#LyX 2.2 created this file. For more info see http://www.lyx.org/ \lyxformat 503 \begin_document \begin_header \origin unavailable \textclass book \begin_preamble % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!! % %This preamble is designed to ensure that the document prints % out as advertised. If you mess with this preamble, % parts of the document may not print out as expected. If you % have problems LaTeXing this file, please contact % the documentation team % email: lyx-docs@lists.lyx.org % the pages of the TOC is numbered roman % and a pdf-bookmark for the TOC is added \let\myTOC\tableofcontents \renewcommand\tableofcontents{% \frontmatter \pdfbookmark[1]{\contentsname}{} \myTOC \mainmatter } \end_preamble \use_default_options false \maintain_unincluded_children false \language basque \language_package default \inputencoding auto \fontencoding global \font_roman "palatino" "default" \font_sans "helvet" "default" \font_typewriter "courier" "default" \font_math "auto" "auto" \font_default_family default \use_non_tex_fonts false \font_sc false \font_osf false \font_sf_scale 100 100 \font_tt_scale 100 100 \graphics default \default_output_format default \output_sync 0 \bibtex_command default \index_command default \paperfontsize 12 \spacing single \use_hyperref true \pdf_title "The LyX Tutorial" \pdf_author "LyX Team" \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial" \pdf_keywords "LyX, documentation" \pdf_bookmarks true \pdf_bookmarksnumbered true \pdf_bookmarksopen true \pdf_bookmarksopenlevel 1 \pdf_breaklinks false \pdf_pdfborder false \pdf_colorlinks true \pdf_backref false \pdf_pdfusetitle false \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue, pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false" \papersize default \use_geometry false \use_package amsmath 0 \use_package amssymb 0 \use_package cancel 0 \use_package esint 0 \use_package mathdots 1 \use_package mathtools 0 \use_package mhchem 1 \use_package stackrel 0 \use_package stmaryrd 0 \use_package undertilde 0 \cite_engine basic \cite_engine_type default \biblio_style plain \use_bibtopic false \use_indices false \paperorientation portrait \suppress_date false \justification true \use_refstyle 0 \index Indizea \shortcut idx \color #008000 \end_index \secnumdepth 3 \tocdepth 2 \paragraph_separation indent \paragraph_indentation default \quotes_language english \papercolumns 1 \papersides 2 \paperpagestyle headings \tracking_changes false \output_changes false \html_math_output 0 \html_css_as_file 0 \html_be_strict false \end_header \begin_body \begin_layout Title \noun on \SpecialChar LyX Tutoretza \end_layout \begin_layout Author egilea: \SpecialChar LyX taldea. \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Fitxategi honen arduradun nagusia \family typewriter John Weiss \family default da. Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak \SpecialChar LyX dokumentazioko posta-zerre ndara: . \begin_inset Newline newline \end_inset Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio (dooteo@euskalgnu.org) eta Sara Elorza, 2004, 2010. \begin_inset Newline newline \end_inset Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza , 2004. \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset toc LatexCommand tableofcontents \end_inset \end_layout \begin_layout Chapter Sarrera \end_layout \begin_layout Section Ongi etorri \SpecialChar LyX -era! \end_layout \begin_layout Standard Fitxategi hau \SpecialChar LaTeX inoiz entzun barik edo ongi ezagutzen ez duten neska-mutilentzat egina dago. Lasai, ordea, \SpecialChar LyX erabiltzeko \SpecialChar LaTeX -i buruz ezer jakin beharrik ez daukazu. Azken finean, \SpecialChar LyX -en ezaugarrietako bat \SpecialChar LaTeX -entzat ia WYSIWYG ( \emph on What You See Is What You Get \emph default ) interfazea eskaintzean datza. Hori bai, \SpecialChar LyX bere osotasunean erabiltzeko gauza batzuk ikasi beharko dituzu. \end_layout \begin_layout Standard Ziurrenik, bi paragrafo artean hiru lerro zuri edo puntu "." baten ondoren bi hutsune ezartzen saiatzeagatik eskuliburu hau irakurtzen ari zara. Hainbat buruhauste izan eta gero, ezinezkoa dela ohartuko zinen. Gertatzen dena hau da: bestelako testu prozesadoreetako zenbait trikimailu \SpecialChar LyX -en ez direla erabilgarriak. Hau da, erabili izan dituzun testu-prozesadore gehienetan tabulazioak, zuriuneak, paragrafo-tarteak, letra-tipoak eta bestelako batzuk eskuz idatzi behar dira. Honekin jarraituz, dokumentuetako testua idazteaz gain beraren itxura eta konposaketa-lanak ere erabiltzaile bakoitzak lantzen ditu. \SpecialChar LyX -ek, ordea, itxura eta konposaketa-arloak lantzen ditu, gauza garrantzitsuena zuri utziz: dokumentuaren edukia idaztea. \end_layout \begin_layout Standard Beraz, zatoz gurekin eta jarraitu irakurtzen. Tutoretza hau irakurrita denborari etekina aterako diozu. \end_layout \begin_layout Section Tutoretza hau zer da eta zer ez da. \end_layout \begin_layout Standard Atal honekin serioski hasi baino lehen, gauza bat argitu nahiko genuke. \emph on Tutoretza \emph default honek \emph on Sarrera \emph default eskuliburuan agertzen den idazkera erabiltzen du. Lehenbizi eskuliburu hau irakurtzen ari bazara, hobe lehenago \emph on Sarrera \emph default irakurtzen baduzu. \end_layout \begin_layout Standard Orain letra-tipo bakoitzaren esanahia dakizunez, tutoretza honen helburuez zertxobait azaldu nahi dugu. \end_layout \begin_layout Subsection Tutoretza erabilgarria izan dadin. \end_layout \begin_layout Standard Tutoretza hau adibide eta ariketekin osatua dago. Dokumentu honi zuku handiena ateratzeko irakurtzean zenbait ariketa idazteko esango dizugu, gauza guztiak ongi ulertu dituzula ziurtatzeko. Zure erosotasunerako, inprimatu dokumentu honen PDF bertsioa. \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LaTeX ezagutzen baduzu, \emph on Tutoretza \emph default hau azkarrago irakur dezakezu, \SpecialChar LyX -eko burutazio ugari \SpecialChar LaTeX -ekoak baitira. Nola nahi ere, Lyx-ek ikasi beharreko halako ezaugarriak ditu. Baldin eta \emph on Tutoretza \emph default osoa irakurtzeko asmorik ez baduzu, \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "atal:latexerabiltzaileak" \end_inset atala begiratzea aholkatzen dizugu, \SpecialChar LaTeX -eko adituei zuzendua baitago. \end_layout \begin_layout Subsection Aurkituko \emph on ez \emph default duzuna: \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX -en eginbide guztien azalpen zehatzak. \begin_inset Separator parbreak \end_inset \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Begiratu \emph on Erabiltzailearen gida \emph default behar duzunean. \end_layout \end_deeper \begin_layout Itemize \SpecialChar LaTeX -en azalpen zehatza. \begin_inset Separator parbreak \end_inset \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Premiagabekoak. \SpecialChar LaTeX -ekin egin daitezkeen trikimailu batzuk ikasteko gogoa edukiz gero, eman begiradatxo bat \emph on Kapsulatutako objektuak \emph default eskuliburuari. \end_layout \end_deeper \begin_layout Standard Aurrera jarraitzeko ordua iritsi zaigu. Zure lehenbiziko dokumentua egiteko unea da\SpecialChar ldots \end_layout \begin_layout Chapter \SpecialChar LyX -ekin hastea \end_layout \begin_layout Section Lehenbiziko \SpecialChar LyX dokumentua \end_layout \begin_layout Standard Oso ondo. Idazten hasteko prest zaude. Hasi aurretik, ordea, \emph on Tutoretza \emph default hau hezigarri, erabilgarri eta atseginagoa gertatuko zaizulakoan, gauza batzuk esan beharrean gaude. \end_layout \begin_layout Standard Dagoen informazio asko hemen azalduko ez dugunez, laguntzako beste fitxategi batzuk bilatu beharrean egongo zara. Zorionez, erraza da: abiarazi \SpecialChar LyX , aukeratu \emph on Erabiltzailearen gida \emph default \family sans Laguntza \family default menuan. Horrela baderitzozu, kargatu \emph on Tutoretza \emph default ere (une honetan pantailan irakurtzen ari ez bazara bederen). Horrela, zure fitxategia \SpecialChar LyX -en eginbideen erabilera gisa adibide ona izango da, idazten ari zaren bitartean irakur baititzakezu \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Adibide gisa ere erabil ditzakezu \SpecialChar LyX -en eginbide asko nola erabiltzen diren jakiteko. \end_layout \end_inset . Dokumentu bat baino gehiago irekita badituzu, \family sans Ikusi \family default menua erabili hauen artean mugitzeko. \end_layout \begin_layout Standard \emph on Tutoretza \emph default honetan programa hauek instalatuta dauzkazula onartuko dugu: ongi baino hobekiago darabilen \SpecialChar LyX -eko bertsio bat, baina \SpecialChar LaTeX -en paketeak ere, PDF formatuen ikustaile bat. GNU/Linux eta BSD banaketetako kasu litzateke hau, baita Windows sistemakoa ere, \SpecialChar LyX -en instalatzaileak ezartzen baititu. \end_layout \begin_layout Standard Azkenik, zure trebezia lantzeko asmoz \SpecialChar LyX -en fitxategi bat prestatu dugu. Beraren izena \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default da. Pentsatu \SpecialChar LyX -eko eginbide dotoreak ezagutzen ez dituen batek idatzi duela. Funtzio berriak ikasten ari zaren heinean \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko zati batzuk zuzentzeko eskatuko dizugu. Gauzak zuzentzeko trikimailu politak dauzka \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Trikimailuak horia koloreko "oharretan" agertzen dira. Horien gainean saguarekin klikatuz irakur ditzakezu. \end_layout \end_inset . Tranpa egin nahi baduzu (edo egindakoa aztertzeko asmoz), \family typewriter adibide_lyx-atua.lyx \family default fitxategia daukazu; berton \SpecialChar LyX -en aditua den norbaitek idatzitako testu berdina dago. \end_layout \begin_layout Standard Adibide-fitxategiak \family typewriter examples/ \family default direktoriopean aurki Daiteke; hautatu \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Ireki \family default menua eta \family sans Adibideak \family default botoian klikatuz lor ditzakezu. Ireki Landugabeko dokumentua, \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default , eta horren gainean idazteko \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Gorde \begin_inset space ~ \end_inset honela \family default \SpecialChar ldots aukera erabiliz zure "etxeko" direktorioan kopia bat gorde. Dokumentua zuzentzen duzun heinean, aldaketak DVI irteeran nola eragiten duten ikus dezakezu. \end_layout \begin_layout Standard Gainera, \family typewriter examples/ \family default direktorioan dauden beste adibide-fitxategiek \SpecialChar LyX -ekin landuago dauden gauza politak burutzen erakutsiko dizute. Eskuliburuetan (bere luzera edo beste arrazoiengatik) agertzen ez diren beste gauza erabilgarri batzuk erakusten dira. Tutoretza hau irakurri ondoren, edo \SpecialChar LyX -ekin gauza dotoreagoak egiteko orduan zalantzarik edukiz gero, kontsultatu fitxategi hauek. \end_layout \begin_layout Subsection Idaztea, ikustea eta inprimatzea \end_layout \begin_layout Itemize Ireki fitxategi berria \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Berria \family default erabiliz. \end_layout \begin_layout Itemize Idatzi honelako esaldi bat: Nere \SpecialChar LyX lehen dokumentua!. \end_layout \begin_layout Itemize Gorde dokumentua ( \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Gorde \begin_inset space ~ \end_inset honela \family default ) \end_layout \begin_layout Itemize Exekutatu \SpecialChar LaTeX \family typewriter DVI \family default fitxategia sortzeko, \family sans Ikusi\SpecialChar menuseparator PDF \family default menuarekin edo tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "buffer-view" \end_inset botoiarekin. \SpecialChar LyX -ek DVI ikustaria abiatuko du; horrek beste leiho berri bat sortuko du, berton zure dokumentua inprimatua nola geldituko den