cada cousa, e non ha unidades funcionais como parágrafos, seccións, etc. Isto no significa que no LyX falte algunha función fundamental, simplesmente que non é a ferramenta certa para o traballo —- non se usa un martelo para apertar un parafuso, non si?. \end_layout \begin_layout Subsection Diferenzas entre o LyX e outros procesadores de texto \begin_inset Argument status collapsed \begin_layout Plain Layout LyX e outros procesadores de texto \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Eis unha lista de cousas que non encontrará no LyX: \end_layout \begin_layout Itemize A regra do documento \end_layout \begin_layout Itemize Tabuladores \end_layout \begin_layout Itemize Espazos en branco extras (i.e. ao premer \family sans Enter \family default ou \family sans Space \family default duas ou máis veces) \end_layout \begin_layout Standard Os tabuladores e a regra a mostrar a posición das palabras na páxina, non teñen utilidade no LyX. É o programa quen se preocupa onde fican os carácteres na páxina, non o usuário. Canto aos espazos en branco extras acontece o mesmo; o LyX insere-os cando é necesário, dependendo do contexto. Non ser capaz de inserir 2 espazos en branco nunha liña pode resultar irritante ao princípio, mais terá mais sentido cando comezar a pensar en termos WYSIWYM. \end_layout \begin_layout Standard Vexamos agora algunhas funcións que existen en LyX, mais que son usadas dun xeito un pouco diferente ao usual: \end_layout \begin_layout Itemize Comandos de identación \end_layout \begin_layout Itemize Quebras de páxina \end_layout \begin_layout Itemize Espazamento entre liñas (i.e. espazo simples, espazo duplo, etc.) \end_layout \begin_layout Itemize Espazos en branco, horizontais e verticais \end_layout \begin_layout Itemize Fontes e tamaños de fonte \end_layout \begin_layout Itemize Tipos de letra (negrito, itálico, subliñado, etc.) \end_layout \begin_layout Standard Se ben é posíbel utilizar tais funcións no LyX, usualmente o usuário non precisa delas, xa que o próprio programa se ocupa desas cousas en función do que estexa a facer. O tipo de fonte e o seu tamaño son escollidas automaticamente para as nas diferentes partes do documento. Os parágrafos son identados en función do contexto; de maneira que para os diferentes tipos de parágrafos terán-se distintas identacións. Tamén as quebras de páxina son colocadas automaticamente. E en xeral, o espazo entre liñas, palabras e parágrafos é variábel, calculado axeitadamente polo LyX. \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout O usuário pode escoller manualmente todos estes parámetros (se ben que para alguns precise coñecimentos de LaTeX), para todo o documento ou para unha parte específica. No \shape italic Guia do Usuário \shape default pode ver-se como facer. Porén é recomendábel, cando menos nun princípio, deixar-lle traballar ao LyX. \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Por último, existen algunhas áreas onde, na nosa opinión, o LyX (e o LaTeX) ultrapasan moitos procesadores de texto: \end_layout \begin_layout Itemize Hifenación \end_layout \begin_layout Itemize Listas de calquer tipo \end_layout \begin_layout Itemize Fórmulas \end_layout \begin_layout Itemize Táboas \end_layout \begin_layout Itemize Referéncias cruzadas \end_layout \begin_layout Standard Certamente a maioria dos procesadores de texto actuais dan manexado símbolos matemáticos, táboas e hifenación, e alguns están mesmo a evoluir na dirección do conceito WYSIWYM. Mais polo momento son novos nestes eidos, entanto que o LyX está baseado no sistema de preparación de documentos LaTeX. Sistema que ten décadas de existéncia, e ademais \emph on funciona \emph default . \end_layout \begin_layout Subsection Que demo é iso do LaTeX? ( e por que me debe importar?) \end_layout \begin_layout Standard O LaTeX é un sistema de preparación de documentos desenvolvido por Leslie Lamport en 1985. \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout A fonte da que bebe esta sección é o libro \begin_inset Quotes eld \end_inset \emph on A Guide to LaTeX2e \emph default , \begin_inset Quotes erd \end_inset de Helmut Kopka e Patrick Daly, que ten unha entrada na bibliografia do \emph on Guia do Usuário \emph default \SpecialChar \@. \end_layout \end_inset Por sua vez, o LaTeX, elaborou-se sobre unha linguaxe tipográfica chamada TeX, criada por Donald