#LyX 2.0 created this file. For more info see http://www.lyx.org/ \lyxformat 413 \begin_document \begin_header \textclass book \begin_preamble % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!! % %This preamble is designed to ensure that the document prints % out as advertised. If you mess with this preamble, % parts of the document may not print out as expected. If you % have problems LaTeXing this file, please contact % the documentation team % email: lyx-docs@lists.lyx.org \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle \ifpdf % if pdflatex is used % set fonts for nicer pdf view \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{} \fi % end if pdflatex is used % the pages of the TOC is numbered roman % and a pdf-bookmark for the TOC is added \let\myTOC\tableofcontents \renewcommand\tableofcontents{% \pdfbookmark[1]{\contentsname}{} \myTOC } \end_preamble \use_default_options false \maintain_unincluded_children false \language galician \language_package default \inputencoding auto \fontencoding global \font_roman default \font_sans default \font_typewriter default \font_default_family default \use_non_tex_fonts false \font_sc false \font_osf false \font_sf_scale 100 \font_tt_scale 100 \graphics default \default_output_format default \output_sync 0 \bibtex_command default \index_command default \paperfontsize 12 \spacing single \use_hyperref true \pdf_title "The LyX Tutorial" \pdf_author "LyX Team, Ramón Flores" \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial" \pdf_keywords "LyX, documentation" \pdf_bookmarks true \pdf_bookmarksnumbered true \pdf_bookmarksopen true \pdf_bookmarksopenlevel 1 \pdf_breaklinks false \pdf_pdfborder false \pdf_colorlinks true \pdf_backref false \pdf_pdfusetitle false \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false" \papersize default \use_geometry false \use_amsmath 0 \use_esint 0 \use_mhchem 1 \use_mathdots 1 \cite_engine basic \use_bibtopic false \use_indices false \paperorientation portrait \suppress_date false \use_refstyle 0 \index Índice \shortcut idx \color #008000 \end_index \secnumdepth 3 \tocdepth 2 \paragraph_separation indent \paragraph_indentation default \quotes_language english \papercolumns 1 \papersides 2 \paperpagestyle headings \tracking_changes false \output_changes false \html_math_output 0 \html_css_as_file 0 \html_be_strict false \end_header \begin_body \begin_layout Title O Tutorial de LyX \end_layout \begin_layout Author pola equipa de LyX \begin_inset Newline newline \end_inset (Tradutor: \noun on Ramón Flores \noun default ) \end_layout \begin_layout Date 26 de Decembro de 2006 \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset toc LatexCommand tableofcontents \end_inset \end_layout \begin_layout Chapter Introdución \end_layout \begin_layout Section Ben-vido ao LyX! \end_layout \begin_layout Standard Este ficheiro foi escrito pensando en todos aqueles que nunca ouviron falar de LaTeX ou non o coñecen alá moi ben. Comecemos dando unha boa notícia: non é preciso aprender LaTeX para usar o LyX. En realidade a razón de ser do LyX é fornecer unha interface cuase-WYSIWYG para o LaTeX. Porén ha algunhas cousas que precisará aprender para usar o LyX, e que lle sexa de utilidade. \end_layout \begin_layout Standard Alguns dos leitores chegarian a este documento tras tentar inserir dous espazos despois dun ponto, ou 3 liñas en branco entre parágrafos, mais con certa frustración decataron-se que non o daban feito. De facto, acharán que a maioria dos pequenos truques que están afeitos a empregar noutros procesadores de texto, non funcionan en LyX. Isto é por a maioria dos procesadores de texto permitiren, cando non requereren , que o usuário introduza manualmente espazos, fontes, etc. Co cal o usuário non só escrebe o documento, senón que tamén fai a composición tipográfica do mesmo. O LyX fai a composición automática e consistentemente, deixando ao usuário concentrar-se nas cousas importantes: os contidos do documento. \end_layout \begin_layout Standard Portanto recomendamos-lle continuar a ler, o tempo adicado a este \emph on Tutorial \emph default non é tempo perdido, é tempo investido. \end_layout \begin_layout Section Que \shape italic é, \shape default e que non é, este Tutorial \end_layout \begin_layout Standard Antes de comezar esta sección, pretendemos salientar o seguinte, O \emph on Tutorial \emph default usa a notación definida na \emph on Introdu \shape italic \emph default ción \shape default \SpecialChar \@. Se comezou a ler a documentación por este manual, recomendamos-lle que o deixe por un pouco e lea primeiro a \shape italic Introdución \shape default . \end_layout \begin_layout Standard Unha vez que xa sabe o significado das distintas fontes utilizadas no documento pasamos a comentar a focaxe deste \emph on Tutorial \emph default . \end_layout \begin_layout Subsection Tirando o máximo proveito \end_layout \begin_layout Standard Este \emph on Tutorial \emph default consta de exemplos e exercícios, e para tirar o máximo proveito del, entanto vai lendo, debe escreber todas esas pequenas cousas que se lle di de escreber, e tamén tentar completar todos os exercícios suxeridos. Para a sua comodidade, pode ser boa idea imprimir a versión PostScript® deste documento. \end_layout \begin_layout Standard Se estiver familiarizado co LaTeX, probabelmente poderá ler o \shape italic Tutorial \shape default máis rapidamente, xa que a base do LyX é o LaTeX. Porén o LyX posui algunhas idiosincrasias \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout ou, sendo optimistas, \begin_inset Quotes eld \end_inset características \begin_inset Quotes erd \end_inset \end_layout \end_inset que cumpre ter en conta. Mesmo se non quer ler o resto do \shape italic Tutorial \shape default , cumpre-lle botar un ollo á Sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:usuarioslatex" \end_inset , escrita pensando especificamente nos usuários de LaTeX. \end_layout \begin_layout Subsection O que non \shape italic vai \shape default atopar \end_layout \begin_layout Itemize Explicacións detalladas de todas as funcións do LyX. \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Para iso xa está o \emph on Guia do Usuário. \emph default Este documento só pretende-se introducir ao leitor no emprego do programa, mais lembre que o Guia está sempre a sua disposición. Tentar duplicar no \emph on Tutorial \emph default toda a información que aparece no \emph on Guia \emph default daria lugar a que este documento fose longo de mais, redundante, e frecuentemen te desactualizado. \end_layout \end_deeper \begin_layout Itemize Explicacións detalladas de LaTeX. \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Non son necesárias para usar o LyX. Mais se estiver interesado en aprender alguns dos elegantes truques que pode facer co LaTeX, sempre pode ler un libro de LaTeX. No mercado existen vários bons libros, polo cal escusamos de escreber un novo. \end_layout \end_deeper \begin_layout Standard E agora chegou o momento de elaborar o seu primeiro documento \SpecialChar \ldots{} \end_layout \begin_layout Chapter Comezando co LyX \end_layout \begin_layout Section O seu primeiro documento no LyX \end_layout \begin_layout Standard Antes de comezar a escreber é bon mencionarmos algunhas cousiñas que, esperemos , tornen este \emph on Tutorial \emph default mais instrutivo, útil e divertido. \end_layout \begin_layout Standard Dado que ha moita información que non vamos fornecer neste documento, o primeiro que ten que facer é procurar os restantes documentos de axuda. Isto é bastante sinxelo; inicie o LyX e vaia ao menu \family sans A \bar under x \bar default uda, \family default onde pode escoller os distintos manuais, abra o \emph on Guia de Usuário \emph default , e o \emph on Tutorial \emph default (se non o estiver xa a ler no monitor). Asi, pode ler ambos encanto escrebe o seu próprio documento \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Poden servir tamén como bons exemplos de como usar as moitas características do LyX. \end_layout \end_inset . Para pasar dun documento a outro ten que ir ao menu \family sans \bar under V \bar default er \family default , e seleccionar o ficheiro que queira mostrar na xanela. O \emph on Tutorial \emph default non cobre en detalle asuntos descritos noutros manuais do LyX, se ben isto pode resultar incomodo inicialmente, permite termos un \emph on Tutorial \emph default breve. Ademais afará-se a utilizar outros manuais do LyX, o cal — a longo prazo — aforrará-lle moito tempo. \end_layout \begin_layout Standard Neste \emph on Tutorial \emph default imos asumir que no seu computador ten instalada unha versión do LyX totalmente funcional, unha outra versión do LaTeX, o \family typewriter xdvi \family default ou outro visualizador de \family typewriter dvi \family default , o \family typewriter dvips \family default ou outro conversor de \family typewriter dvi \family default a PostScript®, e tamén seria bon se tiver unha impresora conectada e que funcione. Isto é moito asumir. Se algo disto lle falta, vai ter que reconfigurar o seu sistema (ou pedir-llo ao administrador do sistemas). Pode achar información sobre configuracións noutros manuais, nomeadamente no \emph on Guia do Usuário \emph default . \end_layout \begin_layout Standard Por último ha un documento especificamente escrito para praticar os seus coñecimentos de LyX. Chama-se \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default , supostamente escrito por alguén que ignora as grandes capacidades do LyX. Segundo vaia aprendendo as novas funcións do LyX, suxeriremo-lle modificar as partes correspondentes do documento \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default . Verá que este documento contén algunhas dicas \begin_inset Quotes eld \end_inset subtis \begin_inset Quotes erd \end_inset para o axudar a arranxar as cousas \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout As dicas achan-se en \begin_inset Quotes eld \end_inset Notas \begin_inset Quotes erd \end_inset amarelas. Para aceder ao texto da nota cumpre clicar na mesma. \end_layout \end_inset . Se desexar facer trampa (ou verificar se está a facer ben as cousas), ha tamén un ficheiro chamado \family typewriter exemplo_lyxificado.lyx \family default que contén o mesmo texto escrito por un mestre LyXeiro. \end_layout \begin_layout Standard Os ficheiros de exemplo achan-se na directória \family typewriter examples/ \family default , á cal pode aceder desde LyX seleccionando \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under A \bar default brir \family default e clicando no botón \family sans Exemplos \family