#LyX 2.4 created this file. For more info see https://www.lyx.org/
\lyxformat 614
\begin_document
\begin_header
\save_transient_properties true
\origin /systemlyxdir/doc/nl/
\textclass book
\begin_preamble
\end_preamble
\use_default_options false
\begin_modules
logicalmkup
\end_modules
\maintain_unincluded_children no
\language dutch
\language_package default
\inputencoding utf8
\fontencoding auto
\font_roman "palatino" "default"
\font_sans "helvet" "default"
\font_typewriter "courier" "default"
\font_math "auto" "auto"
\font_default_family default
\use_non_tex_fonts false
\font_sc false
\font_roman_osf false
\font_sans_osf false
\font_typewriter_osf false
\font_sf_scale 100 100
\font_tt_scale 100 100
\use_microtype false
\use_dash_ligatures false
\graphics default
\default_output_format pdf2
\output_sync 0
\bibtex_command default
\index_command default
\paperfontsize 12
\spacing single
\use_hyperref true
\pdf_title "De LyX-tutorial"
\pdf_author "LyX-team"
\pdf_subject "LyX-documentatie tutorial"
\pdf_keywords "LyX, documentatie"
\pdf_bookmarks true
\pdf_bookmarksnumbered true
\pdf_bookmarksopen true
\pdf_bookmarksopenlevel 1
\pdf_breaklinks true
\pdf_pdfborder false
\pdf_colorlinks true
\pdf_backref false
\pdf_pdfusetitle false
\pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
\papersize default
\use_geometry false
\use_package amsmath 1
\use_package amssymb 1
\use_package cancel 1
\use_package esint 1
\use_package mathdots 1
\use_package mathtools 1
\use_package mhchem 1
\use_package stackrel 1
\use_package stmaryrd 1
\use_package undertilde 1
\cite_engine basic
\cite_engine_type default
\biblio_style plain
\use_bibtopic false
\use_indices false
\paperorientation portrait
\suppress_date false
\justification true
\use_refstyle 0
\use_minted 0
\use_lineno 0
\index Index
\shortcut idx
\color #008000
\end_index
\secnumdepth 3
\tocdepth 2
\paragraph_separation indent
\paragraph_indentation default
\is_math_indent 0
\math_numbering_side default
\quotes_style polish
\dynamic_quotes 0
\papercolumns 1
\papersides 2
\paperpagestyle headings
\tablestyle default
\tracking_changes false
\output_changes false
\change_bars false
\postpone_fragile_content false
\html_math_output 0
\html_css_as_file 0
\html_be_strict false
\docbook_table_output 0
\docbook_mathml_prefix 1
\end_header
\begin_body
\begin_layout Title
De \SpecialChar LyX
-tutorial
\end_layout
\begin_layout Author
door het \SpecialChar LyX
-team
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Gelieve alle opmerkingen of verbeteringen over deze documentatie te sturen naar de mailinglijst van het \SpecialChar LyX
-documentatieteam:
\begin_inset CommandInset href
LatexCommand href
target "lyx-docs@lists.lyx.org"
type "mailto:"
literal "false"
\end_inset
\begin_inset Newline newline
\end_inset
Nederlandse vertaling door
\noun on
Niko Strijbol
\noun default
(en de vorige vertalers).
\end_layout
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset toc
LatexCommand tableofcontents
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Chapter
Inleiding
\end_layout
\begin_layout Section
Welkom bij \SpecialChar LyX
!
\end_layout
\begin_layout Standard
Deze handleiding is bedoeld voor ieder die nog nooit van \SpecialChar LaTeX
gehoord heeft of er weinig over weet.
Nu,
geen paniek —
u zal geen \SpecialChar LaTeX
moeten leren om \SpecialChar LyX
te gebruiken.
Dat is per slot van rekening het hele punt van \SpecialChar LyX
:
het aanbieden van een bijna WYSIWYG-interface voor \SpecialChar LaTeX
.
Er zijn echter wel een aantal zaken die u zal moeten leren om \SpecialChar LyX
efficiënt te kunnen gebruiken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Sommigen onder jullie zijn waarschijnlijk bij dit document beland omdat u probeerde twee spaties na een
\begin_inset Quotes xld
\end_inset
.
\begin_inset Quotes xrd
\end_inset
te zetten,
of omdat u drie lege regels tussen twee alinea's wou hebben.
U ondervond dat dat niet ging en,
zoals u zal merken,
zullen de meeste trucjes die u gewoon bent van andere tekstverwerkers niet werken in \SpecialChar LyX
.
Dat is omdat de meeste tekstverwerkers die u al gebruikt heeft u waarschijnlijk toelaten om zelf alle spaties,
het veranderen van lettertype,
enz.
manueel uit te voeren.
Zo schrijft u niet alleen een document maar doet u ook het zetwerk.
\SpecialChar LyX
doet dat zetwerk voor u,
op een consistente manier,
zodat u zich kan concentreren op belangrijke zaken,
zoals de inhoud uwer schrijfsels.
\end_layout
\begin_layout Standard
Lees dus verder om meer te leren over \SpecialChar LyX
.
Deze tutorial lezen is zijn tijd zeker waard.
\end_layout
\begin_layout Section
Wat deze Tutorial
\emph on
wel
\emph default
en
\emph on
niet
\emph default
is
\end_layout
\begin_layout Standard
Voordat we met deze paragraaf beginnen moet u weten dat deze
\emph on
Tutorial
\emph default
de notaties gebruikt zoals uitgelegd in de
\emph on
Introductie
\emph default
-handleiding.
Als dit de eerste handleiding is die u bekijkt,
leest u best eerst de
\emph on
Introductie
\emph default
voor u verdergaat met de
\emph on
Tutorial
\emph default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Nu u weet wat de lettertypes betekenen in de documentatie kunnen we het even hebben over de bedoeling van deze
\emph on
Tutorial
\emph default
.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Het meeste uit deze Tutorial halen
\end_layout
\begin_layout Standard
Deze tutorial bestaat uit voorbeelden en oefeningen.
Om het meeste uit dit document te halen,
moet u het lezen en tegelijkertijd alle kleine dingen die we u vertellen om te typen ook effectief typen.
U moet alle oefeningen proberen om te zien of dit lukt.
Voor het gemak wilt u misschien een pdf-versie van dit document afdrukken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u al vertrouwd bent met \SpecialChar LaTeX
kan u waarschijnlijk de
\emph on
Tutorial
\emph default
wat sneller lezen,
aangezien veel ideeën in \SpecialChar LyX
slechts vermomde ideeën uit \SpecialChar LaTeX
zijn.
Er zijn echter wel functies van \SpecialChar LyX
die u wilt leren kennen.
Zelfs als u geen zin hebt de rest van de
\emph on
Tutorial
\emph default
te lezen,
kan u best paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:latexgebruikers"
plural "false"
caps "false"
noprefix "false"
nolink "false"
\end_inset
lezen,
die specifiek bedoeld is voor ervaren \SpecialChar LaTeX
-gebruikers.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Wat u
\emph on
niet
\emph default
zal vinden
\end_layout
\begin_layout Itemize
Gedetailleerde beschrijvingen van alle functies die \SpecialChar LyX
te bieden heeft.
\end_layout
\begin_deeper
\begin_layout Standard
Kijk hiervoor in de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
als u het nodig acht.
\end_layout
\end_deeper
\begin_layout Itemize
Gedetailleerde beschrijvingen van \SpecialChar LaTeX
.
\end_layout
\begin_deeper
\begin_layout Standard
Niet nodig.
Als u wat van de coole trucjes wilt leren van wat u kan doen met \SpecialChar LaTeX
in \SpecialChar LyX
,
bekijk dan de handleiding
\emph on
Ingesloten objecten
\emph default
.
\end_layout
\end_deeper
\begin_layout Standard
Dan is het nu tijd om over te gaan naar uw eerste document\SpecialChar ldots
\end_layout
\begin_layout Chapter
Beginnen met \SpecialChar LyX
\end_layout
\begin_layout Section
Uw eerste \SpecialChar LyX
-document
\end_layout
\begin_layout Standard
Goed.
U bent klaar om te beginnen schrijven.
Voor u begint moeten we nog een aantal dingen vermelden,
die de
\emph on
Tutorial
\emph default
hopelijk nuttiger en leerrijker maken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Omdat er informatie is die we u niet kunnen geven in de
\emph on
Tutorial
\emph default
,
is het eerste wat u moet doen de andere hulpbestanden vinden.
Dit is zeer eenvoudig:
start \SpecialChar LyX
en selecteer de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
in het menu
\family sans
Help
\family default
.
U wilt waarschijnlijk de Tutorial ook openen (als u deze nog niet in \SpecialChar LyX
aan het lezen bent ten minste).
Op deze manier kan u hem lezen terwijl u uw eigen bestand schrijft.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Hij kan ook dienen als een mooi voorbeeld voor de vele functies van \SpecialChar LyX
.
\end_layout
\end_inset
Merk op dat als u meer dan een document geopend hebt,
u het menu
\family sans
Beeld
\family default
of de tabbladen kan gebruiken om te wisselen tussen documenten.
\end_layout
\begin_layout Standard
In deze Tutorial gaan we er van uit dat u een volledig werkende versie van \SpecialChar LyX
hebt,
alsook een \SpecialChar LaTeX
-distributie en een programma om pdf's te bekijken.
Dit zou het geval moeten zijn op de meeste Linux- en BSD-distributies,
en op Windows,
waar dit in orde gemaakt wordt door het installatieprogramma van \SpecialChar LyX
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Tot slot hebben we een bestand genaamd
\emph on
voorbeeld_ruw.lyx
\emph default
geschreven waar u uw \SpecialChar LyX
-kunsten kan uitoefenen.
Doe alsof dat het geschreven is door iemand die niets van de geweldige functies van \SpecialChar LyX
af weet.
Terwijl u nieuwe \SpecialChar LyX
-functies leert kennen zullen we u suggesties geven om delen van
\emph on
voorbeeld_ruw.lyx
\emph default
te verbeteren.
Het bevat ook
\begin_inset Quotes xld
\end_inset
subtiele
\begin_inset Quotes xrd
\end_inset
hints om dingen te verbeteren.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
De hints zitten in gele
\begin_inset Quotes xld
\end_inset
aantekeningen
\begin_inset Quotes xrd
\end_inset
.
Klik er op om ze te zien.
\end_layout
\end_inset
Als u wilt vals spelen of controleren wat u al gedaan hebt,
is er ook een bestand
\emph on
voorbeeld_verlyxt.lyx
\emph default
,
waar dezelfde tekst geschreven is voor een \SpecialChar LyX
-meester.
\end_layout
\begin_layout Standard
De voorbeeldbestanden kunnen gevonden worden in de map
\family typewriter
examples/nl
\family default
van de installatiemap van \SpecialChar LyX
.
Niet alle voorbeeldbestanden zijn vertaald,
dus kijk ook in de bovenliggende map.
Open het document
\emph on
voorbeeld_verlyxt.lyx
\emph default
en gebruik
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Opslaan
\family default
om een kopie te maken in uw eigen map waar u mee kan werken.
Terwijl u delen van het ruwe document verbetert,
kan u zien welk effect uw wijzigingen op de uitvoer hebben.
\end_layout
\begin_layout Standard
De mappen
\family typewriter
examples/nl
\family default
en
\family typewriter
examples
\family default
bevatten trouwens nog een heleboel andere bestanden.
Deze zullen u tonen hoe u geavanceerde dingen kan doen met \SpecialChar LyX
.
U kan een kijkje nemen in deze bestanden nadat u de Tutorial gelezen heeft of als u niet goed weet hoe u iets kan doen in \SpecialChar LyX
.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Schrijven,
weergeven en afdrukken
\end_layout
\begin_layout Itemize
Open een nieuw bestand met
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Nieuw
\end_layout
\begin_layout Itemize
Typ een zin als:
\family typewriter
Dit is mijn eerste \SpecialChar LyX
-document!