erakutsiko dizun. \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout PDFren ikustailea atzeko planoan exekutatzen utziz denbora aurrez dezakezu. Ondoren, \family sans Ikusi\SpecialChar menuseparator Eguneratu\SpecialChar menuseparator PDF \family default edo tresna-barrako botoia \begin_inset Info type "icon" arg "buffer-update" \end_inset erabili eta \SpecialChar LaTeX -en ekitaldia amaitzean \family typewriter xdvi \family default -ko leihoan klikatu . \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Itemize Prest dagoenean, esportatu nahi duzun formatura inprimatzeko dokumentura \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Esportatu \family default menua hautatuz. \end_layout \begin_layout Standard Zorionak! Zure lehenbiziko \SpecialChar LyX dokumentua idatzi eta inprimatu duzu. Beste guztia huskeriak bakarrik dira, beste eskuliburuetan zehar azalduko direnak. \end_layout \begin_layout Subsection Eragiketa bakunak \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX -ek testu-prozesadore batekin egin ditzakezun gauza gehienak egin ditzake. Automatikoki hitzak banandu eta paragrafoak koska ditzake. Ondoren, ekintza sinple batzuen azalpen laburrak dauzkazu. \end_layout \begin_layout Description Desegin \SpecialChar LyX -ek hainbat desegite-maila ditu, uneko dokumentua editatzen hasi eta orain arteko guztiak desegin ditzakezu \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Desegin \family default (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "undo" \end_inset botoia) hautatuz behin eta berriz. Gehiegi desegiten baduzu, aldaketak berreskuratzeko, hautatu \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Berregin \family default (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "redo" \end_inset botoia). \begin_inset Separator parbreak \end_inset \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Unean, desegin komandoa 100 urratsetara mugatua dago. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description Ebaki/Itsatsi/Kopiatu Erabili \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Ebaki \family default (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "cut" \end_inset botoia), \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Itsatsi \family default (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "copy" \end_inset botoia) eta \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Kopiatu \family default (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "paste" \end_inset botoia) testua ebaki, itsatsi eta kopiatzeko. Edo itsatsi automatikoki hautatutako testua (beste zenbait programetako hautapenak ere bai) saguaren erdiko botoiarekin. \end_layout \begin_layout Description Bilatu/Ordeztu Erabili \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Bilatu \begin_inset space ~ \end_inset eta \begin_inset space ~ \end_inset ordeztu \family default (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show findreplace" \end_inset botoia) esaldi edo hitzak bilatzeko. Elkarrizketa-koadroan, bilatu \family typewriter Bilatu \begin_inset space ~ \end_inset hurrengoa \family default botoiarekin, eta erabil ezazu \family sans Ordeztu \family default aurkitu den hitza ordezteko \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Amaitzean leihotxoa itxi, edo irekita utzi lagungarriagoa dela baderitzozu. \SpecialChar LyX -eko elkarrizketa-koadro gehienak modu honetan erabil ditzakezu. Ziurtatu leiho nagusian fokua daukazula, edo elkarrizketa-koadro batean komando bat idazten ari zarela. \end_layout \end_inset . Bilaketetan maiuskula eta minuskulak bereiz ditzan edo hitz osoak soilik bilatzeko aukera eskaintzen zaizu. Dokumentuan gorantz ere bilatu dezakezu. \end_layout \begin_layout Description Karaktereak \begin_inset space ~ \end_inset formateatzea Testua \emph on enfasiarekin \emph default (karaktere etzanak, tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "font-emph" \end_inset botoia), \series bold lodia \series default , edo \noun on Izen \noun default estiloa (normalean maiuskula txikiak izaten dira, pertsonen izenentzako, tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "font-noun" \end_inset botoia) eran ezartzeko, erabili \family sans Diseinua\SpecialChar menuseparator Karakterea \family default menua (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show character" \end_inset botoia). \end_layout \begin_layout Description Tresna-barra Ekintza erabilgarrienak lantzeko botoiak dauzka (menuen azpian dago), adibidez, \family sans Itsatsi \family default edo \family sans Inprimatu \family default botoiak. \end_layout \begin_layout Standard Noski, oraindik ez duzu nahikoa idatzi funtzio hauen erabilgarritasuna aztertzek o. Gehiago idaztean desegin, itsatsi, kopiatu e.a. erabiltzen saia zaitez. \end_layout \begin_layout Subsection WYSIWYM: zuriuneak \SpecialChar LyX -en \end_layout \begin_layout Standard Erabiltzaile berrientzako gauza zailenetariko bat \SpecialChar LyX -ek zuriuneak erabiltzeko modura ohitzea izaten da. Nahiz eta mila bider \family sans Sartu \family default tekla ( \family sans Enter \family default edo \family sans Return \family default ) sakatu, lerro zuri bakarra lortuko duzu. Nahiz eta tua sutu arte \family typewriter Zuriunea \family default ( \family sans Spacebar \family default izeneko 'luuuze' hori) astindu, zuriune bakar bat besterik ez duzu lortuko. \SpecialChar LyX -ek ez dizu lerro huts batean zuriune bat sartzen utziko. \family sans Tabuladoreak \family default ez du testua koskatuko, gainera tabulaziorik ez dago! Orrialdearen gainean marjinak edo tabulazioak ezartzeko erregelarik ere ez dago. \end_layout \begin_layout Standard Testu-prozesadore asko WYSIWYG portaeran oinarritzen dira: "ikusten duzuna lortzen duzu". \SpecialChar LyX -ek, ordea, "Ikusten duzuna \emph on esan nahi \emph default duzu" izakeran oinarritzen da. Utzi \SpecialChar LyX -en eskuetan idatzi nahi duzuna eta beste dena, konposaketa-lanak. Lantxo hori txukun-txukun eta polit-polita uzten bera arduratuko baita. \family sans Lerro-itzulera \family default batek paragrafoak gramatikalki bereizten ditu, \family sans Zuriune \family default batek bi hitz bereizten dituen bezalaxe, eta gauzak horrela izanda, lerro-itzul era gehiago sartu beharrik ez dago; bestalde, \family sans Tabuladore \family default batek ez dauka funtzio gramatikarik; beraz, \SpecialChar LyX -ek ez du onartzen. Azken finean, \SpecialChar LyX erabiliz denborarik gehien dokumentuaren edukian buru-belarri idazten igaroko duzu, eta gutxiengoa itxuran. WYSIWYMren esanahia hobekiago ulertzeko, ikus \emph on Sarrera \emph default . \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX -ek dokumentuaren egitura fintzeko lantzeko aukera (asko) eskaintzen dizkizu. Agian esan nahi zenuena ez du inprimatuko behar bezala. \emph on Erabiltzailearen gida \emph default -k honi buruzkoak argitzen dizkizu. Horizontal eta bertikal betegarriei buruzko azalpenak ditu, hainbat zuriune edo lerro hutsak baino gaitasun handiagoa daukate. Paragrafo, lerrokatze, letra-tipo, letra-tamaina eta bestelakoak eskuz alda ditzakezu. Benetako ideia da zu zeu dokumentuaren edukian murgiltzea, eta amaitzean soilik arduratzea gauzak fintzeaz. Egungo testu-prozesadore arruntekin, idazten zabiltzan unean dokumentuaren itxurak arreta galarazten dizu. \end_layout \begin_layout Section Inguruneak \end_layout \begin_layout Standard Dokumentu bateko zati ezberdinek xede ezberdinak dituzte: zati horiei \emph on inguruneak \emph default deritzogu. Dokumentu bateko gehiengoa testu arrunta izan ohi da. Ataleko (kapituluak, azpiatalak, e.a.) izenburuek azalduko den gai edo azpigai berriak hastera doazela jakinarazten diote irakurleari. Dokumentu mota batzuek ingurune bereziak dauzkate. Egunkari bateko artikulu batek titulu eta laburpen bat edukiko du. Gutun batek, berriz, horietakorik ez du edukiko, bidaltzailearen helbidea edukitzeko ingurune aproposa edukiko du ziurrenik. \end_layout \begin_layout Standard Inguruneak \SpecialChar LyX -en oinarrizko "Ikusten duzuna esan nahi duzu" filosofiaren zati nagusiak dira. Ingurune zehatz batek letra-tipo, letra-tamaina, koskatze, lerro arteko tarte eta beste berezitasun batzuk eska ditzake. Arazoa areagotzen da ingurune zehatz bat aldatzean: egunkari batek bere tituluentzako letra lodia, 18 tamainakoa eta paragrafo zentratuak erabil ditzaken bitartean beste batzuk 15 tamainako letra etzana eta ezkerrera lerrokatuta erabil dezakete; hizkuntza ezberdinek koska-estandar ezberdinak eska ditzakete; eta bibliografietako egiturak asko alda daitezke. \SpecialChar LyX -ek formatu-estilo guztiak ikastea saihestuko dizu. \end_layout \begin_layout Standard \family sans Ingurunea \family default goitibeherako zerrenda tresna-barraren ezkerrean kokatua dago, eta honako itxura du: \begin_inset Graphics filename ../clipart/ToolbarEnvBox.png scale 75 clip \end_inset . Une bakoitzean zein ingurunetan idazten ari zaren erakusten du. Zure lehen dokumentua idazten ari zinen bitartean " \family sans Arrunta \family default " azaltzen zuen, testuen ingurune lehenetsia. Nola dabiltzan ikusteko, dokumentu berrian gune ezberdinak jar ditzakezu. Ireki Ingurunea menua saguarekin klik eginez eta hautatu bertako edozein elementu. \end_layout \begin_layout Subsection Atalak eta azpiatalak \end_layout \begin_layout Standard Idatzi \family typewriter Sarrera \family default zure \SpecialChar LyX -eko fitxategiko lehen lerroan, eta \family sans Ingurunea \family default menuan \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Ez daukazu lerro osoa \emph on hautatu \emph default beharrik. Ezer ez baduzu hautatzen, \SpecialChar LyX -ek unean dagoen paragrafoa hautatutako ingurunera aldatuko du. Bestalde, hainbat paragrafo-ingurune batera aldatzeko, hautatu lehenbizi paragrafoak eta ondoren zehaztu ingurunea. \end_layout \end_inset . Hautatu \family sans Atala \family default . Ziurtatu zaitez \family sans Atala \family default hautatzen duzula eta ez \family sans Atala* \family default , beherago azalduko da zergatia. \SpecialChar LyX -ek atala "1" bezala zenbatzen du eta atalaren izenburua letra-tamaina handiagoz ezartzen du. Orain lerro-itzulera sakatu. Ikus dezakezuna \family sans Ingurunea \family default menuan " \family sans Atala \family default "tik " \family sans Arrunta \family default " egoerara igarotzen da. Ataleko izenburuak, ingurune asko bezala, \family typewriter Sartu \family default tekla sakatzean amaitzen direla onartzen da. Idatzi dokumentuaren sarrera: \end_layout \begin_layout LyX-Code Hau nire \SpecialChar LyX -eko lehen dokumentuaren sarrera bat da. \end_layout \begin_layout Standard Sakatu \family sans Sartu \family default tekla berriro, eta \family typewriter Ingurunea \family default menuan hautatu \family sans Atala \family default . \SpecialChar LyX zain dago "2" idatzi eta izenburu bat noiz idatziko. Idatzi \family typewriter \begin_inset Quotes eld \end_inset gauza gehiago \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset , eta ikusiko duzu ataleko izenburu bezala ezarriko duela. \end_layout \begin_layout Standard Gauzak hobetuz doaz. Joan 1. atalaren amaierara ("nire \SpecialChar LyX -eko lehen" paragrafoaren atzera), sakatu Sartu tekla, eta hautatu \family sans Atala \family default Ingurunea menuan. \SpecialChar LyX berriro "2" eta ataleko izenburua noiz idatziko zain egongo da. Idatzi \family typewriter Dokumentu honi buruz \family default . "Gauza gehiago" atala, lehenxeago 2. atala zena, automatikoki 3. atal bezala berzenbatua izan da! WYSIWYM egiazko eran, dokumentuko testuak atalen izenburu bezala identifikatu behar dituzu, \SpecialChar LyX arduratuko baita zenbatzeaz eta konposatzeaz. \end_layout \begin_layout Standard Sakatu \family typewriter Sartu \family default tekla, \family typewriter Arrunta \family default ingurunera itzultzeko, eta datozen bost lerroak idatzi: \end_layout \begin_layout LyX-Code Atalak eta azpiatalak beherago azaltzen dira. \end_layout \begin_layout LyX-Code Atalaren azalpena \end_layout \begin_layout LyX-Code Atalak azpiatalen baino handiagoak dira. \end_layout \begin_layout LyX-Code Azpiatalaren azalpena \end_layout \begin_layout LyX-Code Azpiatalak atalak baino txikiagoak dira. \end_layout \begin_layout Standard Bigarren lerroan kurtsorea kokatu eta \family typewriter Ingurunea \family default zerrendan \family sans Azpiatala \family default hautatu. \SpecialChar LyX -ek azpiatala "2.1" zenbatuko du, eta letra-tamaina testu arruntarena baino handiagoa eta atalen izenburuena baino txikiagoa ezarriko dio. Laugarren lerroa \series bold Azpiatala \series default ingurunera aldatu baita ere. Pentsatzen zenuen bezala, \SpecialChar LyX -ek azpiatala "2.2" bezala zenbatzen du. Beste atal bat sartzen baduzu 2.aren aurretik, 2. atala 3. atalera berzenbatua izango da; beraren azpiatalak, berriz, "3.1" eta "3.2"ra. \end_layout \begin_layout Standard Zatitzeko maila sakonagoak \family sans Azpiazpiatala \family default , \family sans Paragrafo \family default eta \family sans Azpiparagrafoak \family default dira. Hauekin zure kasa jolasten utziko dizugu. Paragrafo eta azpiparagrafoen izenburuek jatorriz zenbatu gabe eta azpiparagraf oak koskatuta daudela ohartuko zara; hori aldatzeko, irakurri \emph on Erabiltzailearen gida \emph default . Atalen sailkapenean maila-altuena \family sans Kapitulua \family default izenburuak dira, \family sans Atala \family default gainetik, baina \SpecialChar LyX dokumentuetako testu-klase batzuetan bakarrik erabil ditzakezu ( \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "atal:dokumklaseak" \end_inset atala ikusi). \end_layout \begin_layout Standard Azkenik, baliteke zenbatu gabeko atal eta azpiatalak nahi izatea. Horretarako ere badaude beste gune batzuk. Atalen izenburuak \family sans Atala* \family default ingurunera (agian \family typewriter Ingurunea \family default zerrendan beherantz mugitu beharko duzu) aldatzen badituzu, \SpecialChar LyX -ek atal normaletak o letra-tamaina berdina erabiliko du, baina ez ditu zenbatuko. Badaude "izardun" izenburuak \family sans Azpiatala \family default eta \family sans Azpiazpiatala \family default inguruneentzako. Atal eta azpiatal bat edo beste izardun ingurunetara bihurtzen saiatu, eta ohartuko zara nola beste zenbakiak eguneratzen diren. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : konpondu \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko atal eta azpiataleko izenburuak. \end_layout \begin_layout Subsection Zerrendak eta azpizerrendak \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX -ek zerrendak osatzeko zenbait ingurune ditu. Zerrenden hainbat ingurunek eskema bat idaztean, \family sans Tabuladoreari \family default hainbat bider sakatzea edo zerrenda baten erdian puntu berri bat idaztean beste denak berzenbatzea saihestuko da. Horrela, zerrendaren edukiaz arduratuko zara soilik. Dokumentu mota desberdinek, noski, zerrenda ingurune ezberdinak behar dituzte: \end_layout \begin_layout Itemize Diapositiben aurkezpeneko puntu ezberdinak deskribatzeko \family sans Elementua \family default inguruneko buleten zerrenda erabili beharko luke. \end_layout \begin_layout Itemize Eskema batek \family sans Zenbatuta \family default inguruneko zenbatutako zerrenda (eta hizkiz osatutako azpizerrendak) erabil lezake. \end_layout \begin_layout Itemize Hainbat softwaretako paketeak azaltzen dituen dokumentu batek \family sans Azalpena \family default ingurunea erabil dezake, eta zerrendako elementu bakoitza letra lodia duen hitz batekin hasiko da. \end_layout \begin_layout Itemize \family sans Zerrenda \family default ingurunea (\SpecialChar LaTeX -en ez dago) \family sans Azalpena \family default ingurunearekin konparatuz apur bat ezberdina da. \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX beste testu-prozesadoreak baino hobeago izatearen arrazoiei buruzko zerrenda bat idatziko dugu. Idatzi hau zure dokumentuaren leku batean: \end_layout \begin_layout LyX-Code \SpecialChar LyX beste testu-prozesadoreak baino hobeagoa da zeren eta: \end_layout \begin_layout Standard eta sakatu Sartu tekla. Orain \family sans Inguruneen \family default zerrendan hautatu \family sans Elementua \family default . \SpecialChar LyX -ek lerro-hasieran bulet bat idazten du (berez "izartxo" bat, baina irteerako emaitzan borobil bihurtzen da). Idatzi zure zergatiak: \end_layout \begin_layout LyX-Code Konposaketa-lana zure ordez egiten du. \end_layout \begin_layout LyX-Code Matematikak WYSIWYG dira. \end_layout \begin_layout LyX-Code Oso erraza da zerrendak sortzea! \begin_inset Newline newline \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Zerrenda-motako inguruneak, izenburuen ez bezala, \family sans Sartu \family default sakatzean ez dira amaitzen. Horren ordez, \SpecialChar LyX -ek zerrendako hurrengo elementuarekin jarraituko duzulakoan dago. Aurreko adibidea hiru elementuz osatutako zerrenda bat da. Zerrendako elementu batean paragrafo bat baino gehiago edukitzeko jauzi babestua erabili, \family sans Ktrl+Sartu \family default sakatuz. Zerrenda ingurunetik irteteko, hautatu \family sans Arrunta \family default ingurunea (edo erabili \family sans Alt+P \begin_inset space ~ \end_inset S \family default -elkartea). \end_layout \begin_layout Standard Zerrenda polita lortu duzu. Inprimatzean zein itxura edukiko duen ikusteko, exekutatu \SpecialChar LaTeX . Baina, zer gertatzen da arrazoiak zenbatuta eduki nahi badituzu? Hautatu zerrenda osoa \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout \SpecialChar LyX -ek ez dizu lehenbiziko buleta aukeratzen utziko, zerrendaren aurreko paragrafoa ez baduzu aukeratzen, bederen, eta ziurrenik ez duzu hori egitea nahiko. Era berean, atalen izenburuen zenbakia ez du hautatzen utziko. Ez zaitez kezkatu. \end_layout \end_inset eta \family typewriter Ingurunea \family default zerrendan aukeratu \family sans Zenbatuta \family default . Sinestezina, eh?! Esan genizun bezala, zerrendan elementu bat gehitean edo ezabatzean \SpecialChar LyX -ek zenbaketa guztia berregiten du. \end_layout \begin_layout Standard Zerrenda hautatuta dagoen bitartean, beste bi zerrenda-ingurunetara alda dezakezu, \family sans Azalpena \family default eta \family sans Zerrenda \family default , nolako itxura duten ikusteko. Bi kasuetan, zerrendako elementu bakoitzak "termino" eta definizio bat dauka, eta definizioa paragrafoan gelditzen den beste guztia da (Sartu tekla sakatu arte). Lehen terminoa letra lodiz ( \family sans Azalpena \family default ) edo paragrafotik "Tabuladore" \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Konposaketako tabuladorea da, ordea, eta zerrendako "termino" handienaren neurrira moldatzeko aldatuko da, idazmakina bateko tabuladore lehor, goibel eta aldagaitz bat ez bezala. \end_layout \end_inset ( \family sans Zerrenda \family default ) batekin bereiztua dago. Zenbait hitzetako terminoa lortzeko hitzak zuriune babestuaz bereizi. \family sans Ktrl+Zuriunea \family default sakatzean sortzen da. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : zuzendu \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko zerrenda. \end_layout \begin_layout Standard Itxura erakargarriak osatuz, zerrenda batzuk beste batzuen barnean sar ditzakezu : kontzeptu honi 'habiaratzea' ere deitzen zaio euskaraz. Adibide gisa, eskemak. Zerrenda sinplea eta zenbatuak azpizerrendetan buleta eta zenbatze-mota ezberdinak eduki ditzakete. Zerrenda-mota ezberdinen azalpenak eta habiaratze-mailari (adib. azpizerrenda beste baten barruan, eta azken hau beste batean habiaratuta) buruko xehetasunak \emph on Erabiltzailearen gida \emph default -n aurkituko dituzu. \end_layout \begin_layout Subsection Beste inguruneak: Bertsoa, Zitazioa eta beste batzuk \end_layout \begin_layout Standard Zitak ezartzeko bi ingurune daude: \family sans Aipua \family default aipamen motzentzat eta \family sans Aipamena \family default luzeentzat. \family sans \SpecialChar LyX -kodea \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout tutoretza honetako adibide luzeetan erabilia \end_layout \end_inset \family default ingurunea \family typewriter idazmakinaren \family default letra-tipoarekin idazten du; kodea koskatzeko nahi adina zuriune jarraian idazteko baimena eskaintzen dizun \SpecialChar LyX -eko ingurune bakarra da. Olerkiak idatz ditzakezu \family sans Bertsoa \family default ingurunea erabiliz, estrofak bereizteko lerro-itzulerak eta estrofa baten barruan lerroak banatzeko \family sans Ktrl+Sartu teklak \family default erabiliz. \SpecialChar LyX -ek eskaintzen dizkizun inguruneen xehetasunak ezagutzeko, ikus \emph on Erabiltzailearen gida \emph default . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : \family sans Aipua \family default , \family sans \SpecialChar LyX -kodea \family default eta \family sans Bertso \family default inguruneak honako fitxategian konpondu: \begin_inset Newline newline \end_inset \family typewriter adibide_gordina.lyx \end_layout \begin_layout Chapter Dokumentuak idaztea \end_layout \begin_layout Standard Aurreko kapitulua \SpecialChar LyX -ekin idazten ohitzeko lagunduko zizulakoan gaude. Oinarrizko editatze-eragiketaz gain inguruneen ahalmenekin idaztea ere erakutsi dizugu. \SpecialChar LyX erabiltzen duen gehiengo batek dokumentuak idaztea dauka helburutzat: egunkariak, artikuluak, liburuak, gutunak edo eskuliburuak. Kapitulu honek testu bakun batetik dokumentu oso bat \SpecialChar LyX -ekin idaztera eramango zaitu. Testu-klaseak aurkeztuko dizkizu, hainbat dokumentu mota idazteko. Testu bat dokumentu batera bihurtzeko behar dituzun eginbide asko azalduko dizkizu, adibidez, tituluak, oin-oharrak, erreferentzia gurutzatuak, bibliograf i eta gaien aurkibideak. \end_layout \begin_layout Section Dokumentu klaseak \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "atal:dokumklaseak" \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Dokumentu mota bakoitza era desberdin batean konposatzen da. Adibidez, liburuak bi aldetatik inprimatu ohi diren bitartean, artikuluak orrialde bakarrekoak izaten dira. Gainera, dokumentu askok ingurune bereziak edukitzen dituzte: gutunak edukitzen duten zenbait ingurune (bidaltzailearen helbidea eta sinadura bezala) liburu edo artikulu batean ez daukate zentzurik. \SpecialChar LyX -eko \emph on dokumentu klaseak \emph default \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout \SpecialChar LaTeX -eko erabiltzaileentzat: hau \SpecialChar LaTeX -eko dokumentu-klasearen (document-class) antzekoa da \end_layout \end_inset hauen arteko ezberdintasunez arduratzen dira. Tutoretza hau, adibidez, \family sans liburua \family default (Book) dokumentu klasearekin idatzi da. Testu-klaseak WYSIWYM filosofiaren zatirik garrantzitsuenetarikoak dira; beraiek esaten baitiote \SpecialChar LyX -i dokumentu bat nola konposatu, ondorioz hau egiteko moduari buruz ez daukazu ezer jakin beharrik. \end_layout \begin_layout Standard Litekeena da zure dokumentua \family sans Artikulua \family default (Article) dokumentu klasearekin idaztea \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Dokumentu klase lehenetsia izan ohi da. \end_layout \end_inset . Saia zaitez beste dokumentu klase batera aldatzen (erabili \family sans Dokumentua\SpecialChar menuseparator Ezarpenak \family default menua), hauen konposaketa ezberdinak ikusteko. Aldatu zure dokumentua \family sans Book \family default dokumentu klasera, eta \family sans Ingurunea \family default zerrendan begiratzen baduzu dauden ingurune gehienak berdinak izango dira. Orain, ordea, \family sans Kapitulua \family default ingurunea erabil dezakezu. Testu-klase