default . Abra o documento en bruto, e use \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator Gravar \family default \family sans \bar under c \bar default omo \family default para gravar unha cópia na sua directória e poder asi traballar nel. Ao mellorar algunha parte do documento, verifique como afectan as mudanzas na pré-impresión. \end_layout \begin_layout Standard Por certo, o directório \family typewriter examples/ \family default contén moitos outros ficheiros de exemplo, que mostran como utilizar o LyX para obter resultados complexos e gozosos. Estes ficheiros de exemplo son especialmente úteis para mostrar cousas que (devido ao tamaño ou a outras razóns) non entran ben na documentación. Após ler o \emph on Tutorial \emph default , ou se non sabe como facer algo complicado no LyX, dé unha olladela a estes ficheiros. \end_layout \begin_layout Subsection Escreber, visualizar e imprimir \end_layout \begin_layout Itemize Abra un novo ficheiro con \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under N \bar default ovo \end_layout \begin_layout Itemize Escreba unha frase como: \family typewriter Este é o meu primeiro documento en LyX! \end_layout \begin_layout Itemize Grave o seu documento con \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator Gravar \begin_inset space ~ \end_inset \bar under c \bar default omo\SpecialChar \@. \end_layout \begin_layout Itemize Execute o LaTeX para criar unha pré-impresión (versión \family typewriter dvi, \family default \family sans postscript \family default ou \family sans pdf \family default ), con \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator \bar under D \bar default VI, \family default \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator Postcript \family default ou \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator PD \bar under F \family default \bar default \SpecialChar \@. Se lanzou o LyX desde un terminal poderá ver como nel van aparecendo unha série de mensaxes, escritos polo LaTeX, e que polo momento pode ignorar. O LyX lanzará algun visualizador (de \family typewriter dvi, \family default \family typewriter postscript \family default ou \family typewriter pdf \family default , segundo corresponda), que abrirá outra xanela mostrando o aspeito que vai ter o seu documento impreso. \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Pode aforrar algo de tempo, maior canto maior sexa o documento, se tras a primeira vez que execute algun dos visores o deixa sen fechar, e após facer calquer mudanza no documento usa \family sans \bar under V \bar default er\SpecialChar \menuseparator \bar under A \bar default ctualizar\SpecialChar \menuseparator \bar under D \bar default VI \family default (ou \family sans \SpecialChar \menuseparator Pos \bar under t \bar default scritp \family default ou \family sans \SpecialChar \menuseparator PD \bar under F \family default \bar default ) para ver o novo aspeito do documento. \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Itemize Imprima usando \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator im \bar under p \bar default rimir\SpecialChar \@. \end_layout \begin_layout Standard Parabéns! Escrebeu e imprimiu o seu primeiro documento en LyX. O resto son pequenos detalles que se tratan no resto do \emph on Tutorial \emph default , no \emph on Guia do usuário \emph default e no manual de \emph on Funcións avanzadas \emph default ! \end_layout \begin_layout Subsection Operacións sinxelas \end_layout \begin_layout Standard Loxicamente o LyX permite-lle realizar a maioria das cousas que está afeito a facer con un procesador de texto. Vai engadir novas liñas cando for necesário, e identar parágrafos automaticamen te. A seguir inclui-se unha breve descrición de como realizar algunhas operacións sinxelas. \end_layout \begin_layout Description Desfacer O LyX ten múltiplos níveis de desfacer, o que significa que poderia desfacer todo o que fixo desde o início da sesión seleccionando \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator \bar under D \bar default esfacer \family default unha e outra vez. Caso se pasar desfacendo, pode refacer as accións desfeitas seleccionando \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator \bar under R \bar default efacer. \end_layout \begin_deeper \begin_layout Standard Actualmente, o comando \family sans Desfacer \family default está limitado a 100 pasos, e ademais non funciona para \emph on todo \emph default , como por exemplo para mudanzas no formato do documento. Estes son un par de defeitos do LyX, que ainda non están solucionados. \end_layout \end_deeper \begin_layout Description Cortar/Colar/Copiar Use \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator Cortar \family default (ou Crtl+X), \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator Colar \family default (ou Crtl+V), e \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator Copiar (ou Crtl+C) \family default para cortar, colar e copiar. Outra posibilidade consiste en colar o texto seleccionado (mesmo noutros programas) clicando no \emph on botón central \emph default do rato. \end_layout \begin_layout Description Procurar/Substituir Utilice \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator \bar under P \bar default rocurar \begin_inset space ~ \end_inset e \begin_inset space ~ \end_inset Substituir \family default , isto vai lanzar unha caixa de diálogo que lle permite \family sans Procurar \family default un dado texto, Substitui-lo por outro \begin_inset Foot status open \begin_layout Plain Layout Cando rematar pode fechar a xanela, ou deixa-la aberta, segundo lle resulte mais cómodo. A maioria das caixas de diálogo no LyX — incluindo as correspondentes a \family sans \bar under P \bar default rocurar \begin_inset space ~ \end_inset e \begin_inset space ~ \end_inset substituir \family default , \family sans \bar under T \bar default áboa \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset contidos \family default , e \family sans \bar under C \bar default onfiguración \family default (do documento), asi como os vários diálogos matemáticos — son xanelas que poden deixar-se abertas, ou minimizadas, en vez de fechadas. Uns poucos diálogos, como o \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under A \bar default brir \family default , non lle permiten porén escreber nada na xanela principal do LyX, até os fechar. Asegure-se de manter en foco a xanela axeitada, ao tentar escreber na xanela principal do LyX ou ao executar un comando noutra caixa de diálogo. \end_layout \end_inset , podendo-se facer a procura sensíbel a maiúsculas/minúsculas, a palabras completas o partes de palabras, e permitindo avanzar ou recuar no documento. \end_layout \begin_layout Description Formato \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset carácteres Pode \emph on enfatizar \emph default o texto (xeralmente converte os carácteres a itálica), pór en \series bold negrito \series default , ou en \noun on \begin_inset Quotes eld \end_inset Versalete \begin_inset Quotes erd \end_inset \noun default (normalmente pequenas maiúsculas, usado para nomes de persoas) no diálogo \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator \bar under E \bar default stilo \begin_inset space ~ \end_inset do \begin_inset space ~ \end_inset texto. \end_layout \begin_layout Description Barra \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset Ferramentas Mesmo abaixo dos menus ha como mínimo unha barra chea de botóns que lle permiten efectuar directamente algunhas das funcións mais populares: \family sans Colar, Imprimir, Inserir \begin_inset space ~ \end_inset formula\SpecialChar \ldots{} \family default Se mantiver o ponteiro do rato por riba dun deses botóns un par de segundos aparecerá unha pequena nota amarela informando sobre a función do botón. \end_layout \begin_layout Standard Por agora ainda non escrebeu abondo para que estas funcións sexan úteis, mas á medida que for escrebendo tente desfacer, colar, etc. \end_layout \begin_layout Subsection WYSIWYM: Espazos en branco no LyX \end_layout \begin_layout Standard Unha das cousas que mais estraña ao novo usuário é a forma como o LyX xere os espazos en branco. Pode premer repetidamente o \family sans Return \family default , mais só obterá unha liña en branco; ou premer veces sen conta a \family sans barra espazadora \family default , e só obterá un espazo. Nunha liña en branco, o LyX non permite nen introducir tan sequer un espazo en branco. A tecla \family sans Tab \family default non engade o consabido espazos de tubulazón, de facto non \emph on existen \emph default tais espazos, nen existe regra na parte superior da páxina que lle permita estabelecer \family sans tabuladores, \family default nen tampouco alterar as marxes. \end_layout \begin_layout Standard Moitos procesadores de texto comerciais basean-se na filosofia WYSIWYG \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout WYSIWYG: \begin_inset Quotes eld \end_inset What You See Is What You Get \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \end_inset (o que vé e o que obtén), porén o LyX ten filosofia própria: WYSIWYM \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout WYSIWYM: \series bold \lang english W \series default hat \series bold Y \series default ou \series bold S \series default ee \series bold I \series default s \series bold W \series default hat \series bold Y \series default ou \series bold M \series default ean. \end_layout \end_inset (o que vé é o que pretende facer). O usuário especifica o que pretende obter, sendo o LyX o que se preocupa da composición tipográfica, dando lugar a unha saída con cualidade profisional. Gramaticalmente un \family sans Return \family default separa parágrafos, entanto un espazo en branco separa palabras, polo que non ha razón para ter vários seguidos nunha liña; un \family sans espazo de tabulado \family default non ten nengunha función gramatical, e portanto o LyX non o considera. Ao traballar co LyX, investirá máis tempo preocupando-se do \emph on contido \emph default dos documentos, e menos preocupando-se do \emph on formato \emph default dos mesmos \emph on . \emph default Na \emph on Introdución \emph default pode ver mais información sobre a filosofia WYSIWYM. \end_layout \begin_layout Standard Contodo, no LyX tamén existen (moitas) maneiras de afinar manualmente o formato dos documentos. Ao fin e ao cabo é posíbel que o LyX non acerte coa composición tipográfica exacta que o autor tiña en mente. Estas formas de afinar o formato aparecen descritas no \emph on Guia do Usuário \emph default , incluindo entre outras espazados