\end_layout
\begin_layout Itemize
Bewaar het document met
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Opslaan
\begin_inset space ~
\end_inset
als
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Maak een pdf-bestand met
\family sans
Document\SpecialChar menuseparator
Weergeven
\family default
of de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "buffer-view"
\end_inset
in de werkbalk.
\SpecialChar LyX
zal een programma om pdf's te bekijken openen om uw documenten te tonen zoals ze er zouden uitzien als u ze afdrukt.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Exporteer het document met
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Exporteren
\family default
in het gewenste formaat.
\end_layout
\begin_layout Standard
Proficiat!
U heeft uw eerste \SpecialChar LyX
-document geschreven.
De rest is slechts een detail.
\begin_inset Newline newline
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
\series bold
Een hint:
\series default
u kan tijd winnen door het weergaveprogramma voor pdf's open te laten.
U kan dan
\family sans
Document\SpecialChar menuseparator
Bijwerken
\family default
gebruiken om het open document bij te werken.
Dit kan ook met de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "buffer-update"
\end_inset
.
Merk op dat dit op Windows met sommige pdf-viewers niet zal werken.
\end_layout
\begin_layout Standard
\series bold
Nog een hint:
\series default
bij een beeldscherm met hoge resolutie kunnen de icoontjes in de werkbalken klein zijn.
Dit kan verholpen worden door rechts te klikken op een werkbalk en de grootte aan te passen.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Eenvoudige bewerkingen
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
kan uiteraard de meeste dingen doen die u ook kan doen met andere tekstverwerkers.
Het zal de tekstomloop en insprong van alinea's automatisch toepassen.
Hier is een korte beschrijving hoe u enkele eenvoudige bewerkingen kan uitvoeren.
\end_layout
\begin_layout Description
Ongedaan
\begin_inset space ~
\end_inset
maken \SpecialChar LyX
heeft meerdere niveaus waarop dingen ongedaan gemaakt kunnen worden.
U kan alles wat u gedaan hebt sinds u met deze sessie gestart bent ongedaan maken door
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Ongedaan
\family default
maken (of icoon
\begin_inset Info
type "icon"
arg "undo"
\end_inset
) herhaaldelijk te gebruiken.
Als u teveel ongedaan gemaakt hebt,
kan u het ongedaan maken ongedaan maken door
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Opnieuw
\family default
of de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "redo"
\end_inset
.
\end_layout
\begin_deeper
\begin_layout Standard
Op dit moment is ongedaan maken beperkt tot 100 stappen.
\end_layout
\end_deeper
\begin_layout Description
Knippen/plakken/kopiëren Gebruik
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Knippen
\family default
(icoon
\begin_inset Info
type "icon"
arg "cut"
\end_inset
),
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Kopiëren
\family default
(icoon
\begin_inset Info
type "icon"
arg "copy"
\end_inset
) en
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Plakken
\family default
(icoon
\begin_inset Info
type "icon"
arg "paste"
\end_inset
) om te knippen,
kopiëren en plakken.
Om geselecteerde tekst automatisch te plakken (zelfs van andere programma's) kan u de
\emph on
middelste muisknop
\emph default
gebruiken.
\end_layout
\begin_layout Description
Zoeken/vervangen Gebruik
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Zoeken
\begin_inset space ~
\end_inset
en
\begin_inset space ~
\end_inset
vervangen
\family default
(knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show findreplace"
\end_inset
) om te zoeken.
In het dialoogvenster kan u zoeken met de knop
\family sans
Volgende
\begin_inset space ~
\end_inset
zoeken
\family default
,
en gebruikt u de knop
\family sans
Vervangen
\family default
om een gevonden woord te vervangen.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Sluit het venster als u klaar bent of laat het open als u dat beter uitkomt.
De meeste dialoogvensters in \SpecialChar LyX
werken op deze manier.
Zorg er gewoon voor dat het juiste venster in focus is als u wilt typen in het hoofdvenster of in een dialoogvenster.
\end_layout
\end_inset
Als u wenst kan u het zoeken hoofdlettergevoelig maken,
of enkel naar volledige woorden zoeken.
U kan ook achterwaarts door het document zoeken.
\end_layout
\begin_layout Description
Tekenopmaak U kan tekst
\emph on
benadrukken
\emph default
(knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "font-emph"
\end_inset
,
die de tekst standaard cursief zal maken),
het in
\noun on
naamwoordstijl
\noun default
zetten (knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "font-noun"
\end_inset
,
meestal kleinkapitaal en gebruikt voor de naam van mensen),
of u kan uw eigen opmaak toepassen door
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Tekststijl\SpecialChar menuseparator
Aangepast
\family default
te gebruiken (knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show character"
\end_inset
).
\end_layout
\begin_layout Description
Werkbalk Andere knoppen op de werkbalk doen enkele van de meer populaire functies,
zoals
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Wiskunde
\family default
,
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Figuur
\family default
en
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Tabel
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
U hebt natuurlijk nog niet voldoende geschreven om deze functies nuttig te maken.
Naarmate u meer schrijft,
kan u proberen om dingen ongedaan te maken,
te plakken,
enz.
\end_layout
\begin_layout Subsection
WYSIWYM:
witruimte in \SpecialChar LyX
\end_layout
\begin_layout Standard
Een der dingen waar nieuwe gebruikers het moeilijkst aan wennen is de manier waarop \SpecialChar LyX
omgaat met witruimte.
Er zal slechts één witregel komen,
hoe vaak u ook op
\family sans
Enter
\family default
drukt.
Er zal slechts één spatie komen,
hoe vaak u ook op
\family sans
Spatie
\family default
drukt.
De
\family sans
Tab
\family default
-toets zal geen tabstop invoegen:
er
\emph on
zijn
\emph default
zelfs geen tabstops!
Er is trouwens ook geen liniaal bovenaan de pagina waarmee u marges of tabs kan instellen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Veel tekstverwerkers zijn gebaseerd op het WYSIWYG-principe:
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\lang english
What You See Is What You Get
\lang dutch
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
\SpecialChar LyX
is echter gebaseerd op het principe van
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\lang english
What You See Is What You
\emph on
Mean
\emph default
\lang dutch
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
U schrijft wat u bedoelt en \SpecialChar LyX
zal het zetten van de tekst voor zijn rekening nemen,
zodat de uitvoer er goed uitziet.
Een
\family sans
Return
\family default
zal de alinea's grammaticaal scheiden en een
\family sans
Spatie
\family default
zal woorden grammaticaal scheiden.
Er is dus geen reden om meerdere spaties of witregels na elkaar te hebben.
Een
\family sans
Tab
\family default
heeft geen grammaticale waarde;
bijgevolg ondersteunt \SpecialChar LyX
dan ook geen tabs.
Door het gebruiken van \SpecialChar LyX
zal u meer tijd spenderen met nadenken over de
\emph on
inhoud
\emph default
van uw document,
en minder over de
\emph on
vorm
\emph default
.
Bekijk de
\emph on
Introductie
\emph default
voor meer informatie over het WYSIWYM-concept.
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
heeft wel degelijk (vele) manieren om de opmaak van documenten aan te passen.
Per slot van rekening is het mogelijk dat \SpecialChar LyX
niet exact produceert wat u voor ogen had.
De
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
bevat hier alle informatie over.
Er is onder andere ondersteuning voor verticale en horizontale ruimtes —
die veel krachtiger zijn dan meerdere spaties of witregels —
en manieren om de lettertypen,
de letterstijlen en de uitlijning van alinea's handmatig aan te passen.
Het idee is echter dat u uw volledige document kan schrijven en u zich pas op het einde zorgen dient te maken over het zetten.
Bij standaardtekstverwerkers wordt u afgeleid door opmaak tijdens het schrijfproces.
\end_layout
\begin_layout Section
Omgevingen
\end_layout
\begin_layout Standard
Verschillende delen van een document hebben verschillende doelen;
we noemen deze delen de
\emph on
omgevingen
\emph default
.
Het grootste deel van een document bestaat uit gewone tekst.
Paragraaftitels (hoofdstukken,
subparagrafen,
enz.) laten de lezer weten dat een nieuw onderwerp of onderdeel wordt aangesneden.
Bepaalde types van documenten hebben speciale omgevingen.
Een tijdschriftartikel zal een titel en een abstract hebben.
Een brief zal geen van beide hebben,
maar zal waarschijnlijk een omgeving hebben die het adres van de schrijver bevat.
\end_layout
\begin_layout Standard
Omgevingen zijn een belangrijk onderdeel van de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\lang english
What You See Is What You Mean
\lang dutch
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
-filosofie van \SpecialChar LyX
.
Een bepaalde omgeving vereist een bepaald lettertype,
lettergrootte,
insprongafstand,
regelafstand en meer.
Dit probleem wordt nog verergerd doordat de precieze vormgeving van een bepaalde omgeving nog kan verschillen:
het ene tijdschrift gebruikt voor titels misschien een vet,
18 punts,
gecentreerd lettertype,
terwijl een ander tijdschrift hiervoor een cursief,
15 punts,
links uitgelijnd lettertype gebruikt.
Verschillende talen kennen verschillende standaarden voor het inspringen van tekst,
en de opmaak van een bibliografie kan enorm variëren.
\SpecialChar LyX
zorgt ervoor dat u niet al die verschillende opmaakstijlen moet leren.
\end_layout
\begin_layout Standard
De dropdown
\family sans
Omgeving
\family default
staat aan de linkerkant van de werkbalk en ziet er zo uit:
\begin_inset Graphics
filename ../clipart/ToolbarEnvBox.png
scale 75
clip
\end_inset
.
Het geeft aan in welke omgeving u momenteel aan het werken bent.
Toen u uw eerste document aan het schrijven was,
stond er
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Standaard
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
,
wat de standaardomgeving voor tekst is.
Nu zal u een aantal omgevingen in uw nieuw document steken zodat u doorhebt hoe ze werken.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Paragrafen en subparagrafen
\end_layout
\begin_layout Standard
Typ het woord
\family typewriter
Inleiding
\family default
op de eerste regel van uw nieuwe \SpecialChar LyX
-bestand,
en selecteer
\family sans
Paragraaf
\family default
in het
\family sans
Omgeving
\family default
smenu.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
U hoeft de regel niet te
\emph on
selecteren
\emph default
.
Als er niets geselecteerd is zal \SpecialChar LyX
de alinea waarin u op dat moment aan het werken bent veranderen in de geselecteerde omgeving.
Anderzijds kan u meerdere alinea's wijzigen naar een andere omgeving door ze te selecteren voordat u een omgeving kiest.
\end_layout
\end_inset
Zorg ervoor dat u
\family sans
Paragraaf
\family default
gebruikt en
\emph on
niet
\emph default
\family sans
Paragraaf*
\family default
.
\SpecialChar LyX
nummert de paragraaf met een
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
en zet de paragraafkop (titel) in een groter lettertype.
Druk nu op
\family sans
Return.
\family default
Merk op dat de tekst in de dropdown
\family sans
Omgeving
\family default
terug verandert van
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Paragraaf
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
naar
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Standaard
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
Paragraafkoppen,
net zoals de meeste andere omgevingen,
gaan er van uit dat de omgeving eindigt wanneer u een
\family sans
Return
\family default
typt.
Typ nu de inleiding van het document:
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Dit is een inleiding voor mijn eerste \SpecialChar LyX
-document.
\end_layout
\begin_layout Standard
Druk opnieuw op
\family sans
Return
\family default
en selecteer opnieuw
\family sans
Paragraaf
\family default
in het menu
\family sans
Omgeving
\family default
.
\SpecialChar LyX
zet een
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
en verwacht dat u de tekst van een titel intypt.
Typ:
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\family typewriter
Meer
\begin_inset space ~
\end_inset
dingen
\family default
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
en \SpecialChar LyX
zal er opnieuw een paragraafkop van maken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Het wordt beter.
Ga naar het einde van paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
1 (na
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Mijn eerste \SpecialChar LyX
-document
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
) en druk opnieuw op
\family sans
Return
\family default
,
en selecteer opnieuw
\family sans
Paragraaf
\family default
in het menu
\family sans
Omgeving
\family default
.
Wederom zal \SpecialChar LyX
een
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
neerzetten en wachten op de tekst van de paragraafkop.