Knuth en 1984. O que fai o TeX é ler roteiros, ficheiros ASCII con unha secuéncia de instrució ns, e executar secuencialmente os comandos tipográficos do roteiro. É un pouquiño máis complicado que unha máquina de escreber, mais non tan complicado como unha imprensa; porén Knuth modelou moitos dos truques das artes tipográficas como algoritmos computacionais, incorporando-os ao TeX, e conseguindo con isto atinxir unha excelente cualidade nos textos impresos. En todo caso, a saída directa do TeX é un ficheiro no formato coñecido como \begin_inset Quotes eld \end_inset device independent \begin_inset Quotes erd \end_inset (independente do dispositivo \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout dispositivo de impresión, na maior parte dos casos unha impresora. \end_layout \end_inset ), ou \family typewriter dvi \family default para abreviar. O ficheiro \family typewriter dvi \family default pode enviar-se directamente a calquer dispositivo que entenda o formato \family typewriter dvi \family default , ou ben converte-lo noutro formato como PostScript, PDF, etc. \end_layout \begin_layout Standard Ademais do anterior, o TeX permite a definición de macros polo usuário, é isto fai do TeX moito máis que un simples motor tipográfico. A maior parte do usuários de TeX empregan un pacote de macros que Knuth elaborou para agachar unha boa parte dos detalles tipográficos. E é neste pacote no que a maioria da xente pensa ao se referir ao TeX. O usuário comun non emprega o TeX puro e duro, que son comandos tipográficos sen mais, só os autores de novos pacotes de macros o fan. É aqui que Leslie Lamport entra en cena, el queria un pacote de macros pensado no usuário con unha orientación non demasiado tipográfica , unha série de comandos que compuxera tipograficamente cousas como seccións, táboas ou fórmulas matemáticas, de forma consistente e uniforme, co mínimo barullo posíbel. E asi naceu o LaTeX. \end_layout \begin_layout Standard Entretanto e en paralelo co desenvolvimento e crecimento do LaTeX, outra xente ia elaborando os seus próprios pacotes de macros para o TeX, uns para facer diapositivas, outros artigos para algunha revista científica, etc. Alguns empregaban o TeX puro, entanto outros comezaban modificando o LaTeX. Para tentar unificar este sarillo, unha equipa de usuários de LaTeX (incluindo Lamport, por suposto), comezaron a traballar no LaTeX2e, a versión actual de LaTeX, durante os anos 80. Esta nova versión ten comandos que fornecen unha interface máis fácil de usar para os comandos de criación de macros do TeX , axuda no emprego de novas fontes, etc. De facto, o LaTeX é en si mesmo unha linguaxe bastante extensa, e usuários de todo o mundo teñen contribuído coas suas próprias achegas, estendendo grandemente o corpo estándar. \end_layout \begin_layout Standard Ha duas vias de estender o LateX, as \emph on clases \emph default e os \emph on estilos \emph default . Unha \emph on clase \emph default é un conxunto de macros de LaTeX (e TeX) que descreben un tipo novo de documento, como un libro ou un artigo. Ha \emph on clases \emph default para diapositivas, para revistas de matemática e de física \SpecialChar \ldots{} , mesmo ha moitas universidades que teñen unha \emph on clase \emph default própria para as suas teses. Un \emph on estilo \emph default a diferenza dunha \emph on clase \emph default non define un novo tipo de documento, senón un tipo de \emph on comportamento \emph default diferente que calquer documento pode usar. Por exemplo, o LyX controla as marxes das páxinas e os espazos entre liñas, através de dous ficheiros de \emph on estilo \emph default para LaTeX deseñados con ese propósito. Ha ficheiros de \emph on estilo \emph default para un monte de cousas: imprimir etiquetas ou envelopes, mudar o comportamento da identación, engadir novas fontes, manipular gráficos, deseñar cabezallos imaxinativos, personalizar bibliografias, mudar a posición e aspeito das notas de rodapé, táboas e figuras, formatar listas, et cetera. \end_layout \begin_layout Standard Eis un resumo: \end_layout \begin_layout Labeling \labelwidthstring 00.00.0000 TeX: Linguaxe tipográfica na que se poden utilizar macros. \end_layout \begin_layout Labeling \labelwidthstring 00.00.0000 LaTeX: Pacote de macros construído sobre o TeX\SpecialChar \@. \end_layout \begin_layout Labeling \labelwidthstring 