horizontal e vertical máis potentes e versáteis que os espazos ou as liñas en branco — e formas para especificar manualmente o tamaño e o tipo de fonte, e o aliñamentos dos parágrafos. Agora ben, o que pretenden os autores do LyX é que o usuário poda despreocupar- se do formato, prestando-lle atención só ao final. Evitando algo que ocorre con frecuéncia cos procesadores de texto tradicionais; que o usuário dedica mais tempo e esforzo a forma do que ao contido do documento. \end_layout \begin_layout Section Ambientes \end_layout \begin_layout Standard En LyX o texto, en función do seu propósito no documento, clasifica-se en \emph on ambientes \emph default . Usualmente nun documento a maioria do texto non ten un formato especial, é texto normal, mais é usual que estexa divido en capítulos, seccións \SpecialChar \ldots{} e que cada unha desas partes teña un título que lle permiten dan unha idea ao leitor do que vai ser tratado a seguir. O texto normal, o título dunha sección, o nome do autor, son exemplos de ambientes que aparecen en moitos documentos. Ha tamén alguns ambientes que son específicos dun tipo de documento determinado : o resumo dun artigo, o enderezo do remitente dunha carta, etc. \end_layout \begin_layout Standard Os ambientes son unha peza importante a hora de implementar a filosofia WYSIWYM no LyX. Os vários ambientes teñen en xeral diferente aspeito, o título dun capítulo ten que diferenciar-se do título dunha subsección ou da bibliografia, e para os distinguir empregan-se: fontes diferentes (família, tamaño, tipo), espazamento entre liñas diferentes, etc. O asunto ainda pode ser mais complicado, asi por exemplo cada xornal científico adoita ter as suas preferéncias de formato para os distintos ambientes: un editor pode querer títulos de sección con unha fonte de 18 pontos, en negrito, e o texto centrado, entanto outro teña por norma utilizar outra fonte de 15 pontos, en itálico, e o texto xustificado á esquerda; e desde logo moi dificilmente van estar de acordo nos formatos da bibliografia. O LyX está deseñado para lle permitir lidar dignamente con estas complexidades, sen necesidade de lle prestar atención de mais aos diferentes estilos de formatación. \end_layout \begin_layout Standard A caixa de \family sans Ambientes \family default fica na esquerda da barra de ferramentas (xusto por baixo do menu \family sans \bar under F \bar default icheiro \family default ). Nesta caixa ha un menu despregueábel que permite escoller o ambiente, indicando en todo momento en que tipo de ambiente se acha o cursor. Asi no seu primeiro documento até o momento indicou sempre \family sans Normal, \family default que é o ambiente predefinido, mais agora é tempo de experimentar outros ambientes, para o cal só ha que clicar na caixa de \family sans Ambientes \family default e escoller algun dos que aparecen no menu. \end_layout \begin_layout Subsection Seccións e Subseccións \end_layout \begin_layout Standard Escreba a palabra \family typewriter Introdución \family default na primeira liña do seu ficheiro LyX, e seleccione \family sans Sección \family default no menu \family sans Ambientes \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Non precisa \emph on seleccionar \emph default a liña. Se non ha nada seleccionado, o LyX muda o ambiente do parágrafo onde se acha o cursor. Mais tamén é posíbel mudar o ambiente de vários parágrafos; seleccionando-os antes de escoller o ambiente. \end_layout \end_inset . \family default Asegure-se de escoller o ambiente \family sans Sección \family default e \emph on non \emph default \family sans Sección*, \family default do que xa falaremos máis tarde. O LyX etiqueta a sección con un \family sans \begin_inset Quotes eld \end_inset 1 \begin_inset Quotes erd \end_inset \family default escrebendo o cabezallo (título) nunha fonte maior. Prema agora a tecla \family sans Return \family default , e observe que a caixa de \family sans Ambientes \family default troca de \family sans Sección \family default a \family sans Normal \family default . Na maior parte dos ambientes, incluído o cabezallo dunha sección, LyX asume que o ambiente remata ao teclear \family sans Return. \family default Escreba a introdución do documento: \end_layout \begin_layout LyX-Code Esta é a introdución do meu primeiro documento en LyX. \end_layout \begin_layout Standard Prema a tecla Return e seleccione novamente \family sans Sección \family default no menu \family sans Ambientes \family default . O LyX escrebe un \begin_inset Quotes eld \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset e agarda que o usuário dixite o título desta nova sección. Dixite \family typewriter Mais cousas \family default , e verá que o LyX o escrebe coa tipografia própria do título dunha sección. \end_layout \begin_layout Standard Imos mellorando. Volte ao final da \begin_inset Quotes eld \end_inset Sección \begin_inset space ~ \end_inset 1 \begin_inset Quotes erd \end_inset (tras de \begin_inset Quotes eld \end_inset primeiro documento en LyX \begin_inset Quotes erd \end_inset ), prema novamente a tecla \family sans Return \family default , e seleccione \family sans Sección \family default no menu de \family sans Ambientes \family default . O LyX escrebe un \begin_inset Quotes eld \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset e agarda que o usuário dixite un título. Dixite \family typewriter Acerca deste documento \family default . A sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset Quotes eld \end_inset Mais cousas \begin_inset Quotes erd \end_inset , que estaba antes como \begin_inset Quotes eld \end_inset Sección \begin_inset space ~ \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset , é renumerada automaticamente como \begin_inset Quotes eld \end_inset Sección \begin_inset space ~ \end_inset 3 \begin_inset Quotes erd \end_inset ! Aplicando a filosofia WYSIWYM, ao identificar un anaco de texto como título da sección, o LyX encarrega-se automaticamente da sua numeración e tipografia. \end_layout \begin_layout Standard Prema \family sans Return \family default para voltar ao ambiente \family sans Normal \family default , e escreba as seguintes cinco liñas: \end_layout \begin_layout LyX-Code As seccións e as subseccións descreben-se a seguir. \end_layout \begin_layout LyX-Code Descrición da sección \end_layout \begin_layout LyX-Code As seccións son maiores que as subseccións. \end_layout \begin_layout LyX-Code Descrición da subsección \end_layout \begin_layout LyX-Code As subseccións son menores que as seccións. \end_layout \begin_layout LyX-Code \end_layout \begin_layout Standard Clique na segunda liña e seleccione \family sans Subsección \family default no menu de \family sans Ambientes \family default . O LyX etiqueta a subsección con \begin_inset Quotes eld \end_inset 2.1 \begin_inset Quotes erd \end_inset , e escrebe o título nunha fonte maior que o texto normal e menor que o título da sección. Mude tamén a cuarta liña para o ambiente \family sans Subsección \family default . Como seguramente xa esperaba, o LyX asignou-lle automaticamente a etiqueta \begin_inset Quotes eld \end_inset 2.2 \begin_inset Quotes erd \end_inset . Se adiciona agora outra sección antes da \begin_inset Quotes eld \end_inset Sección 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset , esta será renumerada para \begin_inset Quotes eld \end_inset Sección 3 \begin_inset Quotes erd \end_inset , e con ela as sua subseccións, que pasarán a ser a \begin_inset Quotes eld \end_inset 3.1 \begin_inset Quotes erd \end_inset e a \begin_inset Quotes eld \end_inset 3.2 \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard O LyX contempla outros níveis de hierarquia: \family sans Subsubsección \family default , \family sans Parágrafo \family default , e \family sans Subparágrafo \family default . Anime-se e experimente con eles. Pode observar que os cabezallos do parágrafo e subparágrafo non están numerados por defeito, e que os subparágrafos están identados; porén como se explica no \emph on Guia do Usuário \emph default é posíbel alterar estes comportamentos. O nível mais alto da hierarquia corresponde aos \family sans Capítulos, \family default mais este ambiente só se pode empregar nalguns tipos ( \emph on clases \emph default ) de documentos LyX (vexa-se a Sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:clases_de_documentos" \end_inset ). \end_layout \begin_layout Standard Finalmente, tamén existen ambientes para seccións ou subseccións non numeradas. Se trocar un dos cabezallos de \family sans Sección \family default a \family sans Sección* \family default , o LyX usará a mesma tipografia, mais sen numeración. Outros ambientes similares son \family sans Capítulo*, Subsección* \family default e \family sans Subsubsección* \family default . Probe a trocar algunhas das suas seccións ou subseccións para ambientes non numerados, i.e. con \begin_inset Quotes eld \end_inset * \begin_inset Quotes erd \end_inset , e observe como isto afecta á numeración das restantes seccións. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe os cabezallos de seccións e subseccións no arquivo de testes \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default . \end_layout \begin_layout Subsection Listas e sub-listas \end_layout \begin_layout Standard O LyX oferece diferentes ambientes para elaborar listas. Estes ambientes liberan-no de premer a tecla \family sans Tab \family default veces sen conta ao escreber un esquema, ou de renumerar inteiramente unha lista cando quer adicionar un ponto no meio dela, permitindo-lle concentrar-se no seu contido \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Desculpe que teimemos en subliñar este ponto ao longo do \emph on Tutorial \emph default , mais \emph on é \emph default o ponto principal da filosofia na que se basea o LyX. \end_layout \end_inset . Os diferentes tipos de documentos requeren, loxicamente, diferentes tipos de lista: \end_layout \begin_layout Itemize Nas apresentación son usuais as listas, como esta, onde cada ítem vai precedido dunha marca (ponto, asterisco\SpecialChar \ldots{} ), que se poden elaborar facilmente en LyX co ambiente \family sans Listapontuada \family default . \end_layout \begin_layout Itemize Un esquema estrutura-se comodamente co ambiente \family sans Enumeración \family default , que facilita escreber listas ordenadas por números e letras. \end_layout \begin_layout Itemize Un documento descrebendo pacotes de software pode empregar o ambiente \family sans Descrición \family default , onde cada ítem na lista comeza con unha palabra en negrito. \end_layout \begin_layout Itemize O ambiente \family sans Lista \family default (próprio do LyX, i.e. non existe en LaTeX) é unha forma levemente diferente do ambiente \family sans Descrición \family default . \end_layout \begin_layout Standard Escrebamos unha lista de razóns polas cais o LyX é mellor que os outros procesadores de texto. Algures no seu documento escreba: \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter O LyX é mellor que os outros procesadores de texto porque: \end_layout \begin_layout Standard \noindent e prema \family sans Return \family default . Agora seleccione \family sans Listapontuada \family default no menu de \family sans Ambientes \family default . O LyX engade á liña unha \begin_inset Quotes eld \end_inset marca \begin_inset Quotes erd \end_inset , na realidade un asterisco, que será convertido nun ponto gordo na (pré)impresi ón. Escreba as suas razóns: \end_layout \begin_layout LyX-Code O programa encarrega-se da composición tipográfica. \end_layout \begin_layout LyX-Code A escritura de fórmulas matemáticas é WYSIWYG. \end_layout \begin_layout LyX-Code É moi sinxelo elaborar listas! \end_layout \begin_layout Standard Os ambientes de lista, a diferenza dos cabezallos, non terminan ao premer a tecla \family sans Return \family default . As avesas, o LyX asume que o usuário quer continuar a engadir ítens á lista, de maneira que ao premer \family sans Return \family default engade outro ítem a lista. Asi o resultado do exercício anterior será unha lista de tres ítens. Para obter un ítem con mais dun parágrafo pode-se utilizar un \family sans Return \begin_inset space ~ \end_inset Protexido \family default , que se obtén ao premer \family sans Ctrl-Return \family default . E para rematar unha lista, precisa-se escoller o ambiente \family sans Normal \family default (o cal se pode obter coa combinación de teclas, \family sans M-p \begin_inset space ~ \end_inset p \family default ). \end_layout \begin_layout Standard Ten xa unha fermosa lista pontuada, e pode visualizar cal será o seu aspeito no documento impreso indo a \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator \bar under D \bar default VI \family default (ou \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator PostScript \family default ou \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator PD \bar under F \family default \bar default )\SpecialChar \@. Mais se cadra muda de idea e quer que a lista sexa numerada, non ten mais que seleccionar toda a lista \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout O LyX non lle permite seleccionar a primeira marca sen seleccionar tamén o parágrafo \emph on anterior \emph default á lista, o que probabelmente non quererá facer. Do mesmo xeito, tampouco é posíbel seleccionar o número nun título de sección, mais isto non o debe preocupar. \end_layout \end_inset e escoller \family sans Enumeración \family default no menu de \family sans Ambientes \family default e voilá!. E como xa vimos, se agora quixera engadir ou eliminar un ítem da lista, o LyX encarregaria-se de manter coerente a numeración. \end_layout \begin_layout Standard Coa lista ainda seleccionada, pode trocar o ambiente, escollendo un dos outros dous ambientes de lista, \family sans Descrición \family default e \family sans List \family default a, e observar asi o seu formato. Neses dous ambientes, cada ítem da lista consta de un termo, a primeira palabra do ítem, seguida por unha definición, o resto do parágrafo (até premer a tecla \family sans Return \family default ). O termo pode ser escrito en negrito ( \family sans Descrición \family default ) ou separado por un Tabulador \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Mais non un \family sans Tabulador \family default de máquina de escreber, patético, ríxido e fixo, senón un tabulador de composición tipográfica, que se alterará para se axustar ao tamaño do maior termo. \end_layout \end_inset ( \family sans List \family default a) do resto do parágrafo. Se quixer ter mais dunha palabra na definición, una as palabras con \family sans Espazos \begin_inset space ~ \end_inset Protexidos \family default \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Pode-se obter un espazo protexido coa combinación de teclas \family sans Crtl-Space \end_layout \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe a lista no \family typewriter exemplo_bruto.lyx \end_layout \begin_layout Standard É posíbel encaixar \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout [N.T.] En inglés utilizan as palabras \emph on to nest \emph default , e \emph on nested \emph default , para falar de listas, e outros ambientes que se encaixan uns noutros como bonecas rusas. Sen excesivo convencimento traducin por \emph on encaixar \emph default , \emph on encaixado/a \emph default . \end_layout \end_inset listas unhas nas outras, de múltiplas e interesantes maneiras, o que permite por exemplo escreber esquemas elaborados e asemade claros. As listas elaboradas e pontuadas teñen diferentes tipos de numeración e marcas nos diferentes níveis da hierarquia, sendo tais tipos e marcas modificáb eis polo usuário. No \emph on Guia do Usuário \emph default descrebe-se polo miúdo os diferentes tipos de listas, mostrando exemplos onde se enguedellan estes diferentes tipos. \end_layout \begin_layout Subsection Outros Ambientes \end_layout \begin_layout Standard Para separar un texto citado do resto poden-se utilizar dous ambientes: \family sans Cita \family default , para pequenos textos, e \family sans Citación \family default , para textos maiores. Pensado para reproducir o código fonte de programas, o ambiente \family sans Código-LyX \family default usa a fonte monoespazada \family typewriter typewriter \family default , sendo este o único ambiente onde é posíbel empregar espazos en branco múltiplos, necesários para identar código. Se en vez de escreber programas prefere escreber poesia, conta co ambiente \family sans Verso \family default , no cal se usa a tecla \family sans Return \family default para separar estrofes, e \family sans Ctrl-Return \family default para separar liñas nunha estrofe. No \emph on Guia do Usuário \emph default incluen-se as descricións completas de todos os ambientes disponíbeis no LyX. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Use os ambientes \family sans Cita, \family default \family sans Código-LyX, \family default e \family sans Verso \family default para mellorar \begin_inset ERT status collapsed \begin_layout Plain Layout \backslash linebreak \end_layout \end_inset \family typewriter exemplo_bruto.lyx \end_layout \begin_layout Chapter Escrebendo documentos \end_layout \begin_layout Standard Esperamos que o capítulo anterior servise para facilitar os seus primeiros pasos en LyX. Agora xa sabe escreber texto simples, coñece algunhas operacións de edición, e os úteis ambientes, mais seguramente espera poder escreber documentos mais completos, e complexos, tais como: artigos, libros, manuais ou cartas. Este capítulo esta escrito pensando en axudar-lle nesta tarefa, apresentando primeiramente as clases de documentos, que permiten escreber comodamente os distintos tipos de documentos, e a seguir moitas das cousas que tornan o texto nun documento, tais como os títulos, as notas de rodapé, as referéncias cruzadas, a bibliografia e os índices. \end_layout \begin_layout Section Clases de documentos \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:clases_de_documentos" \end_inset Os distintos tipos de documentos requeren distinta composición tipográfica; asi por exemplo, nos libros usualmente ha leves diferenzas na composición das duas páxinas dunha folla, entanto nos artigos normalmente non existe esa diferenza. Ademais moitos tipos de documentos conteñen ambientes específicos; nas cartas usan-se alguns ambientes, tais como a morada do remetente ou a sinatura, que non sen senso nun libro ou nun artigo. As \emph on clases de documentos \family sans \emph default \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout [N.T.] Na versión orixinal, en inglés, usan \emph on text class \emph default , supoño que para diferenciar-se un pouco da \emph on document class \emph default do LaTeX. Sendo ambos conceitos equivalentes. De facto os nomes das clases de documentos non están traducidos, por se utilizar os de LaTeX. \end_layout \end_inset \family default do LyX ocupan-se destas diferenzas a grande escala entre os diferentes tipos de documento. Este \emph on Tutorial \emph default , por exemplo, está escrito usando a clase Book (libro). As \emph on clases de documentos \emph default son outra peza importante da filosofia WYSIWYM; grazas a elas o LyX sabe cal é a tipografia axeitada para o documento, e o usuário pode despreocupar-se dese aspeito. \end_layout \begin_layout Standard Probabelmente o seu documento de proba é da clase \family sans Article (artigo) \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Esta é usualmente a clase predefinida \family typewriter . \end_layout \end_inset , \family default experimente a trocar de clase (na caixa de diálogo \family sans \bar under D \bar default ocumento\SpecialChar \menuseparator \bar under C \bar default onfiguración \family default ) para ver como varia a tipografia. Unha das cousas que muda ao trocar de clase de documento é o conxunto de ambientes que se poden usar, e para ver os que permite unha determinada clase, basta consultar o menu de \family sans Ambientes \family default . Asi se trocar o seu documento para a clase \family sans Book \family default e observar o menu de \family sans Ambientes \family default , comprobará que se ben apenas ha variación nos ambientes permitidos, agora pode utilizar o ambiente \family sans Capítulo \family default . \end_layout \begin_layout Standard Tamaños das fontes, unha ou duas colunas, e cabezallos das páxinas son algunhas das características que diferencian as composicións tipográficas dos diferentes xornais. Ao ir avanzando na era da computación, os xornais pasaron a aceitar artigos submetidos electronicamente, para o cal definen os seus próprios ficheiros de estilo en LaTeX, de maneira que os autores podan enviar os seus artigos xa coa tipografia axeitada. Estes ficheiros de estilo poden adaptar-se facilmente para o LyX, e unha boa chea deles xa o están. \end_layout \begin_layout Standard Na seguinte táboa apresenta-se unha breve referéncia de algunhas clases de documentos. Mais pode achar-se moita mais información relativa as ditas clases no \emph on Guia do Usuário \emph default , sección \emph on Tipos de Documentos \emph default ( \emph on Document Types \emph default ), e no manual de \emph on Funcións avanzadas \emph default , sección \emph on