Typ:
\family typewriter
Over dit document
\family default
.
De paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Meer dingen
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
,
die eerst paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2 was,
is automatisch opnieuw genummerd naar 3!
Zoals het WYSIWYM betaamt hoeft u slechts aan te duiden welke teksten sectiekoppen zijn,
en \SpecialChar LyX
zorgt voor het nummeren en het opmaken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Druk op
\family sans
Return
\family default
om terug te gaan naar de
\family sans
Standaard
\family default
-omgeving,
en typ de volgende vijf regels:
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Paragrafen en subparagrafen worden hieronder beschreven.
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Beschrijving van paragraaf
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Paragrafen zijn groter dan subparagrafen.
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Beschrijving van subparagraaf
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Subparagrafen zijn kleiner dan paragrafen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Klik op de tweede regel en selecteer
\family sans
Subparagraaf
\family default
van het
\family sans
Omgeving
\family default
smenu.
\SpecialChar LyX
nummert deze subparagraaf als
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2.1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
en zet het in een lettertype dat groter is dan normale tekst,
maar kleiner dan de paragraafkop.
Verander tevens de vierde regel naar een subparagraafomgeving.
Zoals u waarschijnlijk verwachtte,
heeft \SpecialChar LyX
de paragraaf automatisch als
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2.2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
genummerd.
Als u nog een andere paragraaf voor paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2 zet,
zal paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2 zijn nummer veranderen naar 3.
De subparagrafen zullen vanzelf hernummerd worden naar
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
3.1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
en
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
3.2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Andere paragraafniveaus zijn
\family sans
Subsubparagraaf
\family default
,
\family sans
Alinea
\family default
en
\family sans
Subalinea
\family default
.
Speel er mee om het uit te proberen.
Het valt u misschien op dat de omgevingen
\family sans
Alinea
\family default
en
\family sans
Subalinea
\family default
standaard niet genummerd worden en dat subalinea's een insprong hebben.
In de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
staat de uitleg en hoe u dit kan veranderen.
Het niveau
\family sans
Hoofdstuk
\family default
is eigenlijk het hoogste niveau en komt boven
\family sans
Paragraaf
\family default
,
maar u kan het enkel gebruiken bij bepaalde soorten documenten (zie paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:Documentklassen"
plural "false"
caps "false"
noprefix "false"
nolink "false"
\end_inset
).
\end_layout
\begin_layout Standard
Tot slot nog dit:
misschien wilt u helemaal niet dat paragrafen en subparagrafen genummerd worden.
Hier zijn ook omgevingen voor.
Als u de omgeving van een paragraafkop verandert naar
\family sans
Paragraaf*
\family default
(het is mogelijk dat u moet scrollen om deze omgevingen te vinden),
zal \SpecialChar LyX
hetzelfde lettertype en dezelfde lettergrootte gebruiken als voor een gewone paragraaf,
maar hij zal niet genummerd worden.
Er zijn overeenkomende
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
ster
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
-omgevingen voor
\family sans
Subparagraaf
\family default
en
\family sans
Subsubparagraaf
\family default
.
Probeer enkele paragrafen of subparagrafen om te zetten in een steromgeving en kijk hoe de nummering aangepast wordt.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Repareer de paragraaf- en subparagraafkoppen in
\begin_inset Newline newline
\end_inset
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Lijsten en sublijsten
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
heeft verschillende omgevingen om lijsten op te maken.
Deze omgevingen bevrijden u van het duizendmaal op de tabtoets drukken om een overzicht uit te lijnen,
of het opnieuw nummeren van een lijst wanneer u in het midden iets wilt toevoegen.
Verschillende soorten documenten behoeven logischerwijs verschillende soorten lijsten:
\end_layout
\begin_layout Itemize
Een presentatie zou een lijst met opsommingstekens (omgeving
\family sans
Opsomming
\family default
) kunnen bevatten om verschillende punten te beschrijven.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Een overzicht zal eerder gebruik maken van een
\family sans
Genummerde opsomming
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Een document dat verschillende softwarepakketten beschrijft zal de omgeving
\family sans
Omschrijving
\family default
gebruiken,
waarbij elk item in de lijst begint met een vetgedrukt woord.
\end_layout
\begin_layout Itemize
De omgeving
\family sans
Labels
\family default
(soms ook
\family sans
Lijst
\family default
) is een variant van de omgeving
\family sans
Omschrijving
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Laten we eens een lijst opstellen met de redenen waarom \SpecialChar LyX
beter is dan andere tekstverwerkers.
Typ de volgende regel ergens in uw document:
\end_layout
\begin_layout Standard
\family typewriter
\SpecialChar LyX
is beter dan andere tekstverwerkers omdat:
\end_layout
\begin_layout Standard
en druk op
\family sans
Enter
\family default
.
Selecteer nu
\family sans
Opsomming
\family default
van het menu
\family sans
Omgeving
\family default
(of
\begin_inset Info
type "icon"
arg "layout-toggle Itemize"
\end_inset
) en \SpecialChar LyX
plaatst een opsommingsteken op de regel.
Typ nu de redenen:
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Het zetwerk wordt voor u gedaan.
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Wiskunde is WYSIWYG
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Lijsten zijn heel makkelijk te maken!
\end_layout
\begin_layout Standard
Lijstomgevingen,
anders dan koppen,
eindigen niet als u een
\family sans
Return
\family default
typt.
\SpecialChar LyX
neemt namelijk aan dat u het volgende item van de lijst wilt maken.
Het bovenstaande zal dus in een lijst met 3 items resulteren.
Als u binnen een
\emph on
item
\emph default
meerdere alinea's wenst,
kan u gebruik maken van een
\family sans
Niet-afbreekbaar regeleinde
\family default
door
\family sans
Ctrl+Return
\family default
te typen.
Om de lijst te verlaten,
moet u weer de
\family sans
Standaard
\family default
-omgeving selecteren (of de toetscombinatie
\begin_inset Info
type "shortcut"
arg "layout Standard"
\end_inset
gebruiken of tweemaal op
\family sans
Enter
\family default
drukken).
\end_layout
\begin_layout Standard
U hebt nu een prachtige opsomming.
Nu is het moment om \SpecialChar LaTeX
uit te voeren om het resultaat te bekijken.
Maar wat als u de redenen wou nummeren?
Heel makkelijk:
selecteer de volledige lijst
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
\SpecialChar LyX
staat het niet toe het eerste opsommingsteken (of het nummer bij paragraafkoppen) te selecteren tenzij u ook de alinea
\emph on
ervoor
\emph default
selecteert,
wat u waarschijnlijk niet wilt doen.
Dit is met opzet gedaan omdat het opsommingsteken of nummer afhangt van respectievelijk de documentinstellingen en de positie van de tekst.
\end_layout
\end_inset
en kies nu
\family sans
Genummerde opsomming
\family default
van de menu
\family sans
Omgeving
\family default
(
\family sans
\begin_inset Info
type "icon"
arg "layout-toggle Enumerate"
\end_inset
\family default
).
Poef!
Zoals we al eerder hebben gezegd:
als u items toevoegt of verwijdert zal \SpecialChar LyX
de nummering aanpassen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Terwijl de lijst nog geselecteerd is kan u de lijst omzetten naar de andere twee soorten lijsten,
\family sans
Omschrijving
\family default
en
\family sans
Lijst
\family default
\begin_inset space \thinspace{}
\end_inset
/
\begin_inset space \thinspace{}
\end_inset
\family sans
Labels
\family default
(
\begin_inset Info
type "icon"
arg "layout-toggle Description"
\end_inset
en
\begin_inset Info
type "icon"
arg "layout-toggle List"
\end_inset
),
om te zien hoe ze er uit zien.
In deze twee omgevingen bestaat elk item uit een term,
het eerste woord,
gevolgd door een definitie,
de rest van de alinea (tot u op
\family sans
Return
\family default
drukt).
De term wordt ofwel vetgedrukt (bij
\family sans
Omschrijving
\family default
) of van de definitie gescheiden door een
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
tab
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Een tab van de tekstzetter wel te verstaan,
die zich aanpast aan de lengte van de langste term,
geen zielige,
stijve,
onveranderlijke tab van een typemachine.
\end_layout
\end_inset
(
\family sans
Lijst
\family default
).
Als u meer dan een woord als term wilt,
moet u de woorden scheiden met een
\family sans
Niet-afbreekbare
\begin_inset space ~
\end_inset
spatie
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Verzorg de opmaak van de lijst in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Standard
U kan lijsten op allerlei interessante manieren in elkaar steken.
Een voor de hand liggend voorbeeld is het maken van navigatieoverzichten.
Genummerde lijsten en opsommingen zullen andere opsommingstekens hebben voor lijsten met meerdere niveaus.
Zie de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
voor details over de verschillende soorten lijsten en voor voorbeelden van lijsten met meerdere niveaus.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Andere omgevingen:
poëzie,
citaten en meer
\end_layout
\begin_layout Standard
Er zijn twee omgevingen om citaten van omringende tekst te scheiden:
\family sans
Kort
\begin_inset space ~
\end_inset
citaat
\family default
voor korte aanhalingen en
\family sans
Lang
\begin_inset space ~
\end_inset
citaat
\family default
voor langere citaten.
Computercode (de omgeving
\family sans
\SpecialChar LyX
-code
\family default
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
gebruikt in deze Tutorial voor de lange stukken te typen tekst
\end_layout
\end_inset
) wordt geschreven in een
\family typewriter
typemachine
\family default
-lettertype.
Dit is de enige plek in \SpecialChar LyX
waar meerdere spaties na elkaar mogen staan om de code uit te lijnen.
Poëzie kan geschreven worden met de
\family sans
Vers
\family default
-omgeving,
waarbij
\family sans
Return
\family default
wordt gebruikt om stanza's van elkaar te scheiden en
\family sans
Ctrl+Return
\family default
om regels binnenin een stanza te onderscheiden.
Zie de
\emph on
Gebruiksgids
\emph default
voor meer complete beschrijvingen van alle verschillende \SpecialChar LyX
-omgevingen.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Zorg ervoor dat het
\family sans
Kort
\begin_inset space ~
\end_inset
citaat
\family default
,
\family sans
\SpecialChar LyX
-code
\family default
en
\family sans
Vers
\family default
de juiste opmaak hebben in
\begin_inset Newline newline
\end_inset
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Chapter
Documenten schrijven
\end_layout
\begin_layout Standard
Het vorige hoofdstuk heeft u hopelijk laten wennen aan het schrijven in \SpecialChar LyX
.
De basisoperaties voor tekstverwerking werden geïntroduceerd,
alsook de krachtige manieren om te werken met omgevingen.
De meeste mensen die \SpecialChar LyX
gebruiken zullen echter documenten willen schrijven zoals voordrachten,
artikelen,
boeken,
handleidingen of brieven.
Dit hoofdstuk neemt u mee van het schrijven van eenvoudige tekst in \SpecialChar LyX
tot het schrijven van een volledig document.
Het bevat een introductie tot documentklassen,
die het mogelijk maken om verschillende soorten documenten te schrijven.
Vervolgens beschrijft het veel van de extra's die van een tekst een document maken,
zoals titels,
voetnoten,
kruisverwijzingen,
bibliografieën en inhoudsopgaven.
\end_layout
\begin_layout Section
Documentklassen
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:Documentklassen"
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
Verschillende soorten documenten moeten op een verschillende manier gezet worden.
Boeken worden bijvoorbeeld vaak dubbelzijdig afgedrukt,
terwijl artikelen enkelzijdig zijn.
Daarnaast bevatten veel documenten speciale omgevingen:
brieven bevatten omgevingen —
zoals het adres van de afzender en de handtekening —
die in een boek of artikel zinloos zijn.
De
\emph on
documentklasse
\emph default
van \SpecialChar LyX
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
\SpecialChar LaTeX
-gebruikers:
dit is equivalent aan de documentklasse in \SpecialChar LaTeX
\end_layout
\end_inset
regelt in grote lijnen de verschillen tussen deze verschillende soorten documenten.