00.00.0000 clase: Descrición dun tipo de documento, usando LaTeX\SpecialChar \@. \end_layout \begin_layout Labeling \labelwidthstring 00.00.0000 estilo: Modifica nalgun xeito o comportamento predefinido do LaTeX. \end_layout \begin_layout Labeling \labelwidthstring 00.00.0000 LyX: Procesador de texto WYSIWYM, que emprega o LaTeX, en toda a sua gloria, para imprimir. \end_layout \begin_layout Standard A idea desta sección é tentar explicar porqué o LyX funciona de forma un tanto diferente dos outros procesadores de texto. A razón é simples: o LyX basea-se no LaTeX para compor o texto impreso, e tal como o LaTeX, o LyX foca-se no contexto da sua escrita – \emph on o que \emph default está a escreber, deixando ao computador ocupar-se da aparéncia do texto. \end_layout \begin_layout Section Navegando pola documentación \end_layout \begin_layout Standard Para facilitar a resposta ás suas perguntas e a descrición de todas as funcións do LyX, dividiu-se a documentación en vários ficheiros diferentes. Cada cal con un propósito concreto, que se verá posteriormente. Mais antes de ollar os outros ficheiros, é preferíbel ler este documento cuidadosamente xa que contén moita información útil e comentários que poden lle aforrar algun tempo. \end_layout \begin_layout Standard Ainda que o LyX xa pasou a versión 1.0, parte da documentación pode estar incompleta ou ultrapasada. Como o resto do LyX, os manuais son o traballo dun grupo de voluntários que teñen \begin_inset Quotes eld \end_inset ocupacións reais \begin_inset Quotes erd \end_inset , famílias, pratos para lavar, lixo para recoller, etc., etc., etc. Facemos o posíbel para manter os manuais a ponto, mais nen sempre o conseguimos. (Se quer axudar a remediar esta situación, asegure-se de ler o capítulo \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:Contrib" \end_inset , alén do restante deste documento.) \end_layout \begin_layout Standard Un outro favor que nos pode facer é avisar-nos se calquer cousa nestes manuais lle confundir, non estiver claro, ou estiver errado. Pode contactar cos actuais responsábeis pola documentación enviando un correo electrónico a \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "lyx-docs@lists.lyx.org" type "mailto:" \end_inset . Se lle xurde algunha pergunta sobre o LyX a cal non dá atopado resposta nos manuais, pode achar axuda na lista de correos de usuários en \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "lyx-user@lists.lyx.org" type "mailto:" \end_inset . \end_layout \begin_layout Subsection O Formato dos Manuais \end_layout \begin_layout Standard Os manuais poden-se ler directamente no LyX, ou imprimi-los e le-los en papel. Se está a ler directamente no monitor debe ter en conta que ha algunhas pequenas diferenzas coa versión impresa. Primeiro, o título aparece apenas no início do documento e non formatado separadamente nunha páxina como nalgunhas versións impresas. O índice e as notas de rodapé non están visíbeis nun princípio. As notas de rodapé, como esta \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Esta é unha nota de rodapé \end_layout \end_inset , poden-se ler clicando sobre elas co botón esquerdo do rato. Canto a táboa de contidos pode ben clicar na caixa cincenta que ha no início do documento e que di xustamente táboa de contidos, ou clicando no menu Navegar. (Probe!) \end_layout \begin_layout Standard No manual impreso as referéncias cruzadas mostran os números correspondentes ao capítulo, sección, subsección etc., referenciados. Lendo directamente no LyX porén, as referéncias aparecen nunha caixa cincenta como esta: \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:Contrib" \end_inset . (Na versión impresa non se verá a caixa, tan só un número.) Ao clicar nesa caixa co botón esquerdo do rato abre-se un diálogo que contén todas as referéncias que ha no documento, neste caso só ha unha referéncia \begin_inset Quotes eld \end_inset chp:Contrib \begin_inset Quotes erd \end_inset . Se no diálogo preme o botón \begin_inset Quotes eld \end_inset Ir á etiqueta \begin_inset Quotes erd \end_inset o LyX saltará a etiqueta correspondente á referéncia. Outra forma de facer o salto é clicando na referéncia co botón direito do rato. Pode-se voltar ao lugar de orixe dixitando \family sans Crtl-< \family default (Que significa \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Crtl-< \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset ? Verá-se mais adiante.) \end_layout \begin_layout Standard Unha vez esclarecidas algunhas diferenzas importantes entre a versión impresa e a electrónica deste ficheiro, pasamos a falar do formato deste documento. \end_layout \begin_layout Standard Notará que as veces se usan fontes diferentes da padrón, estas mudanzas de fonte facilitan a leitura ao resaltar unha determinada cadea escrita, e ademais cada estilo de fonte ten o seu significado: \end_layout \begin_layout Itemize \emph on Enfatizado \emph default usa-se para dar énfase en xeral, argumentos xenéricos, títulos de libros, nomes de seccións doutros manuais, e notas dos autores; \end_layout \begin_layout Itemize \family typewriter Fonte \begin_inset space ~ \end_inset Fixa \family default usa-se para programas e nomes de ficheiros, código LaTeX, e códigos e funcións LyX; \end_layout \begin_layout Itemize \family sans Sans \begin_inset space ~ \end_inset Serif \family default usa-se para menus, botóns, xanelas suspensas e nomes de teclas; \end_layout \begin_layout Itemize \noun on Versalete \noun default usa-se para nomes próprios. \end_layout \begin_layout Standard Nas combinacións de teclas, ex. atallos de teclado, usa-se a seguinte convención de prefixo: \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans C- \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset ou \begin_inset Quotes eld \end_inset Crtl- \begin_inset Quotes erd \end_inset : indica a tecla \family sans Control \family default ; \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans S- \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : indica a tecla \family sans Shift \family default ; \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans M- \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : indica a tecla \family sans Meta \family default que en moitos teclados será a tecla \family sans Alt \family default ; \end_layout \begin_layout Standard Por outra banda fará-se referéncia tamén ás teclas alfanuméricas, e as non alfanuméricas: \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans F1 \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset \SpecialChar \ldots{} \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans F12 \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : son as teclas de función; \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Esc \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : é a tecla de escape; \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset Esquerda \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Direita \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Superior \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Inferior \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : son as teclas que moven o cursor, e que veñen usualmente denotadas con unha frecha que aponta para a dirección correspondente; \end_layout \begin_layout Itemize \family sans \begin_inset Quotes eld \end_inset Insert \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Supr \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Inicio \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Fin \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans RePág \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans AvPág \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : son as 6 teclas que aparecen normalmente sobre as teclas de \emph on cursor \emph default . \end_layout \begin_layout Itemize \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Return \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset e \begin_inset Quotes eld \end_inset \family sans Enter \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset : ambas referen-se á mesma tecla, a correspondente ao retorno de carro. Nalguns teclados esta tecla aparece como \begin_inset Quotes eld \end_inset Return \begin_inset Quotes erd \end_inset , noutros como \begin_inset Quotes eld \end_inset Enter \begin_inset Quotes erd \end_inset , noutros onde o que aparece é unha frecha en ángulo, e mesmo ha teclados onde ha duas teclas diferentes. O LyX trata todo como a mesma tecla, e usará-se \family sans Return \family default e \family sans Enter \family default , sen distinción. \end_layout \begin_layout Standard As distintas combinacións de teclas que se usan en LyX son descritas no capítulo \begin_inset Quotes eld \end_inset \emph on Funcións ligábeis \emph default \begin_inset Quotes erd \end_inset , do \begin_inset Quotes eld \end_inset \emph on Manual de Referéncia \emph default \begin_inset Quotes erd \end_inset (o ficheiro \family typewriter Reference.lyx \family default ). \end_layout \begin_layout Subsection Os manuais \end_layout \begin_layout Standard Na seguinte lista descrebe-se o contido dos manuais aos que se acede desde a \family typewriter Axuda \family default : \end_layout \begin_layout Description \emph on Introdución \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Este ficheiro. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description \emph on Tutorial \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Se esta a iniciar-se no LyX, e non coñece LaTeX, debe ler antes que nada este tutorial. Se pensa que LaTeX é o material co que se elaboran os preservativos, entón cumpre-lle reler o capítulo \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:A-filosofia-do-LyX" \end_inset desta \emph on Introdución \emph default , e despois pasar ao tutorial. E ben posíbel que despois de ler o \emph on Tutorial \emph default continue a pensar que LaTeX é algunha substáncia elástica, mais saberá como usar LyX. \end_layout \begin_layout Standard Se \emph on coñece \emph default LaTeX, debe tamén ler o \emph on Tutorial \emph default , mais comezando pola sección \begin_inset Quotes eld \end_inset \emph on LyX para usuários de LaTeX \emph default \begin_inset Quotes erd \end_inset (unha ollada ao resto da documentación tampouco manca). \end_layout \begin_layout Standard Se en calquer momento non sabe moi ben como facer algo en LyX, probe a ler o Tutorial antes de mergullar-se en calquer dos outros manuais, é probábel ser-lle de axuda. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description \emph on Guia \begin_inset space ~ \end_inset \series bold do \begin_inset space ~ \end_inset Usuário \series default \emph default \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard É a documentación primária. Tenta cobrir \emph on a maioria \emph default das operacións básicas e recursos disponíbeis do LyX. O manual principal asume que o leitor ten alguns coñecimentos de LaTeX ou que xa leu o \emph on Tutorial. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description \emph on Funcións \begin_inset space ~ \end_inset Avanzadas \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Ampliación do \emph on Guia do Usuário \emph default . Documenta como utilizar comandos LaTeX dentro do LyX, formatos adicionais, e funcións de edición de propósito específico, incluindo alguns dos (estraños mais elegantes) truques dos mestres de LaTeX. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description \emph on Personalización \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Unha descrición de características avanzadas do LyX, incluindo como personalizar o comportamento; composición de teclas, internacionalización, e ficheiros de configuración. Nen pense e achegar-se a este documento sen ler previamente o \emph on Tutorial \emph default . \end_layout \end_deeper \begin_layout Description FAQ \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Conxunto ordenado de respostas a perguntas frecuentes sobre o LyX. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description Táboa \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset contidos \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Neste documento recollen-se os índices dos seguintes manuais: \emph on Introdución, FAQ, Tutorial, Guia de usuário, Funcións avanzadas \emph default e \emph on Personalización \emph default . \end_layout \end_deeper \begin_layout Description \emph on Configuración \begin_inset space ~ \end_inset do \begin_inset space ~ \end_inset LaTeX \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Ao instalar-se o LyX pesquisa no seu sistema, e armacena o que aprendeu sobre como está configurado o LaTeX no seu computador. Pode consultar esta información en calquer momento, pero é especialmente recomendábel se pensa que falta algun pacote de LaTeX. \end_layout \end_deeper \begin_layout Standard Ademais deste manuais existen outros dous, que se poden achar na directória de documentación do LyX. Estes manuais son: \end_layout \begin_layout Description \emph on Manual \begin_inset