Clases de documentos especiais \emph default ( \emph on Special Document Clases \emph default ). \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset VSpace 0.3cm \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \align center \begin_inset Tabular \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout Nome \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout Notas \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout article (artigo) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout unha cara \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout As duas caras dunha folla teñen as mesmas características. \end_layout \end_inset , sen capítulos \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout article (AMS) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout composición & ambientes para a American Math Society \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout report (relatório) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout máis extenso que o artigo, duas caras \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout A cara anterior e a posterior dunha mesma folla diferen levemente. \end_layout \end_inset \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout book (libro) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout relatório + capa e contracapa \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout slides (apresentación) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout transparéncias (tamén inclui FoilTeX) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout letter (carta) \end_layout \end_inset \begin_inset Text \begin_layout Plain Layout ambientes específicos para enderezos, sinatura\SpecialChar \ldots{} \end_layout \end_inset \end_inset \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset VSpace 0.3cm \end_inset \end_layout \begin_layout Section Modelos: escrebendo unha carta \end_layout \begin_layout Standard Todos os dias escreben-se inumeras cartas no mundo. En LyX pode-se escreber unha carta criando un ficheiro novo, \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under N \bar default ovo, \family default e escollendo \family sans Letter \family default no menu \family sans \bar under C \bar default lase do documento \family default da caixa de diálogo \family sans \bar under D \bar default ocumento\SpecialChar \menuseparator \bar under C \bar default onfiguración \family default . Mais esta non é a opción mais cómoda. Calquer carta comercial debe incluir o enderezo do remitente e o do recipendári o, a sinatura, etc. O LyX facilita a escritura das cartas fornecendo ao usuário con un \emph on modelo \emph default para cartas, do cal partir para escreber unha. \end_layout \begin_layout Standard Abra un novo ficheiro con \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator Novo \begin_inset space ~ \end_inset desde \begin_inset space ~ \end_inset \bar under m \bar default odelo, \family default seleccione \family typewriter letter.lyx \family default como modelo, guarde o novo ficheiro con o nome que mellor lle praza, e visualice como vai ser impreso o documento para ver a tipografia dos ambientes incluídos. \end_layout \begin_layout Standard Se abre o menu de \family sans Ambientes \family default verá vários ambientes, como o \family sans Meu \begin_inset space ~ \end_inset enderezo \family default que non existe na maioria das outras clases de documentos \family sans . \family default Outras, como \family sans Enumeración e \family default \family sans Descrición \family default , son máis comuns \family sans . \family default Fedelle un rato con eles para ver os que ha, e como funcionan. Notará que por exemplo ao seleccionar o ambiente \family sans Sinatura \family default aparece a palabra \begin_inset Quotes eld \end_inset Signature: \begin_inset Quotes eld \end_inset en vermello antes da sinatura propriamente dita. O texto en vermello non vai ser impreso, mais indica o sítio onde debe escreber-se a sinatura. Tamén poderá comprobar que, ainda que a sinatura debe escreber-se antes da apertura ( \begin_inset Quotes eld \end_inset Opening \begin_inset Quotes erd \end_inset ), na versión escrita aparecerá ao final da carta, como é usual. \end_layout \begin_layout Standard Como vimos anteriormente ao seleccionar o menu \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator Novo \begin_inset space ~ \end_inset desde \begin_inset space ~ \end_inset \bar under m \bar default odelo \family default aparece un diálogo onde se poden escoller unha série de modelos fornecidos polo LyX. Agora ben, neste diálogo pode-se navegar polas diversas directórias do seu computador, e portanto escoller calquer ficheiro lyx, que entón servirá como \family sans modelo. \family default Asi por exemplo pode gravar a carta coa que esta a experimentar, na cal xa escrebeu nos campos correspondentes o seu nome, enderezo e sinatura, con un nome axeitado, ex. \family typewriter miña_carta.lyx \family default , e na sua directória. Este ficheiro servira-lle como modelo sempre que o abra indo ao menu \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator Novo \begin_inset space ~ \end_inset desde \begin_inset space ~ \end_inset \bar under m \bar default odelo, \family default e navegando até a sua directória. No novo ficheiro aberto, sen nome ainda, xa aparecerán escritos de princípio os seus nome, enderezo e sinatura. O próximo exercício é obvio: escreba unha carta a alguén! \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Unha adverténcia: se estiver a escreber a partir dun \family sans modelo \family default e eliminar todo o texto dun ambiente dado— por exemplo, se eliminar todo o campo \family sans Meu \begin_inset space ~ \end_inset Enderezo \family default para o substituir co seu próprio texto — e entón move o cursor sen escreber algo, o ambiente pode desaparecer, xa que a maior parte dos ambientes non poden existir sen texto. Para recuperar o ambiente basta seleccioná-lo do menu \family sans de Ambientes \family default . \end_layout \end_inset \end_layout \begin_layout Standard O uso de \family sans modelos \family default permite aforrar moito tempo, sendo aconsellábel o seu emprego, sempre que posíbel. Outro uso dos modelos é como ferramenta didáctica; tanto a aprendizaxe individual, pois facilita aprender a tirar-lle partido as diferentes clases de documentos, como para o ensino a un grupo de persoas, xa que permite ao profesor guiar a aprendizaxe. \end_layout \begin_layout Section Títulos dos documentos \end_layout \begin_layout Standard O LyX (tal como o LaTeX) considera o título — que pode conter o próprio título, o autor, a data e mesmo o resumo dun artigo — como unha parte separada do documento. \end_layout \begin_layout Standard Volte ao seu ficheiro de proba, que se non lle mudou de nome chamara-se \family typewriter newfile.lyx, \family default e asegure-se de usar a clase de documento \family sans Article \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Para esta parte non se pode usar a clase de documento \family sans Letter, \family default xa que non permite o uso do ambiente \family sans Título \family default . \end_layout \end_inset . \family default Escreba un título na primeira liña e escolla o ambiente \family sans Título \family default . Na liña seguinte escreba o seu nome e troque de ambiente para \family sans Autor \family default . Nunha nova liña dixite a data, e escolla o ambiente \family sans Data \family default . Por último escolla o ambiente \family sans Resumo \family default e nel escreba un parágrafo ou dous con un sumário do seu documento. É o momento de ver que aspeito terá unha vez impreso. \end_layout \begin_layout Standard Se agora troca a clase de documento para \family sans Book \family default , o título aparecerá nunha páxina separada, como a primeira páxina deste tutorial, mais antes terá que trocar de ambiente o resumo, xa que ese ambiente non existe en \family sans Book \family default . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe o título, data e autor no ficheiro \family typewriter exemplo_bruto.lyx \end_layout \begin_layout Section Etiquetas e referéncias cruzadas \end_layout \begin_layout Standard É posíbel etiquetar partes do documento, como seccións, subseccións, figuras, táboas\SpecialChar \ldots{} para posteriormente facer referéncia a esas partes en calquer lugar do seu documento. Este tipo de referéncias, coñecidas como referéncias cruzadas, poden ser tanto directamente ao texto etiquetado, número da sección, número da táboa, etc., como a páxina onde aparece o elemento etiquetado. E tal como coas seccións ou coas notas de rodapé, o usuário non precisa de se preocupar cos detalles do manexo das referéncias cruzadas, basta etiquetar e referir-se a etiqueta, en calquer orde e en calquer momento, e o LyX ocupa-se do resto. O manexo flexíbel e fiábel das etiquetas e das referéncias cruzadas por parte do LyX (e do LaTeX), constitui un dos seu pontos fortes en comparación cos procesadores de texto convencionais. \end_layout \begin_layout Subsection* A sua primeira etiqueta \end_layout \begin_layout Standard É tempo de colocar a sua primeira etiqueta, por exemplo na segunda sección do seu documento de proba, esa cuxo título é \begin_inset Quotes eld \end_inset Acerca deste documento \begin_inset Quotes erd \end_inset . Clique no fin da liña do título da sección e seleccione \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \bar under E \bar default tiqueta \family default , abrirá-se entón unha caixa de diálogo con unha suxestión para o nome da etiqueta, suxestión que loxicamente pode aceitar ou ignorar. Unha vez conforme co nome da etiqueta clique OK, co cal se fechará a caixa de diálogo e aparecerá unha caixa cincenta co nome da etiqueta onde estaba o cursor. \end_layout \begin_layout Standard As referéncias de sección referen-se á sección ou subsección na cal fica a etiqueta, asi que poderia ter colocado a etiqueta en calquer lugar da sección. Mais inserir a etiqueta no título da sección, ou na liña a seguir, asegura que ao referir o número de páxina, esta sexa a correspondente ao título da sección. \end_layout \begin_layout Standard Se agora imprimir o documento non notará nengunha diferenza, xa que as etiquetas en si non aparecen impresas. Mais unha etiqueta pode ser referenciada, e as referéncias cruzadas si aparecen no documento impreso. \end_layout \begin_layout Subsection* A sua primeira referéncia cruzada \end_layout \begin_layout Standard Coloque o cursor nalgunha parte da Sección \begin_inset space ~ \end_inset 3 do seu documento, e escreba: \end_layout \begin_layout LyX-Code Se quer saber máis