Deze
\emph on
Tutorial
\emph default
is bijvoorbeeld geschreven in de documentklasse
\family sans
Boek
\family default
.
Documentklassen zijn een ander belangrijk punt van de WYSIWYM-filosofie;
zij vertellen \SpecialChar LyX
hoe het document moet worden opgemaakt zodat u dit niet hoeft te weten.
\end_layout
\begin_layout Standard
U bent uw document waarschijnlijk aan het schrijven in de documentklasse
\family sans
Artikel
\family default
.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Dit is vaak de standaarddocumentklasse.
\end_layout
\end_inset
Probeer het eens te veranderen (gebruik het dialoogvenster
\family sans
Document\SpecialChar menuseparator
Instellingen
\family default
) naar andere documentklassen om te kijken hoe het dan anders wordt opgemaakt.
Als u de documentklasse wijzigt naar
\family sans
Boek
\family default
en kijkt in het menu
\family sans
Omgeving
\family default
zal u merken dat het merendeel van de omgevingen hetzelfde gebleven is.
Niettemin zal u nu beschikken over de omgeving
\family sans
Hoofdstuk
\family default
.
Als u ooit onzeker bent over welke omgevingen gebruikt kunnen worden in een bepaalde documentklasse,
kan u eenvoudigweg het menu
\family sans
Omgeving
\family default
raadplegen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Tekstgroottes,
het afdrukken in één of twee kolommen en paginakoppen zijn slechts een paar aspecten waarin tijdschriften van elkaar verschillen qua zetwerk.
Met de voortgang van het computertijdperk accepteren de meeste tijdschriften tegenwoordig artikelen in elektronische vorm.
Vaak hebben ze hiervoor \SpecialChar LaTeX
-stijlbestanden gemaakt zodat auteurs de artikels met de juiste opmaak inzenden.
\SpecialChar LyX
ondersteunt deze manier van werken ook.
\SpecialChar LyX
ondersteunt bijvoorbeeld de opmaak (en extra omgevingen) voor de tijdschriften van de
\lang english
American Mathematics Society
\lang dutch
door gebruik te maken van de documentklasse
\family sans
Artikel
\begin_inset space ~
\end_inset
voor
\begin_inset space ~
\end_inset
\lang english
American
\begin_inset space ~
\end_inset
Mathematics
\begin_inset space ~
\end_inset
Society
\lang dutch
\begin_inset space ~
\end_inset
(AMS)
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Hier is een zeer kort overzicht van sommige documentklassen.
Zie paragraaf
\emph on
Special Document Classes
\emph default
van de handleiding
\emph on
Bijkomende functies
\emph default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
\align center
\begin_inset Tabular
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
Naam
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
Opmerkingen
\end_layout
\end_inset
|
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
artikel
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
enkelzijdig,
geen hoofdstukken
\end_layout
\end_inset
|
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
artikel (AMS)
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
opmaak &
\family default
\series default
\shape default
\size default
\emph default
\bar default
\noun default
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
omgevingen voor
\family default
\series default
\shape default
\size default
\emph default
\bar default
\noun default
\color inherit
\lang english
American Mathematics Society
\end_layout
\end_inset
|
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
rapport
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
langer dan artikel,
dubbelzijdig
\end_layout
\end_inset
|
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
boek
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
report + voor- en nawerk
\end_layout
\end_inset
|
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
dia's
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
transparanten
\end_layout
\end_inset
|
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
brief
\end_layout
\end_inset
|
\begin_inset Text
\begin_layout Plain Layout
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
veel extra omgevingen voor adressen,
handtekeningen\SpecialChar ldots
\end_layout
\end_inset
|
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Section
Sjablonen:
een brief schrijven
\end_layout
\begin_layout Standard
Een manier om een brief te schrijven zou zijn:
open een nieuw bestand en kies de klasse
\family sans
Brief
\family default
in het dialoogvenster
\family sans
Document\SpecialChar menuseparator
Instellingen
\family default
.
Dit lijkt veel werk,
ondanks dat het de meest voor de hand liggende manier is.
Elke keer dat u een zakelijke brief schrijft,
wilt u dat het uw adres,
de geadresseerde,
een brieftekst,
een handtekening,
enz.
bevat.
Daarom heeft \SpecialChar LyX
een
\emph on
sjabloon
\emph default
voor brieven,
dat een voorbeeldbrief bevat.
Eens u een sjabloon hebt,
moet u elke keer dat u een brief schrijft maar enkele delen vervangen met uw tekst.
\end_layout
\begin_layout Standard
Open een nieuw bestand met
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Nieuw
\begin_inset space ~
\end_inset
van
\begin_inset space ~
\end_inset
sjabloon
\family default
.
Kies
\family typewriter
letter.lyx
\family default
als sjabloon.
Sla het bestand op en druk het af (gebruik
\family sans
Weergeven
\family default
,
\begin_inset Info
type "icon"
arg "buffer-view"
\end_inset
) om te zien hoe de verschillende omgevingen opgemaakt worden.
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u kijkt naar het menu
\family sans
Omgeving
\family default
,
zal u verschillende omgevingen zien,
zoals de omgeving
\family sans
Mijn
\begin_inset space ~
\end_inset
adres
\family default
,
die niet bestaan in andere documentklassen.
Andere omgevingen,
zoals
\family sans
Omschrijving
\family default
,
zijn bekend.
U kan er even mee experimenteren om te zien hoe de verschillende omgevingen werken.
Zo zal u opmerken dat in de omgeving
\family sans
Handtekening
\family default
het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Handtekening:
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
in het rood voor de eigenlijke handtekening staat.
Dit woord verschijnt niet in de eigenlijke brief,
zoals u kan zien als u het bestand weergeeft/exporteert.
Het dient enkel om u te laten weten waar de handtekening moet komen.
Merk ook op dat het niet uitmaakt waar in het bestand de
\family sans
Handtekening
\family default
staat.
Onthoud dat \SpecialChar LyX
WYSIWYM is;
u kan de
\family sans
Handtekening
\family default
eender waar zetten,
\SpecialChar LyX
weet dat in de afgedrukte versie de handtekening aan het einde moet staan.
\end_layout
\begin_layout Standard
Een sjabloon is gewoon een normaal \SpecialChar LyX
-bestand.
Dit betekent dat u uw adres en handtekening kan invullen en het bestand kan opslaan als een nieuw sjabloon.
Vanaf nu kan u iedere keer als u een brief wilt schrijven het nieuwe sjabloon gebruiken om tijd te winnen.
We hoeven hier geen
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
oefening
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
aan te bieden;
schrijf gewoon een brief aan iemand!
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Een waarschuwing als u vanuit een sjabloon schrijft.
Als u alle tekst uit een omgeving verwijdert —
bijvoorbeeld het volledige veld
\family sans
Mijn
\begin_inset space ~
\end_inset
Adres
\family default
zodat u het met uw eigen tekst kan vervangen —
en dan de cursor beweegt zonder ook maar iets te schrijven,
kan de omgeving verdwijnen.
Dit gebeurt omdat de meeste omgevingen niet kunnen bestaan zonder een tekst te bevatten.
Selecteer de omgeving gewoon opnieuw van het menu
\family sans
Omgeving
\family default
om ze terug te krijgen.
\end_layout
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
Sjablonen kunnen enorm veel tijd besparen en we raden u dan ook aan om ze zo vaak mogelijk te gebruiken.
Daarnaast kunnen ze iemand helpen om te leren hoe enkele van de meer bijzondere documentklassen gebruikt worden.
Tenslotte kunnen ze handig zijn voor iemand die \SpecialChar LyX
configureert voor mensen die wat minder van computers afweten.
Als zij \SpecialChar LyX
leren gebruiken zal het een stuk minder intimiderend zijn als er bijvoorbeeld een briefsjabloon voor hun bedrijf beschikbaar is.
\end_layout
\begin_layout Section
Documenttitels
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
(net als \SpecialChar LaTeX
) beschouwt de titel —
die de feitelijke titel,
de auteur,
de datum,
en zelfs een samenvatting van een artikel kan bevatten —
als een apart gedeelte van het document.
\end_layout
\begin_layout Standard
Ga terug naar uw eerste \SpecialChar LyX
-document en overtuig uzelf ervan dat het de documentklasse
\family sans
Artikel
\family default
gebruikt.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
U moet de brief niet langer gebruiken aangezien de documentklasse
\family sans
Brief
\family default
geen titels toelaat.
\end_layout
\end_inset
Typ een titel op de eerste regel,
en verander de regel in de omgeving
\family sans
Titel
\family default
.
Typ,
op de volgende regel,
uw eigen naam en verander dit in de omgeving
\family sans
Auteur
\family default
.
Typ,
op de volgende regel,
de datum in de
\family sans
Datum
\family default
-omgeving.
Typ nu een alinea of twee waarin u een samenvatting van het document schrijft,
gebruik makend van de omgeving
\family sans
Abstract
\family default
.
Bekijk nu hoe het resultaat er op papier uitziet.
Als u de documentklasse wijzigt naar
\family sans
Boek
\family default
,
zal u een aparte titelpagina krijgen,
zoals de eerste pagina van deze tutorial.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Repareer de titel,
datum en auteur in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Section
Labels en kruisverwijzingen
\end_layout
\begin_layout Standard
U kan een label toekennen aan een paragraafkoppen,
lijstitems,
formules,
voetnoten en floats
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Floats worden uitgelegd in de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
en de handleiding
\emph on
Ingesloten objecten
\emph default
.
\end_layout
\end_inset
in uw document.
Eens u dat doet kan u ernaar verwijzen in andere delen van het documenten door gebruik te maken van kruisverwijzingen of referenties.
U kan verwijzen naar het nummer van een paragraaf,
naar de pagina waarop de paragraaf begint,
of beide.
Zoals met de paragraafnummering zal \SpecialChar LyX
er ook voor zorgen dat verwijzingen juist genummerd zijn.
Automatisch beheer van labels en kruisverwijzingen zijn een der grootste voordelen van \SpecialChar LyX
(en \SpecialChar LaTeX
) in vergelijking met traditionele tekstverwerkers.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Uw eerste label
\end_layout
\begin_layout Standard
Ga naar onze tweede paragraaf,
wiens kop
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Over dit document
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
is.
Klik op het einde van de regel met de paragraafkop en selecteer
\family sans
Invoeren\SpecialChar menuseparator
Label
\family default
of gebruikt de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "label-insert"
\end_inset
.
Een dialoogvenster vraagt om de naam van het label en suggereert ook zelf een naam.
Als u op
\family sans
OK
\family default
klikt zal het label in een kader naast de paragraaftitel verschijnen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Voorlopig hebt u niets gedaan —
de uitvoer zal er exact hetzelfde uitzien,
aangezien labels niet verschijnen in een afgedrukt document.
Desalniettemin kan u nu verwijzen naar het label dat u toevoegde met een kruisverwijzing.
Dat gaan we nu doen.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Uw eerste kruisverwijzingen
\end_layout
\begin_layout Standard
Zet de cursor ergens in paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2 van uw document en typ:
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Als u meer over dit document wilt weten,
\begin_inset Newline newline
\end_inset
zie dan paragraaf .
\end_layout
\begin_layout Standard
Zet nu de cursor voor het laatste punt en kies
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Kruisverwijzing
\family default
of gebruik de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show-new-inset ref"
\end_inset
in de werkbalk.
Het dialoogvenster
\family sans
Kruisverwijzing
\family default
verschijnt.
Het toont een lijst van mogelijke labels waarnaar u kan verwijzen.
Op dit moment zou er slechts een moeten zijn,
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sec:Over-dit-document
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
.
Selecteer eerst het dropdownmenu
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Formaat
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
en selecteer
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
Selecteer vervolgens
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sec:Over-dit-document
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
(dit kan mogelijk al voorgeselecteerd zijn) en een aanduiding voor de verwijzing zal verschijnen in de tekst:
een kader met als tekst
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Verw:
sec:Over-dit-document
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
(om helemaal juist te zijn zou u een niet-afbreekbare spatie (sneltoets
\begin_inset Info
type "shortcut"
arg "command-alternatives math-space ; space-insert protected"
\end_inset
) tussen het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
paragraaf
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
en de verwijzing moeten zetten).