batek zein ingurune eskaintzen dituen jakiteko, \family sans Ingurunea \family default zerrenda aztertzearekin nahikoa duzu. \end_layout \begin_layout Standard Egunkariek konposaketa-mota propioa eduki ohi dute: letra-tamainak, zutabe bateko (edo biko) inprimaketa, edo orriaren izenburuak bezala. Garai digital honetan, hauek artikulu elektronikoak onartzen hasi dira, \SpecialChar LaTeX estiloko fitxategiak sortu eta idazleak beraien artikuluak ongi konposatuta bidal ditzaten. Horretarako ere prestatuta dago \SpecialChar LyX . Adibidez, \SpecialChar LyX -ek \family sans Article \begin_inset space ~ \end_inset (AMS) \family default dokumentu klasearen bidez Amerikar Matematika Elkarteko egunkarientzat (eta antzeko beste batzuentzat ere) konposaketa-euskarria eskaintzen du. \end_layout \begin_layout Standard Jarraian zenbait testu-motari buruzko erreferentzia laburra azaltzen da. Xehetasun gehiagorako, ikus \emph on Eginbide gehigarriak \emph default eskuliburuko \emph on Dokumentu klase bereziak \emph default atala. \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset Tabular \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout Izena \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout Azalpena \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout article \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout orrialde bakarrekoa, kapitulurik gabe \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout article (AMS) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout Amerikar Matematika Elkarteko diseinu eta inguruneak \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout report \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout artikulua baino luzeagoa, bi orrialdetatik \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout book \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout txostena + azala + kontrazala \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout slides \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout gardenkiak (Foil\SpecialChar TeX dauka) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout letter \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout helbide, sinadura eta bestelako inguruneak dauzka \end_layout \end_inset \end_inset \end_layout \begin_layout Section Txantiloiak: gutuna idaztea \end_layout \begin_layout Standard Gutun bat idazteko orduan, ireki fitxategi berria eta aukeratu \family sans Letter \family default klasea \family sans Dokumentua\SpecialChar menuseparator Ezarpenak \family default elkarrizketa-koadroan. Gutuna idazteko biderik errazena izan arren lan gehiago eskatzen duela dirudi. Negozio-gutun bakoitza idaztean jasotzailearen eta zure helbideak, testuaren gorputza, sinadura e.a. eduki nahi dituzu. Beraz, \SpecialChar LyX -ek gutunentzat \emph on txantiloi \emph default bat dauka, gutun-adibidea duena; behin txantiloi bat eskuartean daukazula, gutun berri bat idazten duzun bakoitzean zatiren bat edo beste aldatzen duzu soilik. \end_layout \begin_layout Standard Ireki fitxategi berri bat \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Berria \begin_inset space ~ \end_inset (txantiloitik) \family default menua aukeratuz. Hautatu \family typewriter letter.lyx \family default txantiloi gisa. Gorde eta inprima ezazu zenbait ingurune nola konposatzen diren aztertzeko. \end_layout \begin_layout Standard \family sans Ingurunea \family default menuan begiratzen duzunean beste testu-klase batzuetan ageri ez diren hainbat ingurune ikusiko dituzu, adibidez, \family sans Nire \begin_inset space ~ \end_inset Helbidea \family default . \family sans Azalpena \family default bezalako beste batzuk ezagunak egingo zaizkizu. Ingurune horiek nola erabiltzen diren ikusteko, haiekin jolasten ibil zaitezke. Ohartuko zara, adibidez, \family sans Sinadura \family default inguruneak gorri koloredun " \family typewriter signature: \family default " hitza testuaren aurretik agertzen duela. Fitxategia inprimatzen baduzu, ohartuko zara hitz hori ez duela erakusten. Sinaduraren kokapena jakiteko erabiltzen da. Horrez gain, jakin ezazu berdin dela \family sans Signature \family default lerroa non kokatzen den. Gogoratu \SpecialChar LyX programa WYSIWYM dela; nahi duzun lekuan \family sans Signature \family default ingurunea kokatu, \SpecialChar LyX -ek badaki inprimatzean sinadurak gutunaren amaieran egon behar duela. \end_layout \begin_layout Standard Txantiloi bat \SpecialChar LyX fitxategi arrunt bat besterik ez da. Hots, zure helbide eta sinadurekin bete eta txantiloi berri bat bezala gorde dezakezu. Hemendik aurrera, gutun bat idatzi nahi duzun bakoitzean sortu berri duzun txantiloian oinarrituz denbora aurreztuko duzu. Egiazko "ariketa" bat egitea ongi baino hobekiago etorriko zaizula esan beharrik ez daukagu, idatz iezaiozu gutun bat lagun bati \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Abisu bat, txantiloitik idazten duzun kasurako. Ingurune bateko testua ezabatuz (zure helbidea sartzeko \family sans Nire \begin_inset space ~ \end_inset helbidea \family default eremua erabat ezabatzen baduzu) eta ondoren ezer idatzi gabe kurtsorea beste nonbaitera mugituz gero, gune hori desagertuko da. Ingurune gehienek testurik gabe ezin dute bizi. Itzultzeko, hautatu berriro \family typewriter Ingurunea \family default zerrendako elementua. \end_layout \end_inset ! \end_layout \begin_layout Standard Txantiloiek denbora asko aurrera dezaketenez, ahal duzun guztietan erabiltzea aholkatzen dizugu. Gainera, testu-klase dotore batzuk nola erabiltzen diren erakusten dute. Azkenik, \SpecialChar LyX ordenagailuekin trebetasun gutxi daukaten erabiltzaileentzat lagungarri izan daiteke. Erabiltzaileek gutun-txantiloi bat erabiltzen badute errazagoa izateaz gain, \SpecialChar LyX erabiltzeko beldurra galduko dute. \end_layout \begin_layout Section Dokumentuen tituluak \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX -ek (\SpecialChar LaTeX -ek bezala) titulua — uneko izenburua, egilea, data eta laburpena ere barne eduki ditzake — dokumentutik bereizitako zati bezala hartzen du. \end_layout \begin_layout Standard Itzul zaitez zure \SpecialChar LyX dokumentura eta ziurtatu \family sans Article \family default \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Gutun mota ez darabilzula, \family sans Letter \family default testu-klaseak titulurik ez baitu erabiltzen. \end_layout \end_inset dokumentu klasea erabiltzen ari dela. Idatzi titulua lehenbiziko lerroan eta lerroa \family sans Titulua \family default ingurunearekin ezarri. Idatzi hurrengo lerroan zure izen-abizenak eta aldatu \family sans Egilea \family default ingurunera. Idatzi data hirugarren lerroan \family sans Data \family default ingurunea erabiliz. Hori egin ondoren, laburtu dokumentuaren edukia bizpahiru paragrafotan (edo bakar batean) eta ezarri \family sans Laburpena \family default ingurune bezala. Ohartu zaitez titulua nola aurkezten den inprimatzean. Dokumentuaren formatua \family typewriter Book \family default klasera aldatzen baduzu, tituluaren orrialdea bereiztuta agertuko da, tutoretza honetako aurreneko orrialdearen antzera. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : Zuzendu titulua, egilea eta data \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategian. \end_layout \begin_layout Section Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak \end_layout \begin_layout Standard Dokumentuko atalen goiburuak, zerrendako elementuak, formulak, oin-oharrak eta mugikorrei \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Mugikorrak \emph on Erabiltzailearen gida \emph default eta \emph on Kapsulatutako objektuak \emph default eskuliburuetan azaltzen dira. \end_layout \end_inset etiketa jar diezaiekezu. Etiketa bat jarritakoan, dokumentuko beste edozein lekutan atal honi buruzko aipamenak sartzeko erreferentzia gurutzatuak erabil ditzakezu. Atalaren zenbakira edo kokatuta dagoen orrialdeari erreferentzia egin dezakezu. Atalen zenbaketaz bezala, erreferentzia gurutzatuez \SpecialChar LyX arduratuko da. Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak automatikoki kudeatzeko gaitasuna \SpecialChar LyX eta \SpecialChar LaTeX programen abantailarik onenetariko bat da, beste testu-prozesadoreekin konparatuz. \end_layout \begin_layout Subsection Zure aurreneko etiketa \end_layout \begin_layout Standard Joan gure bigarren atalera, "Dokumentu honi buruz" izenburua duena. Egin klik ataleko izenburuaren lerroaren amaieran eta hautatu \family sans \bar under T \bar default xertatu \bar under \SpecialChar menuseparator \bar default Etiketa \family default menua edo tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "label-insert" \end_inset botoia. Elkarrizketa-koadro batek etiketaren izena eskatuko dizu, eta berak iradokizun bat egingo dizu. \family typewriter Ados \family default botoian klik egindakoan, etiketaren izena kutxa batean ataleko izenburuaren alboan ezarriko du. \end_layout \begin_layout Standard Orain arte ez dugu gauza askorik egin ( \family typewriter DVI \family default fitxategiak itxura bera dauka, inprimatutako dokumentuan etiketarik ez baita agertzen). Hala ere, etiketa gehitu duzunez, honi buruzko erreferentzia gurutzatuak erabil ditzakezu dokumentuan. Horitxi egingo dugu. \end_layout \begin_layout Subsection Zure lehen erreferentzia gurutzatua \end_layout \begin_layout Standard Kokatu kurtsorea zure dokumentuko 2. ataleko lekuren batean. Idatzi honakoa \end_layout \begin_layout LyX-Code Dokumentu honi buruz gehiago jakiteko asmoz, \begin_inset Newline newline \end_inset ikus atala , orrialdean aurki dezakezu. \end_layout \begin_layout Standard Orain, kokatu kurtsorea "atala" hitzaren aurrean eta hautatu \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Erreferentzia gurutzatua \family default menua edo tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show-new-inset ref" \end_inset botoia. \family sans Erreferentzia gurutzatua \family default izeneko leihoa bistaratuko da. Aipatu dezakezun etiketa-zerrenda bat dauka. Oraingoz dagoena " \family typewriter atal:dokumburuz \family default " bakarrik da. Aurrenik, hautatu \family typewriter Formatua \family default izeneako goitibeherako zerrenda, eta hautatu ' orrialdean' elementua. Gero, hautatu " \family typewriter atal:dokumburuz \family default " etiketa (lehenetsi gisa hautatuta egongo da), eta 'Erref+Testua: atal:dokumbur uz' erreferentziaren markatzailea agertuko da (egokia izateko, \family typewriter Zuriune \begin_inset space ~ \end_inset babestu \family default bat jarri beharko zenuke erreferentzia eta 'atala'-ren artean). Hau egiteko badago beste bide bat: egin klik saguaren eskuineko botoiarekin atalaren alboa ezarritako etiketaren gainean eta erabili testuinguruko \family typewriter Kopiatu erreferentzia gisa \family default menua. Etiketa honen erreferentzia gurutzatua arbelean dago orain, eta kurtsorearen uneko posizioan kopia daiteke \family typewriter Editatu \family sans \SpecialChar menuseparator \family typewriter Itsatsi \family default menua (edo Ktrl+V lasterbidea) erabiliz. Inprimatutako dokumentuan, erreferentziaren markatzaile hau atalaren eta orrialdearen zenbakiekin ordeztuta agertuko da. Ikusi zure dokumentua DVI gisa, eta ikusiko duzu \SpecialChar LaTeX zein argia den. '2 atala' adierazten du, 2. atalaren eta bere erreferentzia gurutzatuaren artean idatzi duzun testuaren luzeraren arabera 'orrialde honetan', 'hurrengo orrialdean' edo 'n orrialdean' (non \emph on n \emph default orrialdearen zenbakia den) ikusiko duzu. \end_layout \begin_layout Standard Erreferentzia gurutzatu batek hiperesteka baten antzera funtzionatzen du \SpecialChar LyX -en dokumentu bat editatzean; haren gainean klik egitean \family typewriter Erreferentzia \begin_inset space ~ \end_inset gurutzatua \family default elkarrizketa-koadroa bistaratuko da, egin klik \family typewriter Joan \begin_inset space ~ \end_inset etiketara \family default botoian kurtsorea erreferentziatutako etiketara mugitzeko. \end_layout \begin_layout Subsection Etiketekin jolastea \end_layout \begin_layout Standard Esan dizugu erreferentzia gurutzatuak zenbatzeaz \SpecialChar LyX arduratzen dela; probatzeko unea heldu zaizu. Gehitu atal berri bat 2. atalaren aurretik, jar iezaiozu izenburu panpox bat ("Neguko lore gardenak" adibidez). Eguneratu DVI ikuspegia eta — 'Voilà!'