acerca deste documento, vexa \begin_inset Newline newline \end_inset a Sección , que se acha na páxina . \end_layout \begin_layout Standard Agora, co cursor xusto despois da palabra \begin_inset Quotes eld \end_inset sección \begin_inset Quotes erd \end_inset , escolla \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \bar under R \bar default eferéncia \begin_inset space ~ \end_inset cruzada \family default . Xurdirá entón a caixa de diálogo \family sans Referéncia \begin_inset space ~ \end_inset cruzada, \family default mostrando unha série de posíbeis etiquetas que pode referir. Na verdade neste momento debe haber só unha, a sua primeira etiqueta. Seleccione-a (se non está xa pré-seleccionada) e clique en \family sans \bar under A \bar default plicar \family default . Posicione agora o cursor xusto despois da palabra \begin_inset Quotes eld \end_inset páxina \begin_inset Quotes erd \end_inset , e repita o procedimento anterior, mais trocando de formato, escollendo , na vez do que aparece predefinido, . Para que o proceso sexa totalmente correcto deberá inserir un \family sans espazo \begin_inset space ~ \end_inset protexido (Crtl-Space) \family default entre a referéncia e a palabra anterior. \end_layout \begin_layout Standard O LyX coloca a referéncia nunha caixa cincenta onde estaba o cursor. No documento impreso esta caixa vai ser substituída polo número da sección ou da páxina (dependendo do formato escollido no diálogo \family sans Referéncia \begin_inset space ~ \end_inset cruzada \family default ). Obteña unha pré-impresión ( \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator \bar under A \bar default ctualizar\SpecialChar \menuseparator \bar under D \bar default VI \family default ou \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator \bar under A \bar default ctualizar\SpecialChar \menuseparator Pos \bar under t \bar default scritp \family default ou \family sans \bar under \noun on V \bar default \noun default er\SpecialChar \menuseparator \bar under A \bar default ctualizar\SpecialChar \menuseparator PD \bar under F \family default \bar default ) para ver como son substituídas as referéncias. \end_layout \begin_layout Standard Ademais as referéncias facilitan a vida do usuário funcionando como hiper-ligazó ns á hora de editar documentos en LyX; clicando nunha xurde o diálogo \family sans Referéncia \begin_inset space ~ \end_inset cruzada \family default , onde se pode seleccionar o botón \family sans \bar under I \bar default r á etiqueta \family default , que leva o cursor á etiqueta referida. O atallo \family sans Crtl-< \family default devolve o cursor a caixa coa referéncia. \end_layout \begin_layout Subsection* Un pouco mais de xogo \end_layout \begin_layout Standard Dixemos anteriormente que o LyX se encarrega do manexo das referéncias cruzadas; chegou o momento de ver como!. Insira unha nova sección antes da Sección \begin_inset space ~ \end_inset 2, volte a visualizar como vai sair o documento impreso, e — voilà! — a referéncia cruzada da sección pasou a: \begin_inset Quotes eld \end_inset 3 \begin_inset Quotes erd \end_inset ! Troque o ambiente de \begin_inset Quotes eld \end_inset Acerca deste Documento \begin_inset Quotes erd \end_inset para \family sans sub-sección \family default , e verá como a referéncia cruzada refere agora Subsección \begin_inset space ~ \end_inset 2.1 en vez de Sección \begin_inset space ~ \end_inset 3. Por outra banda a referéncia da páxina non se vé alterada, xa que a sección tornou-se subsección, mais non mudou de páxina. \end_layout \begin_layout Standard Se quixer praticar un pouco máis tente inserir unha nova etiqueta onde colocou a sua primeira referéncia cruzada, e refira esa etiqueta noutra parte calquer do documento. Para comprobar que o LyX manexa correctamente as referéncias cruzadas en documentos mais extensos, copie algunhas páxinas do \emph on Guia do Usuário \emph default e cole-as no seu documento \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Observe que copiar o título dun capítulo dá lugar a unha adverténcia, pois os capítulos non están previstos na clase \family sans Article \family default ., e a que os títulos de capítulo troquen de ambiente para o \family sans normal \family default . Se non entende porque acontece isto, consulte a Sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:clases_de_documentos" \end_inset . \end_layout \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard Se vai inserir referéncias cruzadas con frecuéncia (por exemplo ao escreber un artigo académico), pode entón ser-lle máis cómodo deixar aberta a caixa de diálogo \family sans Referéncia \begin_inset space ~ \end_inset cruzada \family default . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe as referéncias no ficheiro \family typewriter exemplo_bruto.lyx \end_layout \begin_layout Section Notas de rodapé e á marxe \end_layout \begin_layout Standard É posíbel inserir notas de rodapé ben desde a barra de tarefas \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout O botón mostra unha páxina con unha nota de rodapé. \end_layout \end_inset ou através do menu \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator Nota de roda \bar under p \bar default é \family default \SpecialChar \@. Situe o cursor no fin da palabra \begin_inset Quotes eld \end_inset LyX \begin_inset Quotes eld \end_inset na introdución do seu documento de proba, para a seguir inserir unha nota de rodapé por algun dos métodos antes vistos. Xurdirá entón unha caixa en branco para a nota, precedida dun botón de fondo cincento e coa palabra \begin_inset Quotes eld \end_inset rodapé \begin_inset Quotes erd \end_inset en vermello. Na caixa en branco escreba \end_layout \begin_layout LyX-Code O Lyx é un procesador tipográfico de texto \end_layout \begin_layout Standard e clique sobre o botón cincento. Ao clicar desaparecerá a caixa co texto da nota, ficando somente o botón sinalando que aí ha unha nota de rodapé. Chamamos a isto cobrir a nota de rodapé. Podendo-se descobrir a nota en calquer momento, para a ler ou a editar, sen mais que clicar sobre o botón cincento. \end_layout \begin_layout Standard Pode perguntar-se porque no botón da nota aparece escrito \begin_inset Quotes eld \end_inset rodapé \begin_inset Quotes erd \end_inset e non un número ou outra marca mais esclarecedora de como vai aparecer no texto impreso. A resposta é que o LyX ocupa-se automaticamente da numeración das notas de rodapé, de maneira que pode inserir notas de rodapé en calquer lugar do documento e en calquer momento, e o programa as renumera convenientemente. \end_layout \begin_layout Standard As notas de rodapé poden-se cortadas e coladas como se foran texto normal, non ha mais que seleccionar o botón rodapé \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Se cadra é-lle máis sinxelo seleccioná-lo usando o teclado. Pois ao tentar usar o rato pode abrir sen querer a nota. \end_layout \end_inset e \family sans Cortar \family default e \family sans Colar \family default . É tamén posíbel converter texto normal en nota de rodapé; basta seleccionar o texto e facer o mesmo que para inserir unha nota de rodapé valeira, ben ir ao menu \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator Nota de roda \bar under p \bar default é \family default , ben clicar no botón \begin_inset Graphics filename ../../images/footnote-insert.png scale 85 \end_inset da barra de ferramentas. O proceso inverso tamén é posíbel, basta colocar o cursor no início da nota e premer a tecla \family sans Backspace, \family default ou alternativamente colocar o cursor no fin da nota e premer a tecla \family sans Supr \family default . Se non o fixo xa é hora de experimentar un pouco coas notas de rodapé antes de seguir adiante. \end_layout \begin_layout Standard As notas á marxe poden inserir-se ben desde o botón \begin_inset Graphics filename ../../images/marginalnote-insert.png scale 85 \end_inset da barra de tarefas ou através do menu \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator Nota á \family default \family sans \bar under m \bar default arxe \family default \SpecialChar \@. Esta notas son semellantes ás anteriores agás no seguinte: \end_layout \begin_layout Itemize no botón que as sinaliza di \begin_inset Quotes eld \end_inset marxe \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \begin_layout Itemize no texto impreso estas notas aparecerán loxicamente na marxe, e non no rodapé. \end_layout \begin_layout Itemize as notas á marxe non están numeradas. \end_layout \begin_layout Standard No seu documento de proba troque unha nota de rodapé para texto normal, a seguir seleccione ese texto e converta-o en nota á marxe. Por último vaia ao menu \family sans \bar under V \bar default er \family default para averiguar como son impresas as notas á marxe. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe a nota de rodapé no ficheiro \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default . \end_layout \begin_layout Section Bibliografia \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:bibliografias" \end_inset As bibliografias, cando menos en ciéncias, son semellantes as referéncias cruzadas. A bibliografia contén unha série de referéncias no fin do documento, que poden ser referidas en calquer parte do mesmo. LyX e LaTeX numeran automanticamente as entradas bibliográficas, encarregando-s e en todo momento de manter correcta tal numeración, sexan cais sexan as mudanzas que se fagan na mesma. \end_layout \begin_layout Standard Vaia ao fin do documento e troque o ambiente para \family sans Bibliografia \family default . Agora, cada novo parágrafo será unha referéncia bibliográfica. Como primeira referéncia escreba: \family typewriter O Tutorial do Lyx, pola Equipa de documentación do LyX \family default . Observe que o LyX insere automaticamente unha caixa cincenta e numerada antes de cada referéncia. Clicando na caixa xurde o diálogo \family sans Configuración \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset entrada \begin_inset space ~ \end_inset bibliográfica, \family default con dous campos. O primeiro, a chave, usa-se para identificar a referéncia no documento, sendo por omisión a palabra \family sans key \family default seguida dun número. Mude a chave para \begin_inset Quotes eld \end_inset tutorial-lyx \begin_inset Quotes erd \end_inset , que é mais fácil de lembrar. \end_layout \begin_layout Standard É hora de inserir unha cita bibliográfica no seu documento; coloque o cursor onde lle pareza oportuno, e vaia ao menu \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \bar under C \bar default itación, \family default