Een alternatieve manier om naar een label te verwijzen is rechts klikken op het label en
\family sans
Kopiëren als verwijzing
\family default
te kiezen.
De kruisverwijzingen naar dit label is nu op het klembord en kan naar de positie van de cursor gekopieerd worden met
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Plakken
\family default
(sneltoets
\begin_inset Info
type "shortcut"
arg "paste"
\end_inset
).
In het afgedrukte document zal deze verwijzingsaanduiding vervangen worden door het nummer van de paragraaf.
Bekijk het voorbeeld van het document en u zal zien dat \SpecialChar LaTeX
nog slimmer is dan dat;
het verwijst naar
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
paragraaf 2
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Een handigheid is dat een kruisverwijzing zich in \SpecialChar LyX
gedraagt als een snelkoppeling:
er op klikken zal het dialoogvenster
\family sans
Kruisverwijzing
\family default
openen,
waar u op de knop
\family sans
Naar label gaan
\family default
kan klikken om naar het verwezen label te gaan.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Leuke dingen met labels
\end_layout
\begin_layout Standard
We vertelden u dat \SpecialChar LyX
het nummeren van kruisverwijzingen regelt:
u kan dit nu nagaan.
Voeg een nieuwe paragraaf toe voor paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2.
Werk de voorvertoning bij en —
voilà!
—
de kruisverwijzing naar paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2 is veranderd naar
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
3
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
!
Verander
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Over dit document
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
in een subparagraaf,
en de kruisverwijzing zal naar subparagraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
2.1 refereren in plaats van paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
3.
De paginaverwijzing zal niet veranderen tenzij u natuurlijk voor het label een hele pagina tekst toevoegt.
\end_layout
\begin_layout Standard
Wenst u nog wat meer te oefenen met labels,
probeer dan eens een label te zetten bij uw eerste kruisverwijzing,
en verwijs hiernaar vanaf een andere plek in het document.
Als u vaak of veel kruisverwijzingen toevoegt is het misschien makkelijk om het dialoogvenster
\family sans
Kruisverwijzing
\family default
open te laten.
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u zeker wilt weten dat de paginaverwijzingen ook voor grote documenten goed werken,
kopieer dan een aantal pagina's tekst van de
\emph on
Gebruiksgids
\emph default
in uw document.
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Tussen haakjes:
het kopiëren van een hoofdstuktitel kan resulteren in een foutmelding van \SpecialChar LyX
omdat hoofdstukken niet toegestaan zijn in de klasse artikel,
zie paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:Documentklassen"
plural "false"
caps "false"
noprefix "false"
nolink "false"
\end_inset
.
Als dit gebeurt,
verwijder dan gewoon de hoofdstuktitel.
\end_layout
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Repareer de referenties in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Section
Voetnoten en kanttekeningen
\end_layout
\begin_layout Standard
Voetnoten kunnen toegevoegd worden met de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "footnote-insert"
\end_inset
op de werkbalk of met het menu
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Voetnoot
\family default
.
Klik op het einde van het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\SpecialChar LyX
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
ergens in uw document en voeg een voetnoot toe.
Een kader voor het voetnoot verschijnt en u kan de tekst opgeven voor de voetnoot.
\SpecialChar LyX
zal de cursor aan het begin van het voetnootkader plaatsen.
Typ
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
\SpecialChar LyX
is tekstverwerker die tekst zet.
\end_layout
\begin_layout Standard
Klik nu op het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
voet
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
.
Het kader met de voetnoot verdwijnt,
en er blijft een knop ter indicatie waar de voetnoot zich bevindt achter.
Dit noemen we de voetnoot
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sluiten
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
of
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
inklappen
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
U kan de voetnoot altijd terug openen en de tekst aanpassen door op de indicatieknop te klikken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Een voetnoot kan geknipt en geplakt worden zoals gewone tekst:
vooruit,
probeer het!
Het enige dat u moet doen is de voetnootknop selecteren
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Dit gaat misschien vlotter met het toetsenbord;
u opent de voetnoot misschien onbedoeld als u ze probeert te selecteren met de muis.
\end_layout
\end_inset
en hem
\family sans
Knippen
\family default
en
\family sans
Plakken
\family default
.
Ook kan u gewone tekst omzetten naar een voetnoot:
selecteer de gewenste tekst en druk op de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "footnote-insert"
\end_inset
.
Druk op de toets
\family sans
Backspace
\family default
aan het begin in een voetnootkader om de voetnoot om te zetten naar gewone tekst.
Dat laatste is ook mogelijke door op de
\family sans
Delete
\family default
-toets te drukken als de cursor aan het einde in een voetnoot staat.
\end_layout
\begin_layout Standard
Kanttekeningen kunnen toegevoegd worden met het menu
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Kanttekening
\family default
of de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "marginalnote-insert"
\end_inset
.
Kanttekening zijn zoals voetnoten,
behalve dat:
\end_layout
\begin_layout Itemize
er op het scherm
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
marge
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
staat in plaats van
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
voet
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Itemize
de aantekeningen in de marge geplaatst zullen worden in plaats van onder de tekst
\end_layout
\begin_layout Itemize
kanttekeningen niet genummerd zijn
\end_layout
\begin_layout Standard
Verander uw \SpecialChar LyX
-voetnoot terug in gewone tekst,
en verander het dan vervolgens in een kanttekening.
Voer \SpecialChar LaTeX
uit om het resultaat te bekijken.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Repareer de voetnoot in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Section
Bibliografieën
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:Bibliografieën"
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
Bibliografieën lijken op kruisverwijzingen.
De bibliografie bevat een lijst van referenties aan het einde van een document,
en er kan naar verwezen worden binnen het document.
Zoals bij paragraaftitels maken \SpecialChar LyX
en \SpecialChar LaTeX
uw werk lichter door automatisch de items in de bibliografie te nummeren en de citaten te veranderen als de nummers van de items veranderen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Ga naar het einde van het document en ga in de
\family sans
Bibliografie
\family default
-omgeving.
Elke alinea die u nu typt zal een referentie worden.
Typ
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\family typewriter
De LyX-tutorial,
door het \SpecialChar LyX
-docTeam
\family default
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
als de eerste referentie.
Merk op dat \SpecialChar LyX
automatisch voor elke referentie een nummer in een kader zet.
Klik op het nummer van de referentie en het dialoogvenster
\family sans
Bibliografie-item
\family default
verschijnt.
Het eerste veld,
de
\family sans
sleutel
\family default
,
wordt gebruikt om te verwijzen naar de referentie in het document.
Het label verschijnt in de uitvoer.
Als er geen
\family sans
label
\family default
ingesteld is (wat standaard het geval is),
zal het nummer gebruikt worden in de uitvoer.
Verander de sleutel in
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
lyxtutorial
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
om hem gemakkelijker te kunnen onthouden.
\end_layout
\begin_layout Standard
Kies nu waar in het document dat u een citatie wilt invoegen.
Doe dat met
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Citatie
\family default
of de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show-new-inset citation"
\end_inset
op de werkbalk.
Het dialoogvenster
\family sans
Citatie
\family default
verschijnt.
Het linkerpaneel bevat alle bibliografische items en dit veld laat toe te kiezen welk bibliografisch item u wilt citeren.
Selecteer
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
lyxtutorial
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
(heden het enige item in de bibliografie) en gebruik de knop
\family sans
Toevoegen
\family default
in het midden om het in te voegen.
(U kan meerdere citaties op dezelfde plaats hebben door een aantal sleutels op deze manier toe te voegen.)
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Als men labels gebruikt voor referenties die gemakkelijk te onthouden zijn,
wordt het ook gemakkelijker om ze terug te vinden in de lijst.
\end_layout
\end_inset
Klik op de
\family sans
OK
\family default
-knop.
Preview uw bestand nu en u zal zien dat de citatie in vierkante haakjes verschijnt in de tekst,
verwijzend naar de bibliografie op het einde van het document.
\end_layout
\begin_layout Standard
Het veld
\family sans
Tekst
\begin_inset space ~
\end_inset
erna
\family default
in het dialoogvenster
\family sans
Citatie
\family default
zal een opmerking plaatsen (zoals een referentie naar de pagina of hoofdstuk in het gerefereerde boek of artikel) binnen de haakjes na de citatie.
Als u wilt dat de citaties gebruik maken van labels in plaats van nummers in de uitvoer (sommige tijdschriften willen bv.
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
[Smi95]
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
om een paper geschreven door Smith in 1995 te citeren),
dan kan u het veld
\family sans
Label
\family default
gebruiken in datzelfde dialoogvenster.
Zie de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
voor meer details.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening:
\series default
Repareer de bibliografie en het citaat in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Section
Inhoudsopgave
\end_layout
\begin_layout Standard
U wilt mogelijk een inhoudsopgave toevoegen aan het begin van het document.
\SpecialChar LyX
maakt dit gemakkelijk.
Druk op Return na uw documenttitel en voor uw eerste paragraafkop en kies
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Lijst
\begin_inset space \thinspace{}
\end_inset
/
\begin_inset space \thinspace{}
\end_inset
inhoudsopgave\SpecialChar menuseparator
Inhoudsopgave
\family default
.
De woorden
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Inhoudsopgave
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
zullen verschijnen in een knop op de eerste regel van het document.
\end_layout
\begin_layout Standard
Dit lijkt misschien niet echt nuttig.
Als u echter kijkt naar de preview van het bestand,
zal u zien dat een inhoudsopgave gegenereerd werd,
en daarin de verschillende paragrafen en subparagrafen van uw document vermeldt.
Zoals gewoonlijk zal u het effect van het verplaatsen van of aanmaken van paragrafen zien in de voorbeelduitvoer.
\end_layout
\begin_layout Standard
De inhoudsopgave wordt niet getoond in de versie van het document op het scherm.
U kan wel de inhoudsopgave in een apart venster tonen door op de knop van de inhoudstafel te klikken,
het menu
\family sans
Beeld\SpecialChar menuseparator
Overzichtspaneel
\family default
of de werkbalkknop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-toggle toc"
\end_inset
.
Dit menu zal zelfs werken als u geen inhoudsopgave hebt toegevoegd aan uw document.
Dit kan zeer nuttig zijn om delen van uw document opnieuw te ordenen.
Klikken op een (sub)paragraafkop in het overzichtspaneel zal die regel markeren en ernaar toe gaan in het bewerkingsvenster van \SpecialChar LyX
.
U kan ook de pijltjestoetsen gebruiken voor omhoog en omlaag te navigeren in de inhoudsopgave.
Deswege vindt u het misschien nuttig om dit venster open te laten tijdens het schrijven.
Het menu
\family sans
Navigeren
\family default
biedt wel een gelijkaardige functionaliteit,
waar de inhoudsopgave automatisch verschijnt.
\end_layout
\begin_layout Standard
Om de inhoudsopgave te verwijderen kan u de knop voor de inhoudsopgave in de tekst verwijderen zoals elke andere tekst.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Repareer de inhoudsopgave in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout
\begin_layout Chapter
Wiskunde gebruiken
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LaTeX
wordt door menig wetenschapper gebruikt omdat de vergelijkingen er in de uitvoer fantastisch uitzien,
terwijl de controletekens gebruikt door andere tekstverwerkers en hun vergelijkingenbewerkers vermeden worden.
Vele dezer wetenschappers zijn echter gefrustreerd omdat het schrijven van een vergelijking in \SpecialChar LaTeX
meer weg heeft van programmeren dan van schrijven.
\SpecialChar LyX
lost dit probleem op een elegante manier op.
Als u met \SpecialChar LaTeX
bekend bent zal u zien dat alle wiskundecommando's van \SpecialChar LaTeX
gewoon gebruikt kunnen worden,
maar dat ze verschijnen op een WYSIWYG-manier.
Indien u echter nog nooit eerder met \SpecialChar LaTeX
hebt gewerkt,
stelt het
\family sans
Wiskundepaneel
\family default
u in staat om snel professionele wiskundige tekst te maken.