space ~ \end_inset \series bold de \begin_inset space ~ \end_inset Referéncia \series default \emph default \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard ( \family typewriter Reference.lyx \family default ) Este manual conterá, cando este rematado, unha descrición exaustiva e detallada das funcións do LyX, mais sen as úteis dicas de uso encontradas no \emph on Guia do Usuário \emph default ou noutros manuais. \end_layout \end_deeper \begin_layout Standard Os manuais fan referéncia uns aos outros, cando é necesário. Por exemplo, o \emph on Guia do Usuário \emph default contén \emph on algunha \emph default información sobre instalación e personalización, mais encamiña ao leitor ao manual de \emph on Personalización \emph default para obter mais información. \end_layout \begin_layout Standard Salientamos novamente un ponto importante: \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset VSpace 0.51cm \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \align center Se é novato nisto do LyX lea o \emph on Tutorial. \emph default Xa! \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset VSpace 0.51cm \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Senón pode frustrar-se inecesariamente. O LyX fai todo o que precisa dun procesador de textos, mais ten un xeito próprio de o facer. \end_layout \begin_layout Subsection As traducións dos manuais \end_layout \begin_layout Standard Os manuais son ficheiros lyx que fican na directória \family typewriter \size small .../share/lyx/doc \family default \size default \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout En linux fican normalmente en \family typewriter \size small /usr/share/lyx/doc \family default \size default ou \family typewriter \size small /usr/local/share/lyx/doc. \family default En MSWindows en \family typewriter C: \backslash Archivos de programa \backslash LyX \backslash Resources \backslash doc \family default \size default ou similar. \end_layout \end_inset . Nesta directória armacenan-se os manuais orixinais en inglés, e as diversas traducións que existen. Asi a introdución que está a ler é o ficheiro \family typewriter intro.lyx \family default , o orixinal é o ficheiro \family typewriter intro.lyx \family default , e as versións portuguesa, española e francesa son respectivamente \family typewriter pt_intro.lyx, es_intro.lyx \family default e \family typewriter fr_intro.lyx \family default . Se olla na dita directória verá que non todos os manuais están traducidos a todas as línguas. Cando falta a tradución dalgun manual, ao aceder a ese manual mediante o menu de \family typewriter Axuda \family default aparece o manual orixinal, i.e. en inglés. Se preferir lé-lo noutra língua, que teña tradución, non ten mais que abrir o ficheiro correspondente no menu \family typewriter Ficheiro \family sans \SpecialChar \menuseparator \family typewriter Abrir. \end_layout \begin_layout Standard Os manuais traducidos ao galego fan referéncia aos menus en galego, e os manuais noutras línguas fan loxicamente referéncia aos menus na língua correspondente. Polo momento só ha traducidos 2 manuais ao galego, este que está a ler e o \emph on Tutorial \emph default , portanto terá que ler os outros manuais noutras línguas. As veces as traducións dos menus son evidentes ( File, Ficheiro, Fichero, Fichier, etc), mais en moitos outros casos non é tan fácil, e pode resultar confuso ler un manual nunha língua, que fai reféncia aos menus nesa língua, entanto o programa usado usa outra língua, ex. ler o manual en inglés no LyX cos menus en galego. Neses casos resulta conveniente poder executar o programa na mesma língua do manual. \end_layout \begin_layout Standard Pode lanzar o LyX en distintas línguas utilizando a variábel de entorno axeitada, que dependerá do seu sistema. As variábeis mais utilizadas son: LANG, LC_ALL, LANGUAGE, KDE_LANG. Asi para lanzar o programa em inglés dos EUA execute o seguinte comando nun terminal \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter LANG=en_US lyx \family default (ou \family typewriter LC_ALL=en_US lyx \family default , ou \family typewriter KDE_LANG=en_US \family default ) \end_layout \begin_layout Standard \noindent e se preferir en francés, use: \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter LANG=fr_FR lyx \family default (ou \family typewriter LC_ALL=fr_FR lyx \family default , ou \family typewriter KDE_LANG=fr_FR \family default ) \end_layout \begin_layout Section Axudando ao proxecto LyX \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:Contrib" \end_inset \end_layout \begin_layout Subsection O programa \end_layout \begin_layout Standard O LyX é un programa bastante grande, escrito maiormente en C++, que non está libre de erros, sendo sempre ben-vidas as melloras no código fonte. \end_layout \begin_layout Subsubsection Informando de erros de código \end_layout \begin_layout Standard Ao empregar o LyX pode bater con comportamentos que considere defeituosos. Pode contribuir a mellorar a cualidade do programa informando deses comportamen tos. De entre tais comportamentos defeituosos, os máis perigosos, se ben improbábeis , son os que levan a que o programa se feche inesperadamente, sen lle pedir opinión ao usuário. \color none Outros defeitos que a equipa do LyX considera importantes son os relacionados coa interface de usuário; asi son especialmente úteis as indicacións de partes da interface do LyX que acha confusas ou pouco claras. \end_layout \begin_layout Standard LyX ten un sistema de seguimento de erros, ao cal se pode aceder en \family typewriter LyX bug tracker \begin_inset Flex URL status collapsed \begin_layout Plain Layout http://www.lyx.org/trac/wiki/BugTrackerHome \end_layout \end_inset \family default . Antes de avisar de calquer erro deberia consultar o dito sistema, non vaia ser que xa exista un informe prévio do erro. No sistema de seguimento de erros, ademais de facer novos informes de erros, poden-se facer comentários nos informes abertos por calquer outra persoa. Ademais é posíbel informar dun erro enviando un correo electrónico á lista de desenvolvimento do proxecto: \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "lyx-devel@lists.lyx.org" type "mailto:" \end_inset . As mensaxes enviadas a esta lista, como as das outras listas do proxecto, armacenan-se nun arquivo público ao cal se pode aceder desde o site do proxecto LyX, \family typewriter LyX website \begin_inset Flex URL status collapsed \begin_layout Plain Layout http://www.lyx.org/ \end_layout \end_inset \family default . \end_layout \begin_layout Standard Un bon (útil) informe de erros debe incluir como mínimo a versión de LyX onde se dá o problema. Preferindo-se descricións precisas e detalladas, pois canto máis tempo precisen os desenvolvedores para dar co miolo do problema, menos tempo teñen para mellorar o programa. \end_layout \begin_layout Standard Mencione o sistema operativo, incluindo a versión, no cal está a traballar, e as versións das librarias que están instaladas no sistema, e se foren relevantes ao erro, as versións dos programas externos que usa o LyX. \end_layout \begin_layout Standard Se é un problema de compilación ou configuración, inclua no informe o ficheiro \family typewriter config.log \family default , e non se esqueza de especificar o compilador, versión incluída, que está a empregar. \end_layout \begin_layout Standard Se encontra algunha operación, ou conxunto de operación, que leven ao LyX se fechar sen orde expresa do usuário, agradeceríamos-lle que se tomara a moléstia de obter un informe automático detallado do problema. Para isto ten utilizar un executábel depurábel (non-stripped) do LyX. O executábel que se obtén ao compilar o LyX desde as fontes é por defeito depurábel, entanto que os que os que veñen cos pacotes binários non permiten depuración (stripped). Para obter o informe automático execute o LyX desde o depurador gdb, dixitando algo asi como: \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter \size small gdb /home/usuario/lyx-1.6.x/src/lyx \family default \size default \begin_inset Quotes erd \end_inset e logo \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter \size small run \family default \size default \begin_inset Quotes erd \end_inset . Repita as operacións precisas para que o LyX se colge e volte a gdb. Dixite \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter \size small bt \family default \size default \begin_inset Quotes erd \end_inset para producir o informe automático e inclua-o no seu informe manual sobre o erro. \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout se quer ser exaustivo, use os comandos \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter info locals \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset e \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter up \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset para incluir os valores das variábeis locais. \end_layout \end_inset Se é reproducíbel, é mais importante unha descrición detallada dun xeito de reproducir o erro que o informe automático, xa que os desenvolvedores poden xerar o seu próprio informe. Porén, se o erro non é facilmente reproducíbel enviar un informe automático é fundamental, xa que pode ser que sexa o único informe automático con que contén os desenvolvedores. \end_layout \begin_layout Subsubsection Mellorando o código \end_layout \begin_layout Standard Se fixo algunha mudanza do código fonte que pensa pudera tornar-se parte do LyX, porque corrixe algun erro ou introduz algunha funcionalidade, envie-a como un ficheiro diff (en formato unificado) á lista de desenvolvimento referida anteriormente, xunto con un breve informe da mudanza (change log) e unha descrición do que fai o seu parche. \end_layout \begin_layout Subsection A documentación \end_layout \begin_layout Standard Se ben é certo que a documentación de LyX é extensa, tamén o é que o programa está a ser desenvolvido constantemente, e cada nova versión engade novas funcionalidades. Non é portanto impensábel pensar que algun manual precise melloras. Esta sección descrebe que facer en caso de achar un erro, ou querer facer suxestións para mellorar a documentación. \end_layout \begin_layout Subsubsection Erros nos manuais \end_layout \begin_layout Standard Se acha un problema na documentación envie unha mensaxe, en inglés, á lista de correos \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "lyx-docs@lists.lyx.org" type "mailto:" \end_inset . A equipa de documentación fará as correccións necesárias. \end_layout \begin_layout Subsubsection Xuntar-se á equipa de documentación. \end_layout \begin_layout Standard O proxecto de documentación do LyX, como calquer outra parte do proxecto LyX, aceita axuda en calquer momento! Se está interesado en contribuir a el, necesita realizar as seguintes tarefas \emph on primeiramente \emph default : \end_layout \begin_layout Enumerate Obteña o código fonte de LyX mais recente \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Os mais aventureiros pode obter a última documentación, contida no módulo \lang english \family typewriter \lang galician lyxdoc, \family default do repositório CVS de LyX, ao cal se pode aceder anonimamente. \end_layout \end_inset , e descompacte-o. Achará unha directória dentro da árbore principal chamada \family typewriter lib/doc/ \family default . \end_layout \begin_layout Enumerate A seguir lea o \emph on User's Guide \emph default (Guia de usuário) e o \emph on Tutorial \emph default . \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard A razón destas leituras é dar-lle ideas. O \emph on Tutorial \emph default e o \emph on User's Guide \emph default serán probabelmente os manuais mais actualizados. Con unha leitura atenta deles fará-se unha idea do estilo de manuais que quer facer a equipa de documentación, tanto no que ser refere ao contido como a sua apresentación. \end_layout \end_deeper \begin_layout Enumerate Contacte a equipa en: \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset href LatexCommand href target "lyx-docs@lists.lyx.org" type "mailto:" \end_inset \end_layout \begin_layout Standard para debater as mudanzas que pretende introducir, coñecer outras opinións sobre elas, entrando nun proceso construtivo que permitan unha mellora consensuada da documentación. \end_layout \end_deeper \begin_layout Standard As mudanzas que pode suxerir poden ir desde esclarecer alguns treitos do texto, até modificar a estrutura xeral da documentación. Calquer mellora é ben recebida. \end_layout \begin_layout Subsubsection A tradución \end_layout \begin_layout Standard [Nota do T.] Por último pode contribuir axudando na tradución ao galego da documentación, que polo momento está por traducir na sua maior parte, e do programa. Pode por-se en contacto co tradutor, ben no enderezo que aparece no início do documento, ben no proxecto de tradución ao galego de GNU/Linux, \family typewriter Proxecto Trasno \begin_inset Flex URL status collapsed \begin_layout Plain Layout http://www.trasno.net \end_layout \end_inset . \end_layout \end_body \end_document