que fai xurdir un par de caixas de diálogo superpostas. En primeiro plano aparece o diálogo \family sans Engadir cita \family default , que permite escoller entre as distintas entradas que ha na bibliografia unha para citar neste ponto, para o cal cumpre seleccioná-la e premer no botón \family sans \bar under E \bar default ngadir \family default . Premido o botón fica só o diálogo \family sans Citación \family default , que permite organizar as referéncias que van ser citadas, xa que é posíbel facer várias citas no mesmo ponto. Neste momento probabelmente só haxa unha entrada bibliográfica, \begin_inset Quotes eld \end_inset tutorial-lyx \begin_inset Quotes erd \end_inset , seleccione-a, e verá como no seu documento aparece unha caixa cincenta coa dita entrada. No documento impreso aparecerá un número entre parénteses, referindo a entrada bibliográfica correspondente no fin do documento. \end_layout \begin_layout Standard As referéncias mediante números son moi comuns, mais existen outras posibilidade s. Por exemplo alguns xornais prescreben usar \begin_inset Quotes eld \end_inset [Castelao1944] \begin_inset Quotes erd \end_inset para se referiren a unha publicazón de Castelao do ano 1944. E para isto é que serve o campo \family sans Etiqueta \family default da caixa de diálogo \family sans Configuración \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset entrada \begin_inset space ~ \end_inset bibliográfica. \family default Consulte o \emph on Guia do usuário \emph default para mais detalles. \end_layout \begin_layout Standard É posíbel tamén completar a referéncia bibliográfica con mais información, como o(s) capitulo(s) ou a(s) páxina(s) de interese no documento citado. Isto consegue-se engadindo tal información no campo \family sans Texto \family default \family sans \bar under d \bar default espois \family default do diálogo \family sans Citación \family default . A información adicional aparecerá dentro dos parénteses e após a referéncia. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício: \series default Arranxe a bibliografia e a cita no ficheiro \family typewriter exemplo_bruto.lyx \end_layout \begin_layout Section Índices \end_layout \begin_layout Standard Nalgunhas ocasións pode desexar incluir un índice no seu documento, ben no início ben no fin. Co LyX isto é moi doado; prema \family sans Return \family default entre o título e a primeira sección do seu documento e escolla \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator L \bar under i \bar default sta \begin_inset space ~ \end_inset / \begin_inset space ~ \end_inset Indices\SpecialChar \menuseparator \bar under I \bar default ndice \begin_inset space ~ \end_inset xeral \family default , e onde estaba o cursor aparecerá un botón onde di \begin_inset Quotes eld \end_inset Índice Xeral \begin_inset Quotes erd \end_inset . A primeira vista non parece que gañará moito, mais se actualiza a vista do documento como vai ser impreso verá que se acabou de xerar un índice coas seccións e subseccións do documento. \end_layout \begin_layout Standard Á primeira vista todo isto lle pode parecer pouco útil. No entanto, se for dar unha espreitadela á pré-impresión, pode verificar que acabou de xerar un índice onde se encontran listadas as várias seccións e sub-seccións do seu documento. Se en calquer momento reordena as seccións ou cria seccións novas, o LyX encarrega-se de manter todo en orde. \end_layout \begin_layout Standard O índice xeral non pode ser editado directamente, e por iso non aparece listado no documento, porén se clicar no botón correspondente xurdirá unha xanela cos contidos do dito índice. Outra maneira de aceder aos ditos contidos é mediante o menu Navegar, que se pode usar sen necesidade de inserir un índice xeral no documento. Grazas a este menu poderá mover-se facilmente entre as distintas seccións e subseccións do documento. \end_layout \begin_layout Standard O botón do índice, e con el o índice, pode eliminar-se da mesma maneira que unha letra calquer. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe o índice do ficheiro \family typewriter exemplo_bruto.lyx \end_layout \begin_layout Chapter Escrebendo fórmulas \end_layout \begin_layout Standard Moitos cientistas usan LaTeX porque a composición tipográfica que permite obter, especialmente coas fórmulas matemáticas, ten moi boa cualidade, dando unha aparéncia profisional aos documentos que non se obtén cos procesador es de texto estándar e os seus editores matemáticos. Agora ben, escreber ecuacións en LaTeX asemella-se mais á programazón do que á escrita, razón pola que ha tamén moitos outros cientistas que non o usan, a pesar dos magníficos resultados. \end_layout \begin_layout Standard O LyX é unha moi boa solución neste caso, xa que permite escreber fórmulas facilmente, a sua filosofia WYSIWYM é especialmente axeitada para esta tarefa, e os resultados son iguais de bons que co LaTeX. Se está afeito a escreber con LaTeX poderá seguir a empregar os seus úteis mas incómodos comandos, mais con unha intuitiva visualización WYSIWYM. Se, por outro lado, nunca usou LaTeX, non teña medo, o \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default permitirá-lle escreber rápida e facilmente ecuacións con un aspeito profisional \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Polo momento o LyX non garante que as suas fórmulas estexa correctas, mais si un bon resultado estético. \end_layout \end_inset . \end_layout \begin_layout Section Modo matemático \end_layout \begin_layout Standard Algures no seu documento de proba escreba: \end_layout \begin_layout LyX-Code Gosto da famosa fórmula de Einstein, E=mc^2, pola sua simplicidade. \end_layout \begin_layout Standard A ecuación asi escrita non ten moi boa aparéncia, mesmo na forma impresa; as variábeis e o sinal de igualdade están xuntos de mais, e o cadrado poderia estar mellor representado. A pésima composición tipográfica debe-se a ter utilizado texto normal para escreber a fórmula, en vez de usar o modo matemático. \end_layout \begin_layout Standard Para criar unha fórmula vaia a barra de ferramentas e clique no botón \begin_inset Graphics filename ../../images/math-mode.png scale 85 \end_inset . Isto dá lugar a aparición onde ficaba o cursor dun pequeno rectángulo azul dentro doutro rectángulo púrpura, que representa unha fórmula matemática valeira. Ademais o cursor moveu-se ao interior do rectángulo. Dixite novamente E=mc^2, verá que é escrito en azul, e que o cadrado azul desaparece. Para sair do modo matemático pode ben premer a tecla Esc, ben premer duas veces a tecla coa frecha para direita, \begin_inset Formula $\rightarrow$ \end_inset . O rectángulo purpura desaparece, deixando o cursor á direita da fórmula, e se agora escrebe algo xa será texto normal. \end_layout \begin_layout Standard Consulte a pré-impresión e verá como a fórmula ten agora moito mellor aspeito, con espazos a ambos lados do signo de igualdade, o \begin_inset Quotes eld \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset co tamaño e a posición dun expoente, e as letras, que se asume son variábeis, en itálico. Os números son só números. \end_layout \begin_layout Standard O editor matemático é outro exemplo da filosofia WYSIWYM. En LaTeX, usan-se comandos tais como \family typewriter \backslash sqrt \family default ou \family typewriter \backslash frac \family default para escreber as fórmulas matemáticas, de maneira que se a expresión é un pouco complexa non é fácil visualizá-la mentalmente. Sendo preciso compilar o ficheiro latex para poder visualizá-la realmente nunha pré-impresión. Por outra banda cumpre ter moito cuidado ao escreber para non cometer erros como a falta dalgun parénteses, ou a inclusión dalgun termo indebido dentro dunha raiz. \end_layout \begin_layout Standard O LyX non trata de visualizar exactamente cal vai ser o resultado impreso da fórmula (WYSIWYG), mais dá unha idea aproximada, que con un pouco de experiéncia resulta moi fiábel. Na imensa maioria das veces o resultado final vai ser satisfactório sen necesidade de preocupar-se dos pequenos detalles; tamaño dalgunha variábel, posición dun determinado signo, etc. Isto permite ao usuário, e sabemos que nos repetimos, concentrar-se no contido das fórmulas, sen necesidade de esforzar-se na sua forma. \end_layout \begin_layout Section Navegando nas ecuacións \end_layout \begin_layout Standard Vamos modificar agora a fórmula \begin_inset Formula $E=mc^{2}$ \end_inset para obter \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$ \end_inset . As teclas con frechas serven para mover o cursor, tanto en texto normal como no modo matemático. Leve o cursor até a fórmula, e observe que ao entrar nela aparece novamente o rectángulo púrpura, indicando que está en modo matemático. Situe o cursor após o signo igual, coas teclas con frechas ou co rato, e insira \begin_inset Quotes eld \end_inset 1+ \begin_inset Quotes erd \end_inset . Despois, pode usar as teclas con frechas ou \family sans Esc \family default para sair da fórmula, o que fará desaparecer o rectángulo púrpura novamente. \end_layout \begin_layout Standard Alén das teclas especiais descritas mais abaixo, a edición en modo matemático é similar a edición en texto normal. Use \family sans Supr \family default (ou \family sans Backspace \family default ) para eliminar carácteres, seleccione texto coas teclas con frechas ou co rato, corte, copie e cole normalmente \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Pode cortar ou copiar parte dunha fórmula e colá-la dentro da mesma fórmula, ou noutra fórmula distinta, mais loxicamente non pode colá-la no texto normal. \end_layout \end_inset , e lembre que en caso de erro sempre pode \family sans \bar under D \bar default esfacer \family default ou \family sans \bar under R \bar default efacer \family default no menu \family sans \bar under E \bar default ditar \family default . Adverténcia: se o cursor estiver xunto a unha fórmula, mais fora dela, premer \family sans Supr \family default (ou \family sans Backspace \family default ) elimina-a toda ela. Nese caso pode empregar \family sans \bar under E \bar default ditar\SpecialChar \menuseparator \bar under D \bar default esfacer \family default para a recuperar. \end_layout \begin_layout Standard E se agora quixer mudar o expoente de \begin_inset Formula $E=mc^{2}$ \end_inset , por exemplo para \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}$ \end_inset ? Pode situar o rato e clicar no sítio axeitado, ou pode empregar as teclas das frechas. Coas teclas \begin_inset Formula $\rightarrow$ \end_inset e \begin_inset Formula $\leftarrow$ \end_inset situe primeiramente