\end_layout
\begin_layout Section
Wiskundige modus
\end_layout
\begin_layout Standard
Typ ergens in u \SpecialChar LyX
-document:
\end_layout
\begin_layout LyX-Code
Ik hou van wat Einstein zei,
E=mc^2,
\begin_inset Newline linebreak
\end_inset
omdat het zo eenvoudig is.
\end_layout
\begin_layout Standard
Nu ziet deze vergelijking er zowel in \SpecialChar LyX
als in de uitvoer niet zo goed uit:
er is geen spatie tussen de letters en het gelijkheidsteken en de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
wordt best geschreven als superscript.
Het slechte zetwerk van deze formule is te verklaren doordat we \SpecialChar LyX
niet verteld hebben dat we een wiskundige uitdrukking aan het schrijven zijn,
dus zet \SpecialChar LyX
de vergelijking zoals gewone tekst.
\end_layout
\begin_layout Standard
Maar we kunnen wel een formule maken die juist zetwerk geniet.
Selecteer de vergelijking en klik op de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-mode"
\end_inset
of gebruik het menu
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Wiskunde\SpecialChar menuseparator
Doorlopende
\begin_inset space ~
\end_inset
formule
\family default
.
Als er niets geselecteerd is,
zal \SpecialChar LyX
een klein leeg blauw vierkant tonen,
wat een lege wiskundige formule voorstelt.
De uitdrukking verschijnt in het blauw en het blauwe vierkantje verdwijnt van zodra de formule niet meer leeg is.
Druk nu op
\family sans
Esc
\family default
om de vergelijking te verlaten.
De paarse hoeken verdwijnen,
en de cursor belandt rechts van de uitdrukking.
Als u nu iets typt zal het er uitzien als gewone tekst.
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u de uitvoer bekijkt valt u op dat de uitdrukking deze keer wel goed zetwerk heeft,
met spaties tussen de letters en het gelijkheidsteken,
en een
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
in superscript.
In wiskundige modus worden letters geacht variabelen te zijn,
dus worden ze cursief.
Getallen zijn gewoon getallen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Deze wiskundebewerker is nogmaals een voorbeeld van de WYSIWYM-filosofie.
In \SpecialChar LaTeX
schrijft u een wiskundige uitdrukking door gebruik te maken van tekst en commando's zoals
\family typewriter
\backslash
sqrt
\family default
.
Dit kan frustrerend zijn omdat u niet kan zien hoe de uitdrukking eruitziet tot u het bestand door \SpecialChar LaTeX
draait en u bijvoorbeeld tijd verspilt met het zoeken naar ontbrekende haakjes.
Anderzijds probeert \SpecialChar LyX
niet de uitdrukking perfect weer te geven (WYSIWYG),
maar geeft u wel een heel goed idee van hoe de uitdrukking er zal uitzien.
\SpecialChar LaTeX
zorgt verder voor de professionele opmaak.
\end_layout
\begin_layout Section
Navigeren in een vergelijking
\end_layout
\begin_layout Standard
Laten we nu
\begin_inset Formula $E=mc^{2}$
\end_inset
veranderen in
\begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
\end_inset
.
Gebruik de pijltjestoetsen om de cursor in de vergelijking te zetten.
Merk op dat de paarse hoeken weer verschijnen als u in de vergelijking zit,
om aan te geven dat u wederom wiskunde bewerkt.
Gebruik nu
\family sans
Links
\family default
of
\family sans
Rechts
\family default
om de cursor voorbij het gelijkheidsteken te plaatsen,
en typ dan
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
1+
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
.
Gebruik nu opnieuw de pijltjestoetsen om de uitdrukking te verlaten,
of druk op
\family sans
Esc
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Buiten de hieronder beschreven speciale toetsen,
is het typen in wiskundige modus hetzelfde als het bewerken van gewone tekst.
Gebruik
\family sans
Delete
\family default
(of
\family sans
Backspace
\family default
) om iets te verwijderen.
Selecteer tekst via de pijltjestoetsen (samen met de
\family sans
Shift
\family default
-toets) of met behulp van de muis.
Zowel
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Ongedaan
\begin_inset space ~
\end_inset
maken
\family default
als knippen en plakken werkt in wiskundige modus.
Voor één ding moet u opletten:
als u zich net links of rechts buiten een formule bevindt en u drukt respectievelijk op
\family sans
Delete
\family default
of
\family sans
Backspace
\family default
,
dan zal u de volledige formule verwijderen.
Gelukkig kan u dat gewoon
\family sans
Ongedaan
\begin_inset space ~
\end_inset
maken
\family default
om uw formule terug te krijgen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Wat gedaan als u
\begin_inset Formula $E=mc^{2}$
\end_inset
wilt veranderen naar
\begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
\end_inset
?
U kan opnieuw gebruik maken van de muis om de cursor op de juiste plaats te zetten.
U kan echter ook gebruik maken van de pijltjestoetsen.
Als de cursor zich juist achter de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
c
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
bevindt maar voor de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
,
dan brengt een druk op
\family sans
Omhoog
\family default
u op dezelfde hoogte als de exponent,
juist voor de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
.
Voeg nu
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
.5
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
toe.
Als u nu op
\family sans
Omlaag
\family default
drukt,
komt u terug op het normale niveau.
Als u op
\family sans
Spatie
\family default
drukt in plaats van
\family sans
Omlaag
\family default
zal de cursor na de superscript geplaatst worden (zodat u dan de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
+1
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
kan typen).
\end_layout
\begin_layout Section
Exponenten en indices
\end_layout
\begin_layout Standard
Een exponent kan toegevoegd worden vanuit de werkbalk
\family sans
Wiskunde
\family default
(zie hieronder),
maar het is feitelijk eenvoudiger om gewoon het hoedje te typen,
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
^
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
\SpecialChar LyX
zal een nieuwe blauw vierkant plaatsen in superscript,
zodat alles wat u daar schrijft in superscript zal staan,
alsook in een kleiner lettertype.
Alles wat u typt tot u op
\family sans
Spatie
\family default
drukt (of
\family sans
Esc
\family default
om de volledige formule te verlaten) zal deel uitmaken van de superscript.
\end_layout
\begin_layout Standard
Een subscript (index) schrijven is even simpel:
start met het typen van de underscore
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
_
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
U kan zowel subscript als superscript samen gebruiken,
zoals hier:
\begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Zet vergelijking
\begin_inset space ~
\end_inset
1 van
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
om naar wiskundige modus.
\end_layout
\begin_layout Section
De werkbalk Wiskunde
\end_layout
\begin_layout Standard
De
\family sans
werkbalk Wiskunde
\family default
is een handige manier om symbolen in te voegen en ingewikkelde bewerkingen op formules toe te passen.
Vele van deze operaties kunnen uitgevoerd worden met het toetsenbord of via het menu
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Wiskunde
\family default
of het menu
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Wiskunde
\family default
(deze laatste is enkel zichtbaar als u in wiskundige modus bent).
We gaan ons echter concentreren op de
\family sans
Wiskundewerkbalk
\family default
,
zodat u weet dat hij bestaat.
De sneltoetsen en commando's kan u later leren kennen in de handleiding
\emph on
Wiskunde
\emph default
.
\end_layout
\begin_layout Standard
De
\family sans
werkbalk Wiskunde
\family default
wordt zichtbaar als de cursor in een formule staat,
maar kan ook manueel getoond worden met het menu
\family sans
Beeld\SpecialChar menuseparator
Werkbalken
\family default
.
Als u op
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Wiskunde
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
(
\begin_inset Info
type "icon"
arg "toolbar-toggle math"
\end_inset
) klikt,
zal de werkbalk permanent getoond worden onderaan het scherm;
deze toestand wordt aangegeven met een vinkje in het menu
\family sans
Werkbalken
\family default
.
Als u opnieuw op
\family sans
Wiskunde
\family default
klikt in dit menu,
zal de
\family sans
werkbalk Wiskunde
\family default
enkel getoond worden als de cursor in een formule is;
deze toestand is te zien aan het feit dat de naam verandert van
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Wiskunde
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
naar
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
Wiskunde
\begin_inset space ~
\end_inset
(auto)
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Grieks en symbolen
\end_layout
\begin_layout Standard
De
\family sans
Wiskundewerkbalk
\family default
laat u kiezen uit een ruim assortiment symbolen gebruikt in wiskunde:
operatoren,
pijlen,
relaties,
scheidingstekens,
speciale tekens,
sommen en integralen.
Merk op dat subscript en superscript het mogelijk maken om onder- en bovenlimieten in te stellen voor sommen en integralen.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Vierkantswortels,
decoraties en scheidingstekens
\end_layout
\begin_layout Standard
Om een vierkantswortel in te voeren klikt u gewoon op de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-insert \\sqrt"
\end_inset
.
De vierkantswortel verschijnt,
en de cursor is in een invoegpunt in de wortel.
U kan variabelen,
getallen,
andere vierkantswortels,
breuken,
wat u ook wilt typen.
\SpecialChar LyX
zal de vierkantswortel automatisch groter en kleiner maken zodat hij past rond de inhoud.
\end_layout
\begin_layout Standard
Een
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
kaderdecoratie
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
toevoegen aan een teken (
\begin_inset Formula $\overrightarrow{a}$
\end_inset
) of groep van tekens (
\begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
\end_inset
) gebeurt op gelijkaardige wijze.
Decoraties zijn beschikbaar via de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-insert \\hat"
\end_inset
.
Klik op een decoratie,
en \SpecialChar LyX
zal de decoratie invoegen met een invoegpunt eronder of erboven.
Typ wat u wilt in dit invoegpunt.
Er zijn twee soorten decoraties:
deze die van grootte veranderen terwijl u typt en deze die een vaste grootte hebben.
Deze laatste zijn het meest geschikt voor een enkel teken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Scheidingstekens zoals ronde haakjes,
vierkante haakjes en accolades werken op eenzelfde manier,
maar zijn iets ingewikkelder.
Klik op de scheidingstekenknop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show mathdelimiter"
\end_inset
om het dialoogvenster
\family sans
Scheidingsteken
\family default
te tonen.
Uw huidige selectie wordt getoond in een kader.
Standaard zijn het een paar ronde haakjes,
maar u kan een paar accolades,
een accolade en een haakje of het lege vierkant kiezen,
om iets als
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
\end_inset
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
te krijgen (het lege scheidingsteken wordt getoond als een stippellijn in \SpecialChar LyX
,
maar komt niet in de uitvoer).
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u lui bent kan u ook gewoon haakjes typen in wiskundige modus in plaats van met het dialoogvenster te werken.
Deze haakjes zullen echter dezelfde grootte hebben als gewone tekst,
wat er niet goed zal uitzien als u tussen de haakjes een grote breuk of matrix plaatst.
Het is derhalve beter om een van de drie scheidingsknoppen te gebruiken om ze onmiddellijk in te voegen,
zoals
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-delim ( )"
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Standard
U kan ook scheidingstekens,
vierkantswortels en decoraties plaatsen op al bestaande tekst.
Selecteer het deel van de formule dat u wilt aanpassen,
en klik dan op de knop naar keuze in de
\family sans
Wiskundewerkbalk
\family default
.
Probeer zo de tweede wet van Newton van scalaire naar vectoriële vorm te veranderen (
\begin_inset Formula $f=ma$
\end_inset
naar
\begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
\end_inset
).
Zodra u over matrices zal geleerd hebben zal u op deze manier ook de haakjes om een matrix zetten.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Breuken
\end_layout
\begin_layout Standard
Klik op de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-insert \\frac-square"
\end_inset
in de
\family sans
Wiskundewerkbalk
\family default
om een breuk te maken.
\SpecialChar LyX
maakt twee invoegpunten in de breuk.
Zoals verwacht kan u de pijltjestoetsen of de muis gebruiken om te navigeren in de breuk.
Klik op het bovenste vierkant en typ
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
1
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
Druk nu op
\family sans
Omlaag
\family default
en typ
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
2
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
U heeft nu een breuk gemaakt!