— atalaren erreferentzia gurutzatua "3" izatera aldatu da! Aldatu "Dokumentu honi buruz" azpiatal ingurunera, eta erreferentzia gurutzatua 3 atalaren ordez 2.1 \begin_inset space ~ \end_inset azpiatala bezala agertuko da. Hori bai, erreferentziaren orrialdea aldatzeko etiketaren aurretik testu asko daukan orrialde berri bat idatzi beharko duzu. \end_layout \begin_layout Standard Etiketekin aritzeko, sartu etiketa berri bat lehenbiziko erreferentzia gurutzatu a zegoen lekuan, eta aipatu dokumentuko edozein lekutik. Erreferentzia gurutzatu ugari txertatzen ibiltzen bazara \family sans Erreferentzia gurutzatua \family default elkarrizketa-koadroa irekita edukitzea komeniko zaizu. \end_layout \begin_layout Standard Erreferentzia gurutzatuak dokumentu handietan ere ongi dabiltzala ziurtatu nahi baduzu, kopiatu \emph on Erabiltzailearen gida \emph default eskuliburuko orrialde batzuk eta \family typewriter Itsatsi \family default zure dokumentuan \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Gauza bat, kapitulu baten izenburua kopiatzeak errore bat sor dezake, zeren eta artikulua klaseak kapitulurik ez baitu onartzen. Hori gertatzen bada, ezabatu kapituluaren izenburua. Xehetasun gehiago \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "atal:dokumklaseak" \end_inset \begin_inset space ~ \end_inset atalean. \end_layout \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : konpondu erreferentziak \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategian. \end_layout \begin_layout Section Oin-oharrak eta albokoak \end_layout \begin_layout Standard Oin-oharrak gehitzeko, tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "footnote-insert" \end_inset botoia \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Botoiak beltz koloreko testuaren azpian dagoen testu gorri batera zuzendutako gezia irudikatzen du. \end_layout \end_inset , edo \family sans Txertatu \family default \SpecialChar menuseparator \family sans Oin-oharra \family default menua erabil dezakezu. Jarri kurtsorea dokumentuko "\SpecialChar LyX " hitzaren atzean eta klik egin \begin_inset Info type "icon" arg "footnote-insert" \end_inset botoian. Oin-oharrari dagokion kutxa bat agertuko zaizu; idatzi bertan oineko oharrari dagokion testua. \SpecialChar LyX -ek kurtsorea oin-ohar kutxaren hasieran kokatuko du. Idatzi \end_layout \begin_layout LyX-Code \SpecialChar LyX konposaketarako testu-prozesadorea da. \end_layout \begin_layout Standard Orain egin klik "oina" etiketa duen botoian. Oin-oharraren kutxa itxi egingo da, oin-oharraren markatzailea inprimatuko den testuaren kokalekua erakusteko botoia utziko du. Ekintza horri oin-oharra "tolestea" deitzen zaio. Oin-oharra zabaltzea nahi duzunean, egin klik "oina" botoian; horrela hango testua editatzeko aukera daukazu. \end_layout \begin_layout Standard Oin-oharrak testu arrunt bezala ebaki eta itsats daitezke. Saia zaitez beldurrik gabe! Hautatu oin-oharraren \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Teklatuaren bitartez errazago hautatuko duzu. Saguarekin saiatzean oin-oharraren kutxa irekitzeko arriskua baitaukazu. \end_layout \end_inset botoia, \family sans Ebaki \family default eta \family sans Itsatsi \family default . Horretaz gain, testu arrunta oin-ohar batera alda dezakezu: hautatu testua eta egin klik \begin_inset Info type "icon" arg "footnote-insert" \end_inset botoian. Oin-oharra testu arruntera bihurtzeko, ireki oin-oharra eta kokatu kurtsorea hango testuaren hasieran, gero sakatu \family typewriter Atzera \family default tekla, edo bestela kurtsorea esaldiaren amaieran kokatuta dagoela sakatu \family typewriter Ezabatu \family default tekla. \end_layout \begin_layout Standard Albo-oharrak gehitzeko, erabili tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "marginalnote-insert" \end_inset botoia edo \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Albo-oharra \family default menua. Oin-oharrak bezala dihardute, honako hauek izan ezik: \end_layout \begin_layout Itemize Pantailan kutxek "albo" daukate "oina" eduki ordez. \end_layout \begin_layout Itemize Oharrak alboetan kokatzen dira, testuaren behealdean ordez. \end_layout \begin_layout Itemize Ez dira zenbatzen. \end_layout \begin_layout Standard Aldatu \SpecialChar LyX -eko oin-ohar bat testu arrunt egoerara, ondoren hautatu testu hori eta bihurtu ezazu albo-oharrera. Albo-oharra nola inprimatzen diren ikusteko, eguneratu DVI ikuspegia. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : konpondu oin-oharrak \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategian. \end_layout \begin_layout Section Bibliografiak \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "atal:bibliografiak" \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Bibliografiak erreferentzia gurutzatuak bezalakoak dira. Bibliografiak erreferentzien zerrenda bat edukitzen du dokumentu amaieran, eta dokumentuaren zehar elementu hauek aipa daiteke. Ataletako izenburuekin gertatzen den bezala, \SpecialChar LyX eta \SpecialChar LaTeX -ek zure lana errazten dute bibliografiako elementuak automatikoki zenbatuz eta aipamenak aldatuz elementuen zenbakia aldatzen diren bakoitzean. \end_layout \begin_layout Standard Joan dokumentuaren amaierara eta aldatu \family sans Bibliografia \family default ingurunera. Orain, idazten duzun paragrafo bakoitza erreferentzi bat izango da. Idatzi \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter \SpecialChar LyX Tutoretza, \SpecialChar LyX -eko dokumentazio taldea \family default \begin_inset Quotes erd \end_inset zure aurreneko erreferentzia gisa. Ohartu zaitez erreferentzia bakoitzaren aurretik \SpecialChar LyX -ek automatikoki zenbaki bat daukan kutxa jartzen duela. Egin klik erreferentziaren zenbakiaren kutxaren gainean, eta \family typewriter Bibliografia \begin_inset space ~ \end_inset sarrera \family default elkarrizketa-koadroa agertuko da. Lyx dokumentuan honi erreferentzia egiteko \family typewriter Gakoa \family default erabiltzen da, \family typewriter Etiketa \family default berriz irteeran agertzen da. Etiketa ez denean ezartzen (lehenetsia), bibliografiaren zenbakia agertuko da irteeran. Errazago oroitzeko, \family sans Gakoa \family default eremuka alda ezazu \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter lyxtutoretza \family default "ra. \end_layout \begin_layout Standard Orain, kokatu kurtsorea dokumentuko leku batean, erreferentzia txertatu nahi duzun kokalekuan hain zuzen. Hautatu \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Aipamena \family default edo tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show-new-inset citation" \end_inset botoia. \family sans Aipamena \family default elkarrizketa-koadroa agertuko da. Elkarrizketa-koadro honen eskuineko panelean bibliografiako sarrera guztiak zerrendatzen dira, eta eremu honek aipatzea nahi duzun bibliografiako elementua aukeratzea eskaintzen dizu. Hautatu \begin_inset Quotes eld \end_inset \family typewriter lyxtutoretza \family default " (oraintxe bertan, dagoen bibliografiako elementu bakarra baita), ondoren erabili erdian dagoen \family typewriter Gehitu \family default botoia txertatzeko. Kokapen berean nahi haina zitazio eduki ditzakezu honen bidez hainbat gako transferituta. Orain, begiratu DVI fitxategian, eta ikusiko duzu aipamenak giltzen artean agertzen direla testuan, dokumentu amaierako bibliografia erreferentziatuz. \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter Aipamena \family default elkarrizketa-koadroko \family sans Testua \begin_inset space ~ \end_inset ondoren \family default eremuak ohar bat sartuko du giltzen artean (erreferentziatzen den liburu edo artikulu bateko orrialde edo kapitulua zehazteko, adibidez). Inprimatzean erreferentziek zenbakien ordez etiketak edukitzea nahi baduzu (adib. egunkari batzuk Sorozabal andreak 1992an idatzitako dokumentu bat aipatzeko "[Sor92]" idaztiko lukete) \family sans Bibliografia-elementua \family default elkarrizketa-koadroko \family sans Etiketa \family default eremua erabili. Xehetasun gehiagorako, irakurri \emph on Erabiltzailearen gida \emph default eskuliburua. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : zuzendu bibliografia eta zitazioak \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategian. \end_layout \begin_layout Section Gaien aurkibidea \end_layout \begin_layout Standard Dokumentuaren hasieran gaien aurkibidea jartzea nahi izan dezakezu. \SpecialChar LyX -ekin erraz egingo duzu. Dokumentuko tituluaren ondoren eta testuaren aurretik sakatu \family typewriter Sartu \family default tekla, aukeratu \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Zerrendak \begin_inset space ~ \end_inset / \begin_inset space ~ \end_inset Aurk. \family default menuan \family sans Gaien \begin_inset space ~ \end_inset aurkibidea \family default elementua. Dokumentuko aurreneko lerroan " \family sans Gaien aurkibidea \family default " esaldia duen botoi bat agertuko da. \end_layout \begin_layout Standard Ez dirudi oso erabilkorra denik. Hala ere, \family typewriter DVI \family default fitxategian begiratzen baduzu, dokumentuko atal eta azpiatalak zerrendatzen dituen gaien aurkibidea ikusiko duzu. Ohitura den bezala, atalak berrantolatzean edo berriak sortzean, aldaketa horiek \family typewriter DVI \family default fitxategi eguneratuan ikusiko dituzu. \end_layout \begin_layout Standard Dokumentua pantailan editatzean, ez da gaien aurkibidea testu gisa azaltzen, ezinezkoa baita editatzea. Gaien aurkibideari dagokion botoian, \family sans Dokumentua\SpecialChar menuseparator Eskema \family default menuan edo tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-toggle toc" \end_inset botoian klik eginez banandutako leiho batean zerrendatzen da. Nahiz eta dokumentuan "gaien aurkibidea" ez egon txertatuta, menuak funtzionatu ko du. Oso erabilgarria da dokumentuan zehar mugitzeko. Atal (edo azpiatal) baten izenburuan klik eginez bat elementuaren lerroa nabarmendu eta kurtsorea (\SpecialChar LyX editatzen den leihoan) dokumentuko leku horretan kokatuko du. Teklatuko geziak ere erabil ditzakezu gaien aurkibidean gora eta behera mugitzeko. Agian komenigarria izango duzu editatzen ari zarenean leiho hau irekita uztea. Antzeko gaitasuna Arakatu menutik lor dezakezu, eta gaien aurkibidea automatiko ki agertuko da. \end_layout \begin_layout Standard Aurkibidea kentzeko dagokion botoia, beste edozein testu bezala, ezabatzearekin nahikoa da. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : jarri gaien aurkibidea \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategian. \end_layout \begin_layout Chapter Matematika erabiltzea \end_layout \begin_layout Standard Zientzialari askok \SpecialChar LaTeX erabiltzen dute, ekuazioak era dotore batean argitaratzen baititu, testu-prozesadoreek eta beraien ekuazio editoreak erabiltzen duten kontrol-karaktereak saihetsiz. Zientzilari askok goibelduak sentitzen dira, \SpecialChar LaTeX -ekin ekuazioak idatzi baino programaketa lan bat gehiago delako. Zorionez, \SpecialChar LyX -ek ekuazioentzako WYSIWYM euskarria dauka. \SpecialChar LaTeX erabiltzen baduzu, \SpecialChar LaTeX -eko matematika komandoak bide normal batean idatz daitekeela ikusiko duzu, eta horiek WYSIWYM eran erakutsiko dira. Bestalde, \SpecialChar LaTeX inoiz ez baduzu erabili, orduan \family sans Matematikako \begin_inset space ~ \end_inset panela \family default rekin bide azkar eta erosoan profesional-itxurako adierazpen matematikoak idazteko aukera izango duzu. \end_layout \begin_layout Section Matematika-era \end_layout \begin_layout Standard Dokumentuko lekuren batean ondorengoa idatzi: \end_layout \begin_layout LyX-Code Gogoko dut Einstein-ek esandakoa, E=mc^2, hain bakuna da. \end_layout \begin_layout Standard Orain, ekuazio horiek ez dute itxura oso onik ez \SpecialChar LyX -en ez irteeran ere; hizkien eta berdintasun ikurraren artean ez dago zuriunerik, eta "2" benetako goi-indiz e bezala egotea nahiko zenuke. Konposaketa okerra gertatu da, \SpecialChar LyX -i matematikako ekuazio bat idazten ari garela ez baitiogu esan, eta ekuazioa testu arrunta bezala konposatu du. \end_layout \begin_layout Standard Horren ordez, formula bat sortu dugu egokiro konposatua izan dadin. Formula bat sortzeko, egin klik tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "math-mode" \end_inset botoian edo erabili \family typewriter Txertatu\SpecialChar menuseparator Matematika\SpecialChar menuseparator Lerroko \begin_inset space ~ \end_inset formula \family default menua. \SpecialChar LyX -ek laukitxo urdin bat txertatuko du; matematikako ekuazio hutsa izango da, eta kurtsorea bertan kokatuko duenez, idatzi \family typewriter E=mc^2 \family default berriro. Adierazpen matematikoa urdinez dago, eta laukitxo urdina ekuazioa hutsa izateari uzten dion unean desagertuko da. Sakatu \family sans Ihes \family default tekla ekuaziotik ateratzeko. Markatzaile arrosa desagertuko da, kurtsorea adierazpenaren eskuinean kokatuz, eta orain zerbait idazten baduzu testu arrunta izango da. \end_layout \begin_layout Standard Begiratu \family typewriter DVI \family default fitxategian. Konturatuko zarenez, adierazpen matematikoa era dotorean osatu da; hizki eta berdintasun ikurraren artean zuriunea du, eta "2" goi-indize bezala dauka. Matematika-eran hizkiak aldagai gisa hartzen dira, eta letra etzanez azaltzen dira. Zenbakiak zenbaki izaten jarraitzen dute. \end_layout \begin_layout Standard Matematika editatzeko era berri hau WYSIWYM filosofiaren beste adibide bat da. \SpecialChar LaTeX -en, matematikako adierazpenak testuaren eta \family typewriter \backslash sqrt \family default bezalako komandoen bitartez idazten dira; \SpecialChar LaTeX exekutatu arte ezin izango duzu ikusi nola inprimatuko diren, eta falta den parentesi edo bestelako zerbaiten bila denbora asko gal daiteke. \SpecialChar LyX -ek, ordea, adierazpen matematikoa WYSIWYG eran ez azaldu arren, inprimatzean edukiko duen ia itxura berdina bistaratzen du. Ondoren, \SpecialChar LaTeX konposaketa profesionala lantzeaz arduratuko da. \end_layout \begin_layout Section Ekuazioetan murgiltzea \end_layout \begin_layout Standard Orain \begin_inset Formula $E=mc^{2}$ \end_inset aldatu \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$ \end_inset ekuaziora. Adierazpen barruan mugitzeko, erabili teklatuko geziak. Adierazpena sartzean matematika-eran zaudela argitzeko markatzaile arrosa azaltzen dela ohartu. Erabili teklatuko \family sans Ezkerrera \family default eta \family sans Eskuinera \family default geziak berdintasun ikurraren mailan kurtsorea mugitzeko, idatzi eta "1+". Erabili geziak ekuaziotik irteteko edo sakatu \family sans Ihes \family default tekla. \end_layout \begin_layout Standard Matematika-eran idaztea testu arrunta editatzea bezala da, aurrerago azalduko dizkizugun tekla bereziak kontutan hartzen ez baditugu bederen. Ezabatzeko, erabili \family sans Ezabatu \family default edo \family sans Atzera tekla \family default . Testua hautatzeko bai teklatuko geziak bai sagua erabil ditzakezu. \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Desegin \family default menua matematika-eran berdin erabiltzen da, gauza bera ebaki eta itsasteko. Kontuz ibili gauza batekin: ekuazioaren ezkerraldean edo eskuinaldean eta kanpoan kurtsorea balego eta \family sans Ezabatu \family default edo \family sans Atzera \family default tekla sakatzean ekuazio osoa ezabatuko litzateke. Eskerrak adierazpen matematikoa berreskuratzeko \family sans Desegin \family default daukazun. \end_layout \begin_layout Standard Eta \begin_inset Formula $E=mc^{2}$ \end_inset ordez \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$ \end_inset ekuaziora aldatu nahi baduzu? Beste behin, egin klik saguarekin kokaleku egokian. Nahi izanez gero, erabili teklatuko geziak. Kurtsorea "c" hizkiaren ondoren baina "2"-ren aurrean kokatuta balego, sakatu \family sans Gora \family default gezia goi-indizera igotzeko, "2"-ren aurretik kokatuko da. Gehitu ".5" balioa. Orain, sakatu \family sans Behera \family default gezia kurtsorea maila arruntera itzultzeko. Ekuazioko goi-indizean bazaude eta \family sans Zuriunea \family default sakatzen baduzu, jaitsi maila arruntera eta goi-indize ondoren kurtsorea kokatuko du, horrela "+1" idaztea bakarrik faltako zaizu. \end_layout \begin_layout Section Berretzaile eta indizeak \end_layout \begin_layout Standard Berretzaile bat \family sans Matematikako \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barra \family default erabiliz sar daitekeen arren (ikus ondorengo atala), askoz ere azkarragoa da "^" erabiltzea. \SpecialChar LyX -ek goi-indizean beste laukitxo urdin bat jarriko du, ondoren idazten duzuna goi-indizea izango da (letra-tamaina txikiagoa edukiko du). \family sans Zuriunea \family default edo \family sans Ihes \family default (formulatik erabat irtetzeko) sakatu bitartean idazten duzun guztia goi-indizea n agertuko da. \end_layout \begin_layout Standard Azpindizea idazteko bidea ere erraza da: \family sans Azpimarra \family default ("_") zapaldu. Dagoeneko ikasi duzu ondoren agertzen den ekuazioko goi-indizeak eta azpindizea k idazten: \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$ \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : ipini \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko 1. ekuazioa matematika-eran. \end_layout \begin_layout Section Matematikaren tresna-barra \end_layout \begin_layout Standard Matematikako ikur eta funtzio osatuagoak sartzeko \family typewriter Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barra \family default erabiltzea komenigarria izaten da. Eragiketa hauetariko asko teklatuarekin, \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Matematika \family default edo \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Matematika \family default menuen bidez sor daiteke. Hala ere, \family typewriter Matematika \family default ren \family typewriter \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barra \family default erabiltzen irakatsiko dizugu; \emph on Matematika \emph default eskuliburua irakurriz lasterbideak erabiltzen ikas dezakezu. \end_layout \begin_layout Standard Matematikako tresna-barra erakusten da kurtsorea formulan dagoenean, eta aktibatu daiteke baita ere \family typewriter Ikusi\SpecialChar menuseparator Tresna-barrak \family default menutik. Menu horretako 'Matematika'-ri ( \begin_inset Info type "icon" arg "toolbar-toggle math" \end_inset ) dagokion kontrol-koadroa aktibatzean, tresna-barra agertzen da behin betirako leihoaren behean; egoera hau aldatzeko, \family typewriter Tresna-barrak \family default menuko \family typewriter Matematika \family default ren kontrol-koadroan klik egin berriro, eta kurtsorea formula baten barruan kokatzean soilik agertuko da matematikaren tresna-barra. \end_layout \begin_layout Subsection Grekoa eta ikurrak \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barrak \family default matematikako ikur multzo handia aukeratzen uzten dizu: hainbat gezi, erlazio, eragile, batura, karaktere berezi eta integral. Jakin ezazu goi-indizeek eta azpindizeek batura eta integralen limitea jartzea eskaintzen dizutela. \end_layout \begin_layout Subsection Erroketa, tilet eta mugatzaileak \end_layout \begin_layout Standard Erroketa bat idazteko, egin klik \begin_inset Info type "icon" arg "math-insert \\sqrt" \end_inset botoian. Erro ikurra agertuko da, eta txertatze-gunea \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout \emph on Itzultzailearen oharra \emph default : txertatze-gunea matematikako ekuazioa idazten den laukitxo urdinari deitzen zaio. \end_layout \end_inset bere barruan kokatuko da. Orain idatzi aldagaiak, zenbakiak, beste erroketak, zatikiak edota nahi duzun guztia. \SpecialChar LyX -ek erroketaren tamaina automatikoki egokituko du edukieraren arabera. \end_layout \begin_layout Standard Karaktere ( \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$ \end_inset ) edo karaktere taldean ( \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$ \end_inset ) tilet ikurra ezartzeko bide berdina lantzen da. Apaingarri motak tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "math-insert \\hat" \end_inset botoiaren bidez erabilgarri daude. Egin klik apaingarri batean, eta \SpecialChar LyX -ek apaingarri hori txertatuko du txertatze-gu ne baten azpian (edo gainean). Idatzi nahi duzuna txertatze-gunean. Apaingarrien bi multzo daude: idazten duzun testuarekin bat tamainaz aldatzen direnak, eta finkatutako tamaina dutenak, hizki soilentzako egokiagoak direnak. \end_layout \begin_layout Standard Parentesiak, giltzak edota kortxeteak bezalako mugatzaileak antzera erabili arren pitin bat zailtxoagoak dira erabiltzen. Sakatu \family sans Mugatzailea \family default \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show mathdelimiter" \end_inset botoia eta \family sans Mugatzaileak \family default elkarrizketa-koadroa agertuko da. Unean hautatutako mugatzailea leiho erdialdean agertuko da. Mugatzaileen uneko hautapena kutxa batean bistaratuko da. Parentesi-bikotea egoten da lehenetsi gisa, hautatu zuk nahi dituzun kortxete-b ikoteak, kortxete eta parentesiak, edo botoi hutsa " \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$ \end_inset " bezalako zerbait idazteko (huts-mugatzailea tartekako marra bertikala bezala bistaratzen da \SpecialChar LyX -en; inprimatzean, ordea, ez da azaltzen). \end_layout \begin_layout Standard Alferra bazara, matematika-eran oraingo parentesiak idatz ditzakezu \family sans Mugatzailea \family default leihoaren ordez. Hala ere, parentesi horiek testu arruntaren letra-tamaina berdina izango dute, parentesi barruan zatiketa edo matrize bat idazten baduzu oso itsusi geldituko dira. Beraz, egokiagoa da mugatzaileen hiru botoietariko bat erabiltzea zuzenean ( \begin_inset space ~ \end_inset ) bikotea txertatzea baino. \end_layout \begin_layout Standard Existitzen den testu batean mugatzaileak, erroketak edo apaingarriak txerta ditzakezu. Hautatu egokitu nahi duzun ekuazioa, ondoren egn klik \family sans Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barrako \family default nahi duzun botoian. Saia zaitez \noun on Newton \noun default -en bigarren legea eskalar eratik ( \begin_inset Formula $f=ma$ \end_inset ) bektore erara ( \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=\overrightarrow{ma}$ \end_inset ) bihurtzen. Matrizeei buruz ikasitakoan parentesi edo kortxeteak modu honetan jar ditzakezu. \end_layout \begin_layout Subsection Zatikiak \end_layout \begin_layout Standard Egin klik \family sans Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barrako \family default \begin_inset Info type "icon" arg "math-insert \\frac-square" \end_inset \family sans Zatikia \family default botoian. \SpecialChar LyX -ek bi txertatze-gune jarriko ditu zatiki batean. Uste zenuen bezala, zatiki batean zehar kurtsorea mugitzeko teklatuko geziak erabil ditzakezu. Egin klik zenbatzaileari dagokion txertatze-gunean eta idatzi "1" zenbakia. Orain, sakatu \family sans Behera \family default gezia eta "2" zenbakia idatzi. Zatiki bat lortu duzu! Jakingo duzunez, bi txertatze-gunetan nahi duzuna idazteko aukera daukazu: berretzaileak dituzten aldagaiak, erro karratuak, beste zatiki batzuk, integralak edo bururatzen zaizun beste edozer. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : jarri \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko 2. ekuazioa matematika-eran. \end_layout \begin_layout Subsection \SpecialChar TeX era: limiteak, log, sinu eta bestelakoak \end_layout \begin_layout Standard Matematika-eran hizkiak aldagaitzat hartzen direnez, matematika-eran "sin" idazten baduzu \SpecialChar LyX -ek hiru aldagaien arteko biderketa ( \begin_inset Formula $s$ \end_inset , \begin_inset Formula $i$ \end_inset eta \begin_inset Formula $n$ \end_inset ) idazten ari zarela usteko du. Hirurak letra etzanarekin bistaratuko dira, baina "sin" hitza letra erromatarra rekin idatzi nahiko zenuen. Gainera, \SpecialChar LyX -ek ez du tarterik sartuko "sin" eta "x" hitzen artean (zuriunea sakatuz matematika-eratik aterako zaitu). Nola lor dezakezu \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\sin\left(x\right)$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset ekuazioa \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $sin\left(x\right)$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset -en ordez? \end_layout \begin_layout Standard Egin klik \family sans Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barrako \family default \begin_inset Info type "icon" arg "math-insert \\functions" \end_inset botoian eta gero, agertzen den zerrendan hautatu "sin". "sin" hitza letra beltz eta erromatarrez idatziko da. Hitz osoa sinbolo soil baten gisa kudeatuko denez, \family sans Atzera \family default tekla sakatuz hitz osoa ezabatuko da. Idatzi orain "(x)", letra etzan urdinez idatziko da, matematika-eran espero zenuen bezala. Irteerako fitxategian adierazpen matematikoa egokiro konposatuko da. Saia zaitez. \end_layout \begin_layout Standard Funtzioen zerrendan honako beste funtzioak aurki daiteke: trigonometriako funtzioak eta beraien alderantzizkoak, hiperbole funtzioak, logaritmoak, limiteak eta bestelako gutxi batzuk. Funtzio hauek goi-indize eta azpindizeak onartzen dituzte, \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset edo \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset bezalakoak idazteko garrantzitsuak izanik. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : jarri \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko 3. ekuazioa matematika-eran. \end_layout \begin_layout Subsection Matrizeak \end_layout \begin_layout Standard Egin klik \family sans Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barrako \family default \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show mathmatrix" \end_inset botoian. Izen bereko elkarrizketa-koadroa agertuko da, matrizeko errenkada eta zutabe kopuruak zehazteko aukera eskainiz. Aukeratu 2 errenkada eta 3 zutabe, eta egin klik \family sans Ados \family default botoian. Txertatze-gune batzuk hutsik utz ditzakezu horrela nahi izanez gero. \end_layout \begin_layout Standard Matrize bateko zutabeetan zehar mugitzeko \family sans Tabuladorea \family default erabil daiteke. Beste aukera bat da teklatuko geziak erabiltzea: gune-amaieran \family sans Eskuinera \family default sakatuz kurtsorea hurrengora bidaliko du, \family sans Behera \family default geziarekin azpiko errenkadara, eta abar. \end_layout \begin_layout Standard Bat-batean errenkada edo zutabe gehiago behar badituzu, erabili \family sans Editatu\SpecialChar menuseparator Errenkadak \begin_inset space ~ \end_inset eta \begin_inset space ~ \end_inset Zutabeak \family default menua edo matematikaren tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "inset-modify tabular append-row" \end_inset , \begin_inset Info type "icon" arg "inset-modify tabular delete-row" \end_inset , \begin_inset Info type "icon" arg "inset-modify tabular append-column" \end_inset , \begin_inset Info type "icon" arg "inset-modify tabular delete-column" \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard Ikus \emph on Erabiltzailearen gida \emph default zutabe bakoitza lerrokatzen edo matrize osoaren kokapen bertikala nola aldatzen den ikasteko. Jabetu zaitez zeregin bakoitzarentzat tresna bat dagoela; testua daukan taula bat idazteko, erabili \SpecialChar LyX -en taulentzako euskarri harrigarria, taulak idazteko ez da komeni matrizeak erabiltzea. \end_layout \begin_layout Subsection Adierazpen-era \end_layout \begin_layout Standard Orain arte idatzi ditugun ekuazioak, inguratzen zituzten testuaren lerro berdinean zeuden, lerroko formulak bezala ere ezagutzen dira. Ekuazio labur eta soilentzat ongi doa, baina gauza handiagoentzat, edo testutik urruntzea nahi badituzu, adierazpen eran idatzi beharko dira. Gainera, adierazpen erako ekuazioak etiketatu eta zenbatuak izan daiteke (ikus \emph on Erabiltzailearen Gida \emph default ), eta hainbat lerrotako ekuazioak adierazpen-eran egon behar dute. \end_layout \begin_layout Standard Klik egin \family sans Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barrako \family default \begin_inset Info type "icon" arg "math-display" \end_inset botoian. Lerro berri batean, eta erdialdean zentratuta, txertatze-gune bat agertuko da. Orain idatzi ekuazio bat eta bistaratu DVI formatuan bere itxura ikusteko. \family sans Adierazpen \begin_inset space ~ \end_inset era \family default botoia era batetik bestera txandakatzeko erabiltzen da: adierazpen eratik barneko erara aldatzeko, edo alderantziz. Adierazpen erak lerroko eratik bereizten dituen zenbait eginbide ditu: \end_layout \begin_layout Itemize Letra-tamaina lehenetsia handiagoa da, \begin_inset Formula $\sum$ \end_inset eta \begin_inset Formula $\int$ \end_inset bezalako ikur gutxi batzuentzako. \end_layout \begin_layout Itemize Batura eta limiteetan (integraletan ez) goi-indizeak eta azpindizeak ikurren azpira gehiago hurbiltzen dira alboetara baino. \end_layout \begin_layout Itemize Testua zentratuta dago. \end_layout \begin_layout Standard Desberdintasun hauek alde batera utziz, lerroko eta adierazpen erako ekuazioak oso antzekoak dira. \end_layout \begin_layout Standard Azken ohar bat adierazpen-formula konposatzeari buruz: argi ibili ekuazioa paragrafo berri batean edo ez idazten duzunean. Ekuazioa sententzi edo paragrafo baten erdian idazten baduzu, ez sakatu \family typewriter Sartu \family default tekla. Hori eginez gero, ekuazio \emph on osteko \emph default testua paragrafo berri batean hasiko baita. Ondorioz, testu hau koskatuko da, eta litekeena da hori nahi ez izatea. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : jarri \family typewriter adibide_gordina.lyx \family default fitxategiko ekuazio batzuk adierazpen eran, eta ikusi bestelako konposaketa lantzen den. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Ariketa \series default : atal honetan ikasitako zenbait tresnarekin, Hurrengo ekuazioa bezalako bat idazteko gai izan beharko zenuke \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Bide zailenetik aritu ondoren, zergatik ez zara \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Matematika\SpecialChar menuseparator Kasu \begin_inset space ~ \end_inset ingurunea \family default menuarekin saiatzen? \end_layout \end_inset : \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset Formula \[ f(x)=\left\{ \begin{array}{cc} \log_{8}x & x>0\\ 0 & x=0\\ \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0 \end{array}\right. \] \end_inset \end_layout \begin_layout Section Matematikari buruzko gauza gehiago \end_layout \begin_layout Standard Matematika-eran gauza gehiago egin ditzake \SpecialChar LyX -ek. Oraindaino oinarrizkoa bakarrik ezagutu duzu, irakurri \emph on Erabiltzailearen gida \emph default trikimailu hauek nola egiten diren jakiteko: \end_layout \begin_layout Itemize Ekuazioak etiketatu eta zenbatzea. \end_layout \begin_layout Itemize Lerro anitzeko ekuazioak sortzea. \end_layout \begin_layout Itemize Letra-tipoak aldatzea, adibidez, adierazpen bateko testua letra lodiz idaztea. \end_layout \begin_layout Itemize Ekuazio bateko letra-tipoa eta barruko tartea zehaztea (ez zaitez kezkatu honelakoengatik amaierako zirriborroa arte). \end_layout \begin_layout Itemize Makroak idaztea. Oso baliagarriak dira, dokumentu baten hasieran definitu eta dokumentuan zehar erabili ahal izango dituzu. \end_layout \begin_layout Itemize Leku falta dela eta, \emph on Tutoretza \emph default honetan azaldu ezin dizugun beste gauza pila bat. \end_layout \begin_layout Chapter Hainbat \end_layout \begin_layout Section \SpecialChar LyX -en beste eginbide garrantzitsu batzuk \end_layout \begin_layout Standard Ez ditugu aipatu \SpecialChar LyX -ekin erabil daitezken komando guztiak, eta ez daukagu asmorik. Informazio gehiagorako irakur ezazu \emph on Erabiltzailearen gida \emph default eta \emph on Kapsulatutako objektuak \emph default . \SpecialChar LyX -ek egin ditzakeen zenbait gauza garrantzitsu soilik aipatuko ditugu: \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX -ek taulentzako WYSIWYG euskarria dauka. Taula bat lortzeko, erabili \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Taula \family default menua (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "tabular-insert" \end_inset botoia). Egin klik taulan saguaren eskuineko botoiarekin taularen \family sans Ezarpenak \family default elkarrizketa-koadroa irekitzeko, eta taula editatzeko aukera izango duzula. \lang english By pressing \lang basque \begin_inset Info type "icon" arg "toolbar-toggle table" \end_inset \lang english the table toolbar will appear permanently. \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX -ek hainbat formatuko irudiak txertatzeko euskarria dauka. Asmatu duzu: \family sans \bar under T \bar default xertatu\SpecialChar menuseparator \bar under I \bar default rudia \family default menua edo tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "dialog-show-new-inset graphics" \end_inset botoia erabili. Ondoren, arakatu, biratu edo eskalatu nahi duzun irudi-fitxategia. Bai taulek bai irudiek epigrafeak eduki ditzakete, eta \SpecialChar LyX -ek automatikoki irudi edota taulen zerrenda sortuko du. \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX oso konfiguragarria da. Gauza guztiak, \SpecialChar LyX leihoen itxuratik hasita inprimatzeko irteerako emaitza arte, hainbat eratan konfigura daiteke. Konfigurazio gehienak \family sans Tresna \family default \SpecialChar menuseparator \family sans \bar under H \bar default obespenak \family default menutik lantzen dira. Argitasun gehiagorako, kontsultatu \family sans Laguntza\SpecialChar menuseparator Pertsonalizazioa \family default . \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX bost kontinenteetako programatzaile-talde baten eskutik garatzen ari da. Horregatik, hainbat testu-prozesadorerekin konparatuz, ingeles hizkuntzak ez direnen euskarri hobeagoa dauka (alemanera, txekiera, grekoa, euskara, italiera, errusiera...). Eskuinetik ezkerrera idazten diren hizkuntzak ere onartzen ditu, hala nola Arabiera, Farsiera edo Hebreera adibidez, Txinera, Japoniera eta Koreera ere onartuta daude. Dokumentuak beste hizkuntza batzuetan idatz ditzakezu; \SpecialChar LyX -ek menuak eta errore-me zuak beste hizkuntzetan erakuts ditzan ere konfigura dezakezu. \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX -eko menuek lasterbideak erabiltzen dituzte. Hots, \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Ireki \family default menua hautatzeko \family sans Alt+F \family default idatzi eta ondoren \family sans O \family default sakatu, edo menuaren alboan agertzen den lotura erabili ( \family sans Ktrl+O \family default lehenetsita dago). Laster-teklak ere konfiguragarriak