Uiteraard kan u typen wat u wilt in de vierkanten:
variabelen met exponenten,
vierkantswortels,
andere breuken,
eender wat.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefeningen
\series default
:
Zet vergelijking
\begin_inset space ~
\end_inset
2 van
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
om in wiskundige modus.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Functies:
lim,
log,
sin en andere
\end_layout
\begin_layout Standard
Vermits letters in wiskundige modus beschouwd worden als variabelen denkt \SpecialChar LyX
dat u het product van drie variabelen
\begin_inset Formula $s$
\end_inset
,
\begin_inset Formula $i$
\end_inset
en
\begin_inset Formula $n$
\end_inset
typt als u
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sin
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
type in wiskundige modus.
De drie letters zullen cursief gezet worden,
maar wat u wou was het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sin
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
in romein.
Bovendien zal \SpecialChar LyX
geen spatie toevoegen tussen het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sin
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
en de
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
x
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
(op
\family sans
Spatie
\family default
drukken verlaat de formule).
Hoe krijgt u dan
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Formula $\sin(x)$
\end_inset
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
in plaats van
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Formula $sin(x)$
\end_inset
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
?
\end_layout
\begin_layout Standard
Klik in de
\family sans
werkbalk Wiskunde
\family default
op de knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-insert \\functions"
\end_inset
en dan op
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sin
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
in de lijst van functies.
Het woord
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
sin
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
wordt in \SpecialChar LyX
in het zwart en in romein gezet.
Het hele woord wordt behandeld als een symbool,
dus als u op
\family sans
Backspace
\family default
drukt zal het hele woord verwijderd worden.
Typ nu
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
(x)
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
,
wat cursief en in het blauw getoond zal worden,
zoals te verwachten van een formule.
In de uitvoer zal de formule juist gezet zijn.
Probeer het eens.
\end_layout
\begin_layout Standard
De functielijst bevat ook andere goniometrische functies en hun inverse,
hyperbolische functies,
logaritmen,
limieten en nog enkele andere functies.
Deze functies kunnen ook gebruikt worden met subscript en superscript,
wat belangrijk is voor formules als
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
\end_inset
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
of
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
\end_inset
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Plaats vergelijking
\begin_inset space ~
\end_inset
3 van
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
in wiskundige modus.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Matrices
\end_layout
\begin_layout Standard
Klik op de knop
\family sans
matrix
\family default
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show mathmatrix"
\end_inset
in de
\family sans
Wiskundewerkbalk
\family default
.
Een pop-up verschijnt waar u kan kiezen hoeveel rijen en kolommen de matrix moet krijgen.
Kies 2 rijen en 3 kolommen en klik op
\family sans
OK
\family default
.
\SpecialChar LyX
toont 6 invoegpunten in een
\begin_inset Formula $2\times3$
\end_inset
matrix.
Zoals gewoonlijk kan u elke soort formule in de invoegpunten steken (een vierkantswortel,
een andere matrix,
enz.).
Sommige invoegpunten kunnen indien gewenst ook leeg gelaten worden.
\end_layout
\begin_layout Standard
\family sans
Tab
\family default
kan gebruikt worden om door de verschillende kolommen te bewegen.
Als alternatief kunnen de pijltjestoetsen ook gebruikt worden:
op
\family sans
Rechts
\family default
drukken aan het einde van een vakje gaat naar het volgende vakje,
\family sans
Omlaag
\family default
naar de volgende rij,
enz.
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u het aantal rijen of kolommen wilt veranderen,
kan u het menu
\family sans
Bewerken\SpecialChar menuseparator
Rijen
\begin_inset space ~
\end_inset
en
\begin_inset space ~
\end_inset
kolommen
\family default
gebruiken,
of de knoppen
\begin_inset Info
type "icon"
arg "tabular-feature append-row"
\end_inset
,
\begin_inset Info
type "icon"
arg "tabular-feature delete-row"
\end_inset
,
\begin_inset Info
type "icon"
arg "tabular-feature append-column"
\end_inset
en
\begin_inset Info
type "icon"
arg "tabular-feature delete-column"
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Standard
Raadpleeg de
\emph on
Gebruiksgids
\emph default
om te weten te komen hoe de horizontale uitlijning van elke kolom aangepast kan worden,
en hoe de verticale positie van de hele matrix kan veranderd worden.
Als u een tabel wilt maken die tekst bevat gebruikt u best de fantastische tabelondersteuning van \SpecialChar LyX
,
in plaats van te proberen om tekst in een matrix te schrijven.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Weergavemodus
\end_layout
\begin_layout Standard
Alle uitdrukkingen die we tot nu toe gemaakt hebben,
bevonden zich op dezelfde regel als de tekst die ervoor en erna stond,
ook gekend als doorlopende uitdrukkingen.
Dit is uitstekend voor korte,
eenvoudige uitdrukkingen,
maar wanneer u grotere uitdrukking gaat construeren,
kan u ze beter in weergavemodus schrijven.
Daarenboven,
enkel uitdrukkingen in weergavemodus kunnen van een label en een nummer voorzien worden (zie de
\emph on
Gebruiksgids
\emph default
).
Vergelijkingen op meerdere regels moeten zelfs in de weergavemodus geschreven worden.
\end_layout
\begin_layout Standard
Terwijl u zich in een formule bevindt,
kan u op de weergaveknop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "math-display"
\end_inset
klikken in de werkbalk.
Dit centreert de formule en voegt een witregel ervoor en erna toe.
Typ nu een uitdrukking en compileer het bestand om het resultaat te bekijken.
De weergaveknop is eigenlijk een
\emph on
\lang english
toggle
\emph default
\lang dutch
:
gebruik het om tussen de doorlopende modus en de weergave modus te wisselen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Weergavemodus verschilt hier en daar van de doorlopende:
\end_layout
\begin_layout Itemize
Het standaardlettertype is groter voor enkele symbolen zoals
\begin_inset Formula $\sum$
\end_inset
en
\begin_inset Formula $\int$
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Itemize
Sub- en superscripts voor limieten en sommen (maar niet voor integralen) worden onder het symbool geplaatst in plaats van ernaast
\end_layout
\begin_layout Itemize
Tekst is gecentreerd
\end_layout
\begin_layout Standard
Buiten deze verschillen komen weergave-uitdrukkingen en doorlopende uitdrukkingen grotendeels overeen.
\end_layout
\begin_layout Standard
Een laatste opmerking over de hoe weergaveformules gezet worden:
let op of u de vergelijking wel of niet in een nieuwe alinea plaatst.
Als uw vergelijking zich in het midden van een zin of een alinea bevindt,
druk dan niet op
\family sans
Return
\family default
.
Dat zorgt ervoor dat de tekst
\emph on
na
\emph default
de formule een nieuwe alinea start.
Die tekst zal een insprong hebben of na een witregel komen,
afhankelijk van alinea-instellingen van uw document.
Dit is waarschijnlijk niet wat u wilt.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening
\series default
:
Zet de verschillende vergelijkingen in
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
in weergavemodus,
en bekijk het het zetwerk verschilt.
\end_layout
\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\series bold
Oefening:
\series default
Met alles wat u geleerd hebt in deze paragraaf bent u in staat om een vergelijking als deze te schrijven:
\begin_inset Foot
status collapsed
\begin_layout Plain Layout
Nadat u het op de moeilijke manier gedaan heeft,
kan u het menu
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Wiskunde\SpecialChar menuseparator
Cases-omgeving
\family default
proberen.
\end_layout
\end_inset
\begin_inset Formula
\[
f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
\log_{8}x & x>0\\
0 & x=0\\
\sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
\end{array}\right.
\]
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Section
Meer wiskundige dingen
\end_layout
\begin_layout Standard
Ondertussen bent u vertrouwd met de basis.
De wiskundebewerker van \SpecialChar LyX
kan nog veel meer.
We verwijzen u door naar de
\emph on
Gebruiksgids
\emph default
voor tips over hoe u:
\end_layout
\begin_layout Itemize
Uitdrukkingen kan voorzien van een label en een nummering.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Vergelijkingen die meerdere regels beslaan kan maken.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Lettertypes kan veranderen,
bv.
\begin_inset space \space{}
\end_inset
vette tekst in een uitdrukking plaatsen.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Lettergroottes en spaties naar uw hand kan zetten binnen een uitdrukking.
(Doe dit soort dingen echter pas bij de laatste kladversie!)
\end_layout
\begin_layout Itemize
Macro's kan schrijven.
Deze zijn zeer krachtig,
omdat ze slechts één keer gedefinieerd hoeven te worden aan het begin van het document,
en ze daarna overal kunnen gebruikt worden in dat document.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Bijna alles wat in de wiskunde mogelijk is kan doen.
\end_layout
\begin_layout Chapter
Overige
\end_layout
\begin_layout Section
Andere belangrijke mogelijkheden van \SpecialChar LyX
\end_layout
\begin_layout Standard
We hebben nog niet alle mogelijkheden van \SpecialChar LyX
behandeld en we zullen dat hier ook niet doen.
Zoals gewoonlijk bevatten de
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
en de handleiding
\emph on
Ingesloten
\begin_inset space ~
\end_inset
objecten
\emph default
meer informatie.
We zullen hier alleen nog een aantal dingen noemen die \SpecialChar LyX
kan doen:
\end_layout
\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
heeft WYSIWYM-ondersteuning voor tabellen.
Gebruik
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Tabel
\family default
(knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "tabular-insert"
\end_inset
) om een tabel in te voegen.
Klik met de
\emph on
rechter
\emph default
muisknop op de tabel om het dialoogvenster
\family sans
Tabelinstellingen
\family default
te krijgen,
waar de tabel uitgebreid aangepast kan worden.
Druk op
\begin_inset Info
type "icon"
arg "toolbar-toggle table"
\end_inset
om de werkbalk
\family sans
Tabel
\family default
permanent te tonen.
\end_layout
\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
ondersteunt ook het invoegen van afbeeldingen in alle formaten in een document.
(U raadt het al:
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Afbeeldingen
\family default
of
\begin_inset Info
type "icon"
arg "dialog-show-new-inset graphics"
\end_inset
).
Blader dan voor het afbeeldingsbestand,
roteer of schaal het,
enz.
Tabellen en figuren kunnen bijschriften hebben,
en \SpecialChar LyX
stelt automatisch een lijst van figuren en/of tabellen op.
\end_layout
\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
is sterk aanpasbaar.
Alles,
van hoe het \SpecialChar LyX
-venster er uit ziet tot hoe de uitvoer er uit ziet,
kan op verschillende manieren geconfigureerd worden.
Het merendeel van de aanpassingen wordt gedaan via
\family sans
Extra\SpecialChar menuseparator
Voorkeuren
\family default
.
Kijk voor informatie hierover bij
\family sans
Help\SpecialChar menuseparator
Aanpassingen
\family default
.
\end_layout
\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
wordt door een team van programmeurs in vijf continenten ontwikkeld.
Daarom heeft \SpecialChar LyX
een betere ondersteuning voor niet-Engelse talen (zoals Nederlands,
Duits,
Grieks,
Tsjechisch,
Turks,
\SpecialChar ldots
) dan veel andere tekstverwerkers.
Zelfs talen die van rechts naar links werken zoals Arabisch,
Perzisch en Hebreeuws,
alsook de Aziatische talen Chinees,
Japans en Koreaans worden ondersteund.
U kan documenten in andere talen schrijven en u kan \SpecialChar LyX
ook zo configureren dat het de menu's en foutmeldingen weergeeft in een andere taal.
\end_layout
\begin_layout Itemize
De menu's van \SpecialChar LyX
ondersteunen sneltoetsen.
Dat betekent dat u een bestand kan openen via
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Openen,
\family default
of door Alt+B gevolgd door O te typen.
U kan ook de toetscombinatie gebruiken die in het menu getoond wordt (standaard is dat
\begin_inset Info
type "shortcut"
arg "file-open"
\end_inset
).
Toetscombinaties kunnen ook worden geconfigureerd.
Meer informatie staat in
\family sans
Help\SpecialChar menuseparator
Aanpassingen\SpecialChar endofsentence
\end_layout
\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
kan \SpecialChar LaTeX
documenten inlezen.
Zie paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:tex2lyx"
plural "false"
caps "false"
noprefix "false"
nolink "false"
\end_inset
.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Spellingcontrole,
thesaurus en het tellen van woorden is beschikbaar.
\end_layout
\begin_layout Itemize
Genereren van indices en begrippenlijsten wordt ondersteund.
\end_layout
\begin_layout Section
\SpecialChar LyX
voor \SpecialChar LaTeX
-gebruikers
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:latexgebruikers"
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u niets van \SpecialChar LaTeX
weet moet u deze paragraaf niet lezen.
Misschien wilt u wel eerst \SpecialChar LaTeX
\emph on
leren
\emph default
en dan deze paragraaf lezen.
Desalniettemin zullen sommigen die \SpecialChar LyX
beginnen te gebruiken \SpecialChar LaTeX
al kennen.
Als u zo iemand bent,
vraagt u zich misschien of \SpecialChar LyX
echt alles kan doen wat \SpecialChar LaTeX
kan.
Het antwoord is ja:
op een of andere manier kan \SpecialChar LyX
zowat alles wat \SpecialChar LaTeX
kan,
en maakt het de meeste onderdelen van het schrijven van een \SpecialChar LaTeX
-document eenvoudiger.
\end_layout
\begin_layout Standard
Omdat dit slechts een tutorial is,
zullen we alleen dingen bespreken die nieuwe \SpecialChar LyX
-gebruikers interessant zullen vinden.
Omdat we de
\emph on
Tutorial
\emph default
kort willen houden zullen we hier slechts het minimum aan informatie verstrekken.
De handleidingen
\emph on
Bijkomende
\begin_inset space ~
\end_inset
functies
\emph default
en
\emph on
Ingesloten
\begin_inset space ~
\end_inset
objecten
\emph default
hebben een zee van informatie over de verschillen tussen \SpecialChar LyX
en \SpecialChar LaTeX
,
en hoe u verschillende trucjes van \SpecialChar LaTeX
in \SpecialChar LyX
kan doen.
\end_layout
\begin_layout Subsection
\SpecialChar TeX
-modus
\end_layout
\begin_layout Standard
Alles wat u in \SpecialChar TeX
-modus kan invoeren zal rechtstreeks aan \SpecialChar LaTeX
doorgegeven worden en zal in het rood op het scherm verschijnen.
U kan \SpecialChar TeX
-commando's gebruiken door
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
TeX-code
\family default
(knop
\begin_inset Info
type "icon"
arg "ert-insert"
\end_inset
in de werkbalk).
Dit maakt een kader wiens inhoud rechtstreeks aan \SpecialChar LaTeX
wordt doorgegeven.
\end_layout
\begin_layout Standard
In een wiskundige formule gedraagt \SpecialChar TeX
-modus zich iets anders.
Hier komt u in \SpecialChar TeX
-modus door een backslash te typen.
Deze wordt dan niet getoond,
maar alles wat u erna typt is rood van kleur.
Het verlaten van de \SpecialChar TeX
-modus door gebeurt door een
\family sans
Spatie
\family default
te typen,
of een andere niet-alfabetisch teken zoals een nummer,
een underscore,
een karet of haakjes.
Zodra u de \SpecialChar TeX
-modus verlaat,
zal \SpecialChar LyX
het,
indien het de \SpecialChar TeX
-code die u zojuist hebt ingevoerd kent,
omzetten in WYSIWYM.
Als u dus
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\family typewriter
\backslash
gamma
\family default
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
typt en vervolgens een spatie,
zal \SpecialChar LyX
de rode
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
gamma
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
veranderen in een blauwe
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\begin_inset Formula $\gamma$
\end_inset
\begin_inset Quotes erd
\end_inset
.
Dit werkt voor bijna alle eenvoudige wiskundige macro's.
Dit kan sneller zijn dan het gebruik van de werkbalk
\family sans
Wiskunde
\family default
en is bijzonder handig voor ervaren \SpecialChar LaTeX
-gebruikers.
\end_layout
\begin_layout Standard
Er is een speciaal geval:
als u
\begin_inset Quotes pld
\end_inset
\family typewriter
\backslash
{
\family default
\begin_inset Quotes prd
\end_inset
typt in een formule,
zullen het begin-
\emph on
en
\emph default
eindhaakje ingevoegd worden in het rood,
terwijl de cursor tussen de haakjes geplaatst wordt.
Dit maakt het makkelijker om een commando te typen dat argumenten nodig heeft.
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
kan niet absoluut alles wat mogelijk is met \SpecialChar LaTeX
.
Sommige geavanceerde functies worden helemaal niet ondersteund,
terwijl andere werken maar niet WYSIWYM zijn.
\SpecialChar TeX
-modus stelt gebruikers de flexibiliteit van \SpecialChar LaTeX
te hunner beschikking,
zonder de gemakken van \SpecialChar LyX
te verliezen,
zoals wiskunde,
tabellen en schrijven in WYSIWYM.
\SpecialChar LyX
kan nooit elk \SpecialChar LaTeX
-pakket ondersteunen.
Door
\family typewriter
\backslash
usepackage{foo}
\family default
in de preambule (zie paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:preambule"
nolink "false"
\end_inset
) te typen kan u echter elk pakket naar wens gebruiken,
alhoewel u geen WYSIWYM-ondersteuning voor de mogelijkheden van dat pakket zal hebben.
\end_layout
\begin_layout Subsection
\SpecialChar LaTeX
-documenten importeren —
\family typewriter
tex2lyx
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:tex2lyx"
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
U kan een \SpecialChar LaTeX
-bestand importeren in \SpecialChar LyX
door gebruik te maken van
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Importeren\SpecialChar menuseparator
LaTeX
\begin_inset space ~
\end_inset
(normaal)
\family default
.
Dit zal het programma
\family typewriter
tex2lyx
\family default
oproepen,
dat van een bestand foo.tex een nieuw bestand foo.lyx zal maken.
\SpecialChar LyX
zal dan dat nieuwe bestand openen.
Als de omzetting niet lukt kan u proberen om
\family typewriter
tex2lyx
\family default
zelf op te roepen op de commandoregel met meer geavanceerde opties.
\end_layout
\begin_layout Standard
Zelfs als de omzetting wel werkt,
is het mogelijk dat
\family typewriter
tex2lyx
\family default
niet alles heeft omgezet,
al kan het wel de meeste juiste \SpecialChar LaTeX
aan.
Het zal alles wat het niet verstaat omzetten in \SpecialChar TeX
-modus;
na het omzetten van een bestand met
\family typewriter
tex2lyx
\family default
kan u dus op zoek naar rode kaders en die manueel omzetten om het gewenste resultaat te krijgen.
\end_layout
\begin_layout Standard
\family typewriter
tex2lyx
\family default
heeft zijn eigen documentatie:
de manpage.
Unix/Linux gebruikers kunnen deze lezen via de opdracht
\family typewriter
man
\begin_inset space ~
\end_inset
tex2lyx
\family default
.
De manpage beschrijft welke \SpecialChar LaTeX
-commando's en -omgevingen niet ondersteund worden,
welke fouten u kan tegenkomen (en hoe die op te lossen) en hoe de verschillende opties te gebruiken.
\end_layout
\begin_layout Standard
Het is belangrijk om te weten dat
\family typewriter
tex2lyx
\family default
enkel documenten kan omzetten wiens documentklasse gekend is door \SpecialChar LyX
,
m.a.w.
\begin_inset space \space{}
\end_inset
een klasse waarvoor er een lay-outbestand voor \SpecialChar LyX
bestaat.
Als er geen lay-outbestand is zal u een foutboodschap krijgen dat de omzetting niet kan gebeuren.
Tenzij u dus een lay-outbestand voor de documentklasse van uw \SpecialChar LaTeX
-bestand hebt,
zal
\family typewriter
tex2lyx
\family default
niet weten hoe het de gevonden \SpecialChar LaTeX
moet omzetten naar iets dat \SpecialChar LyX
verstaat.
Meer over lay-outbestanden en hoe u die kan maken is te vinden Hoofdstuk
\begin_inset space ~
\end_inset
5 van de handleiding
\emph on
Aanpassingen
\emph default
.
\end_layout
\begin_layout Subsection
\SpecialChar LyX
-documenten naar \SpecialChar LaTeX
converteren
\end_layout
\begin_layout Standard
Mogelijk wenst u een \SpecialChar LyX
-document om te zetten naar een \SpecialChar LaTeX
-bestand.
Een collega of medeauteur die geen \SpecialChar LyX
heeft wilt het document bijvoorbeeld lezen.
Gebruik
\family sans
Bestand\SpecialChar menuseparator
Exporteren\SpecialChar menuseparator
LaTeX
\family default
.
Dit zal een nieuw bestand maken genaamd
\family typewriter
eender.tex
\family default
van het bestand
\family typewriter
eender.lyx
\family default
dat u aan het schrijven bent.
\end_layout
\begin_layout Subsection
\SpecialChar LaTeX
-preambule
\end_layout
\begin_layout Subsubsection
Documentklasse
\end_layout
\begin_layout Standard
Het dialoogvenster
\family sans
Document\SpecialChar menuseparator
Instellingen
\family default
beheert de documentbrede opties,
zoals het aanpassen van de documentklasse,
de standaardlettergrootte en standaardpapiergrootte.
Opties voor de documentklasse en opties voor \SpecialChar LaTeX
-pakketten kunnen in het gebied
\family sans
Klasseopties
\family default
ingevoerd worden.
\end_layout
\begin_layout Subsubsection
Andere dingen in de preambule
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:preambule"
\end_inset
\end_layout
\begin_layout Standard
Als u speciale commando's heeft voor de preambule van een \SpecialChar LaTeX
-document,
kan u deze ook gebruiken in \SpecialChar LyX
.
Selecteer
\family sans
Document\SpecialChar menuseparator
Instellingen\SpecialChar menuseparator
LaTeX-preambule
\family default
en typ in het dialoogvenster (of het dialoogvenster met de documentopties,
afhankelijk van de frontend).
Alles wat u typt zal,
zoals in \SpecialChar TeX
-modus,
rechtstreeks aan \SpecialChar LaTeX
doorgegeven worden.
\end_layout
\begin_layout Subsection
Bib\SpecialChar TeX
\end_layout
\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
ondersteunt Bib\SpecialChar TeX
.
Bib\SpecialChar TeX
staat u toe een databank te maken van de bibliografische referenties,
die u in meerdere documenten kan gebruiken.
Selecteer
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Lijst
\begin_inset space \thinspace{}
\end_inset
/
\begin_inset space \thinspace{}
\end_inset
Inhoudsopgave\SpecialChar menuseparator
Bib(la)\SpecialChar TeX
-bibliografie
\family default
om een Bib\SpecialChar TeX
-bestand in te voegen.
In het veld Databanken kan u een Bib\SpecialChar TeX
-bestand laden,
en in het veld Stijl kan u stijlbestanden voor Bib\SpecialChar TeX
laden.
\end_layout
\begin_layout Standard
Nadat u dit gedaan hebt,
kan u citaties uit elke bibliografie die u hebt toegevoegd gebruiken met
\family sans
Invoegen\SpecialChar menuseparator
Citatie
\family default
(zie paragraaf
\begin_inset space ~
\end_inset
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:Bibliografieën"
plural "false"
caps "false"
noprefix "false"
nolink "false"
\end_inset
).
Het kader in het dialoogvenster
\family sans
Citatie
\family default
zal alle referenties uit uw Bib\SpecialChar TeX
-bestand tonen.
\end_layout
\begin_layout Section
Fouten!
\end_layout
\begin_layout Standard
Bij het bekijken van een document kunnen in voorkomend geval fouten optreden,
dingen die \SpecialChar LyX
of \SpecialChar LaTeX
niet verstaan.
Als dit gebeurt zal \SpecialChar LyX
het dialoogvenster
\family sans
\SpecialChar LaTeX
-fouten
\family default
openen.
Op individuele fouten klikken zal u naar de plaats in het \SpecialChar LyX
-document nemen waar de fout voorkomt.
Het zal ook de gedetailleerde foutboodschap van \SpecialChar LaTeX
tonen.
\end_layout
\end_body
\end_document