dira. Honi buruzko argitasunak \family sans Laguntza\SpecialChar menuseparator Pertsonalizazioa \family default menuan aurkituko dituzu. \end_layout \begin_layout Itemize \SpecialChar LyX -ek \SpecialChar LaTeX formatuko dokumentuak irakur ditzake. Ikus \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea" \end_inset \begin_inset space ~ \end_inset atala. \end_layout \begin_layout Itemize Zuzentzaile ortografikoa, thesaurusa eta hitzen zenbaketak erabilgarri daude. \end_layout \begin_layout Itemize Indize eta nomenklaturen/glosarioen sorreraren euskarria. \end_layout \begin_layout Section \SpecialChar LyX \SpecialChar LaTeX -eko erabiltzaileentzat \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "atal:latexerabiltzaileak" \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LaTeX -i buruz ezer ez badakizu, atal hau irakurri beharrik ez daukazu. Baliteke \SpecialChar LaTeX buruzko zerbait \emph on ikasi \emph default nahi izatea, eta ondorioz atal hau irakurtzea. Hala ere, \SpecialChar LyX erabiltzen hasten diren batzuei \SpecialChar LaTeX ezaguna egingo zaie. Horietariko bat bazara, galde dezakezu ea \SpecialChar LyX -ek \SpecialChar LaTeX -ekin egin daitekeen gauza guztiak egiteko ahalmena al daukan. Erantzun labur bat da nola edo hala \SpecialChar LyX hurbiltzen dela \SpecialChar LaTeX -ekin egin daitekeen gauzetara, eta \SpecialChar LaTeX formatuko dokumentu baten zati gehiena idaztea errazten duela. \end_layout \begin_layout Standard Hau tutoretza bat bakarrik denez, \SpecialChar LyX -eko erabiltzaile berriek interesa eduki dezaketen zenbait gauza aipatuko ditugu. Tutoretza hori labur gordetzearren, azalpen xumeak izango dira. \emph on Eginbide gehigarriak \emph default eta \emph on Kapsulatutako objektuak \emph default eskuliburuek \SpecialChar LyX eta \SpecialChar LaTeX arteko desberdintasunei, eta \SpecialChar LyX -en \SpecialChar LaTeX -eko zenbait trikimailu nola erabili buruzko informazio asko dauka. \end_layout \begin_layout Subsection \SpecialChar TeX era \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar TeX eran idatzitako guztia pantailan gorriz agertuko da, eta zuzenean \SpecialChar LaTeX -i bidaliko zaio. \SpecialChar TeX komandoak \SpecialChar LyX -en erabil ditzakezu \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Tex \begin_inset space ~ \end_inset kodea \family default menua (tresna-barrako \begin_inset Info type "icon" arg "ert-insert" \end_inset botoia) aukeratuz. Honek testu-kutxa sortzen du eta barrukoa zuzenean \SpecialChar LaTeX -i igorriko zaio. \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar TeX -ek matematika-era zertxobait ezberdin erabiltzen du. Sartu \SpecialChar TeX eran alderantzizko barra, (" \backslash ") bat idatziz. Inprimatzean ez da agertuko, ondoren idazten duzun guztia gorriz egongo da. \SpecialChar TeX eratik ateratzeko sakatu \family typewriter Zuriunea \family default tekla edo edozein karaktere ez-alfabetiko (zenbaki, azpimarra, berretzaile-ikur ra edo parentesi gisakoak). \SpecialChar TeX eratik ateratzen zarenean, \SpecialChar TeX -en zein komando idatzi duzun ezagutzen badu \SpecialChar LyX -ek eta WYSIWYM-era bihurtuko du. Ekuazio batean \family typewriter \backslash gamma \family default idatzi eta ondoren \family typewriter Zuriunea \family default tekla sakatzen baduzu, \SpecialChar LyX -ek "gamma" gorria \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\gamma$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset urdin bihurtuko du. Hau oso konplexuak ez diren makro guztientzako balio du. \family sans Matematikaren \begin_inset space ~ \end_inset tresna-barra \family default erabiltzea baino azkarragoa izan daiteke, batiz bat \SpecialChar LaTeX -eko erabiltzaile adituentza ko. \end_layout \begin_layout Standard Bitxikeri bat, formula batean \begin_inset Quotes eld \end_inset \backslash { \begin_inset Quotes erd \end_inset idazten baduzu, hasiera eta amaierako kortxeteak gorriz txertatuko dira eta kurtsorea kortxete artean kokatuko da. Argumentuak jasotzen dituzten komandoak idazteko komenigarria izaten da. \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX -ek ezin ditu egin \SpecialChar LaTeX -ekin egiten diren gauza guztiak. Landutako funtzio batzuk ez dira erabat onartzen, beste batzuk berriz erabilgar riak dira baina ez dira WYSIWYM. \SpecialChar TeX erak erabiltzaileari \SpecialChar LaTeX -en moldagarritasun osoa eskaintzeaz batera \SpecialChar LyX -eko funtzionalitate erabilgarriekin gozatu (WYSIWYM matematikak, taulak eta edizioa bezalakoak) dezake. \SpecialChar LyX -ek ezin izango ditu \SpecialChar LaTeX -eko pakete guztiak onartu. Hala ere, hitzaurrean \family typewriter \backslash usepackage{pakete_izena} \family default idatziz (ikus \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "atal:aitzinsolasa" \end_inset \begin_inset space ~ \end_inset atala), nahi dituzun pakete guztiak erabiltzeko gaitasuna izango duzu (kontutan izan pakete hauek WYSIWYM euskarria ez dutela izango). \end_layout \begin_layout Subsection \SpecialChar LaTeX dokumentuak inportatzea: tex2lyx \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea" \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LaTeX fitxategiak inporta ditzakezu \SpecialChar LyX -era \family typewriter Fitxategia\SpecialChar menuseparator Inportatu\SpecialChar menuseparator LaTex \begin_inset space ~ \end_inset (soila) \family default menua erabiliz. Honek \family typewriter tex2lyx \family default programari deituko dio, eta adibidea.tex fitxategitik adibidea.lyx fitxategia sortuko du. \SpecialChar LyX -ek sortu berri den fitxategi hori irekiko du ondoren. Bihurketak ez badu funtzionatzen, \family typewriter tex2lyx \family default komando-lerrotik deitzen saia zintezke aukera aurreratuago batzuk erabiliz. \end_layout \begin_layout Standard Bihurketak funtzionatzen duenean ere, \family typewriter tex2lyx \family default programak gauza guztiak bihurtzen ez dituen arren, \SpecialChar LaTeX -eko gauza gehienak kudeatzen ditu. \SpecialChar TeX moduan ulertzen ez dituen gauzei ezikusi egingo die; horrela, \family typewriter tex2lyx \family default programarekin fitxategi bat bihurtu ondoren, testu gorrian begira dezakezu eta eskuz editatu gauzak ongi egiteko. \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter tex2lyx \family default -ek bere dokumentazio propioa dauka ( \family typewriter man \family default eskuliburua), Unix/Linux sistemetako erabiltzaileek komando-lerroan \family typewriter man tex2lyx \family default idatziz irakur dezakete. \family typewriter man \family default eskuliburuak onartzen ez diren \SpecialChar LaTeX -eko komando eta inguruneak zerrendatzen ditu, zein akats dauden eta nola saihestu, eta aukera batzuk nola erabili azaltzen ditu. \end_layout \begin_layout Standard Garrantzitsua da ulertzea \family typewriter tex2lyx \family default programak \begin_inset Quotes eld \end_inset ezagunak \begin_inset Quotes erd \end_inset diren dokumentu klaseak darabilten fitxategiak soilik bihur ditzake \SpecialChar LyX formatura, hau da, dagokion \SpecialChar LyX -eko diseinu fitxategia egonez gero. Diseinuaren fitxategirik ez egonez gero, errore bat gertatuko da bihurketa ezin izan dela burutu jakinaraziz. Gauzak horrela, zure \SpecialChar LaTeX fitxategiaren dokumentu klasearen diseinua ez badaukazu, \family typewriter tex2lyx \family default -ek ezingo du jakin nola bihurtu aurkitzen dituen \SpecialChar LaTeX -eko gauzak \SpecialChar LyX -ek ulertzen dituen gauzetara. Diseinuen fitxategiei eta hauek nola sortzen diren buruzkoak \emph on Pertsonalizazioa \emph default eskuliburuan azaltzen dira xehetasunez. \end_layout \begin_layout Subsection \SpecialChar LyX dokumentua \SpecialChar LaTeX -era bihurtu \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX dokumentu bat \SpecialChar LaTeX formatura bihurtzea nahi izango duzu. Adibidez, lankide edo eginkide batek \SpecialChar LyX programa ez eduki arren dokumentuarekin lan egin behar du. Hori egitea huskeria bat da \SpecialChar LyX -entzako. Hautatu \family sans Fitxategia\SpecialChar menuseparator Esportatu\SpecialChar menuseparator \SpecialChar LaTeX \family default . Horrek editatzen ari zaren \family typewriter adibidetxoa.lyx \family default fitxategia beste fitxategi honetan bihurtuko du: \family typewriter adibidetxoa.tex \family default . Azken finean, \SpecialChar LyX -ek dokumentuak bistaratu edo inprimatzean beti \SpecialChar LaTeX behin-behineko fitxategiak sortzen dituenez, \SpecialChar LaTeX sortzen trebea da. \end_layout \begin_layout Subsection \SpecialChar LaTeX hitzaurrea \end_layout \begin_layout Subsubsection Dokumentu-klasea \end_layout \begin_layout Standard \family sans Dokumentua\SpecialChar menuseparator Ezarpenak \family default elkarrizketa-koadroak dokumentu osoaren aukeren ardura du. Hemen aldatu dokumentuaren klasea, letra-tipoa eta paper-tamaina. Dokumentu-klasea aukeran \SpecialChar LaTeX paketeentzako aukerak sar daiteke \family typewriter Klasearen \begin_inset space ~ \end_inset aukerak \family default eremuan. \end_layout \begin_layout Subsubsection Aitzinsolaseko beste alderdi batzuk \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "atal:aitzinsolasa" \end_inset \end_layout \begin_layout Standard Aitzinsolasean komando bereziak jarri behar badituzu \SpecialChar LaTeX fitxategi baterako, zuzenean \SpecialChar LyX dokumentuan idatz ditzakezu. Horretarako, \family sans Dokumentua\SpecialChar menuseparator Ezarpenak\SpecialChar menuseparator \SpecialChar LaTeX -en \begin_inset space ~ \end_inset aitzinsolasa \family default hautatu eta idatzi elkarrizketa-koadroan (edo dokumentuaren ezarpenen elkarrizk eta-koadrotik interfazearen arabera). Hor idazten duzun dena zuzenean \SpecialChar LaTeX -i bidaliko zaio. \end_layout \begin_layout Subsection Bib\SpecialChar TeX \end_layout \begin_layout Standard \SpecialChar LyX -ek Bib\SpecialChar TeX euskarria du, honekin erreferentzia bibliografikoen datu-baseak sortu eta hainbat dokumentutan erabiltzeko aukera izango duzu. Hautatu \family sans Txertatu\SpecialChar menuseparator Zerrendak \begin_inset space ~ \end_inset / \begin_inset space ~ \end_inset Aurk.\SpecialChar menuseparator \bar under B \bar default ib\SpecialChar TeX \begin_inset space ~ \end_inset bibliografia \family default menua \family sans Bib\SpecialChar TeX \family default motako fitxategi bat gehitzeko. \family typewriter Datu-basea \family default eremuan Bib\SpecialChar TeX fitxategiak karga ditzakezu, \family typewriter Estiloa \family default eremuan berriz Bib\SpecialChar TeX -en estiloko fitxategiak. \end_layout \begin_layout Standard Hori egindakoan, edozein bibliografia-sarreraren aipamenak egin ditzakezu \family typewriter Txertatu \family default \SpecialChar menuseparator \family typewriter Aipamena \family default menua erabiliz (ikus \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "atal:bibliografiak" \end_inset \begin_inset space ~ \end_inset atala). \SpecialChar LyX arduratuko da \family sans Bib\SpecialChar TeX \family default exekutatzeaz. \family typewriter Aipamena \family default elkarrizketa-koadroko kutxan zure \family typewriter Bib\SpecialChar TeX \family default fitxategiko erreferentzia guztiak zerrendatuko dira. \end_layout \begin_layout Section Erroreak! \end_layout \begin_layout Standard Batzuetan dokumentu bat ikusten saiatzean erroreak gerta daiteke, \SpecialChar LyX -ek edo \SpecialChar LaTeX -ek ulertzen ez dituzten gauzengatik. Hori gertatzen bada, \SpecialChar LyX -ek \SpecialChar LaTeX -en erroreen elkarrizketa-koadroa irekiko du. Errore bakoitzaren gainean klik egitean, elkarrizketa-koadroak errorea gertatu den lekura eramango zaitu \SpecialChar LyX dokumentuan, horretaz gain errorearen zergatia bistaratuko du. \end_layout \end_body \end_document