o cursor após o \begin_inset Quotes eld \end_inset c \begin_inset Quotes erd \end_inset e antes do \begin_inset Quotes eld \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset , prema entón na tecla \begin_inset Formula $\uparrow$ \end_inset e verá como o cursor se pasa ao nível do expoente, xusto antes do \begin_inset Quotes eld \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset . Mova-se agora coa tecla \begin_inset Formula $\rightarrow$ \end_inset e engada o \begin_inset Quotes eld \end_inset .5 \begin_inset Quotes erd \end_inset . Para baixar de nível pode loxicamente premer a tecla \begin_inset Formula $\downarrow$ \end_inset , ou como está no fin do nível superior a tecla \begin_inset Formula $\rightarrow$ \end_inset . En todo caso, ao premer a tecla \begin_inset Formula $\downarrow$ \end_inset o cursor baixa de nível e situa-se na posición \emph on após \emph default o expoente, con independéncia da sua posición anterior no expoente. \end_layout \begin_layout Section Expoentes e índices \end_layout \begin_layout Standard É posíbel inserir un expoente desde o \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset Matemático \family default , como se verá a seguir, porén é mais rápido inserir un acento circunflexo \begin_inset Quotes eld \end_inset ^ \begin_inset Quotes erd \end_inset e premer a tecla de espazo. Isto dá lugar a aparición dun pequeno rectángulo azul nunha posición levemente superior, a correspondente aos expoentes, sendo posíbel escreber no dito rectángulo o que se quixer, que aparecerá nun tamaño de letra menor. Todo o que escreber nel, até premer a tecla espazo, a tecla \begin_inset Formula $\rightarrow$ \end_inset ou \family sans Esc \family default (para sair de vez do modo matemático) \family sans , \family default tornará-se parte do expoente. \end_layout \begin_layout Standard Os índices (sub-índices) teñen un tratamento semellante, iniciando-se neste caso ao inserir un \family sans trazo \begin_inset space ~ \end_inset baixo \family default ( \begin_inset Quotes eld \end_inset _ \begin_inset Quotes eld \end_inset ). É posíbel inserir índices e expoentes dentro doutros índices e expoentes, como por exemplo: \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$ \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Transforme a ecuación 1 do \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default ao modo matemático. \end_layout \begin_layout Section O \family sans Painel matemático \end_layout \begin_layout Standard O \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default permite inserir facilmente símbolos ou comandos matemáticos. Tamén existen atallos de teclado que permiten inserir moitos símbolos e comandos, mais para aprender as posibilidades. que oferece o editor matemático do LyX o mais fácil e didáctico é usar o \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default . Posteriormente poderá ver noutros manuais os atallos de teclado correspondentes. Abra entón o painel desde o menu con \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \bar under F \bar default ormula\SpecialChar \menuseparator \bar under P \bar default ainel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default e deixe-o aberto entanto le esta sección. Outra forma de abrir o painel é clicando no botón direito do rato en calquer fórmula. \end_layout \begin_layout Subsection Símbolos \end_layout \begin_layout Standard Na parte direita do painel ha un recadro con un conxunto de símbolos. Na parte superior do recadro ha un menu despregueábel que permite escoller entre distintos conxuntos de símbolos: operadores, relacións, letras gregas, frechas \SpecialChar \ldots{} Non ten mais que clicar en calquer deses símbolos para os incluir no seu texto, ou nas suas fórmulas. Na parte inferior do recadro, por riba do botón de \family sans \bar under F \bar default echar \family default , ha outro botón , \family sans \bar under S \bar default eparar painel \family default , que loxicamente permite ter paineis independentes para os distintos conxuntos de símbolos. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Escreba no se documento de proba: \begin_inset Quotes eld \end_inset Eu \begin_inset Formula $\heartsuit$ \end_inset LyX \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \begin_layout Subsection Raices e fraccións \end_layout \begin_layout Standard Prema no botón \begin_inset Graphics filename ../../images/math/sqrt-square.png scale 85 \end_inset do painel matemático e verá como se abre un menu despregueábel que lle permite escoller entre vários tipos de raiz. Ao escoller, por exemplo, a raiz cúbica inserirá-se no texto o típico signo da raiz, con un 3 na parte superior esquerda, e con un rectángulo azul dentro da raiz. O cursor fica dentro do dito rectángulo, no cal poderá escreber números, variábeis, outras raices ou o que desexar. Verá que ao ir adicionando ou eliminando carácteres a raiz vai-se redimensionan do para abranxer todo o que for escrito dentro. \end_layout \begin_layout Standard A mesma facilidade existe para traballar coas fraccións. No painel matemático ha un botón con unha fracción con un rectángulo azul no numerador e outro no denominador. Clicando nel insere-se unha fracción no texto con dous pontos de insercións, no numerador e no denominador, podendo-se pasar dun ao outro coas frechas ou co rato. Insira unha fracción no seu ficheiro de proba, verá que o cursor aparece no nominador, escreba un \begin_inset Quotes eld \end_inset 1 \begin_inset Quotes erd \end_inset e pase despois ao denominador e escreba un \begin_inset Quotes eld \end_inset 2 \begin_inset Quotes erd \end_inset . Xa ten unha fracción, sinxela mais unha fracción. Porén é posíbel escreber fraccións moito mais complicadas, xa que tanto no denominador como no numerador pode escreber calquer expresión matemática: variábeis, raices, outras fraccións, etc. \end_layout \begin_layout Subsection Acentos e delimitadores \end_layout \begin_layout Standard O LyX permite usar un bon número de \begin_inset Quotes eld \end_inset acentos \begin_inset Quotes erd \end_inset matemáticos, cos que é posíbel acentuar calquer carácter ( \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$ \end_inset ) ou grupo de carácteres ( \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$ \end_inset ). Estes acentos seleccionan-se na sección \family sans Decoración \family default , do menu despregueábel que ha no recadro \family sans Símbolos \family default , á direita do painel. Verá que ha acentos longos, que se expanden co texto acentuado, e outros curtos, que manteñen o seu tamaño sexa cal sexa o texto acentuado. Loxicamente o texto acentuado é o que se escrebe no rectángulo azul que aparece ben por baixo, ben por riba do acento. \end_layout \begin_layout Standard Os delimitadores, como parénteses curvos, parénteses rectos ou chaves, inseren-s e desde un painel que se lanza ao premer o botón \begin_inset Graphics filename ../../images/math/delim.png scale 85 \end_inset . O par de delimitadores seleccionados mostra-se na parte inferior. Por defeito ten-se un par de parénteses curvos, mais é posíbel escoller calquer par de delimitadores; unha chave esquerda e un paréntese recto direito, duas chaves esquerdas, o mesmo un dos delimitadores valeiro, para obter algo como \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset (o delimitador valeiro mostra-se como unha liña a trazos en LyX, mais non aparecerá no documento impreso). \end_layout \begin_layout Standard É posíbel dixitar directamente parénteses no modo matemático, o cal é mais cómodo que usar o painel matemático, mais estes parénteses terán o tamaño do texto normal, e non van modificá-lo ao introducir fraccións ou matrices entre os delimitadores. O resultado estético será normalmente moi pobre. Pola contra os delimitadores do painel matemático mudan o seu tamaño en función do que haxa entre eles, e o resultado estético está garantido. \end_layout \begin_layout Standard Tamén é posíbel aplicar delimitadores, raices ou acentos a texto escrito previamente. Basta con seleccionar a porción da fórmula que se quer modificar e clicar no botón respectivo do \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default . Probe a mudar a segunda lei de Newton da forma escalar para a forma vectorial ( \begin_inset Formula $f=ma$ \end_inset para \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$ \end_inset ). A operación inversa, i.e. eliminar uns delimitadores, unha raiz ou un acento dunha porción de texto, realiza-se colocando o cursor no início da dita porción e premendo a tecla \family sans Backspace \family default (a tecla que elimina o carácter anterior ao cursor). \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Arranxe a ecuación 2 do \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default . \end_layout \begin_layout Subsection Modo TeX: Limites, log, sin e outros \end_layout \begin_layout Standard No modo matemático asume-se que as letras son variábeis, de maneira que se escreber sen mais o nome dunha función, por exemplo \begin_inset Quotes eld \end_inset cos \begin_inset Quotes erd \end_inset , o LyX pensará que está a escreber o produto de várias variábeis, neste caso tres: \begin_inset Formula $c$ \end_inset , \begin_inset Formula $o$ \end_inset , e \begin_inset Formula $s$ \end_inset . Para diferenciar as variábeis das funcións o LaTeX escrebe as primeiras en itálico, e as segundas en \family sans Roman, \family default ademais introduz un pequeno espazo entre unha función e a variábel corresponden te. Ou sexa escrebe \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\cos x$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset e non \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $cosx$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard Na parte esquerda do \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default listan-se as funcións matemáticas mais comuns. Clique en \begin_inset Quotes eld \end_inset cos \begin_inset Quotes erd \end_inset , e verá como se insere a función \begin_inset Quotes eld \end_inset cos \begin_inset Quotes erd \end_inset no texto. Ainda que a función fica dentro dunha fórmula o texto aparece escrito en negro e en letra normal (non inclinada). Mais non é texto normal, toda a palabra é tratada como un único signo, de maneira que se preme en \family sans Backspace \family default eliminará toda a palabra, e se fai recuar o cursor verá como aparece o rectángulo purpura que arrodea as ecuacións. Coloque agora o cursor a direita da función, mais dentro do rectángulo, e escreba \begin_inset Quotes eld \end_inset x \begin_inset Quotes erd \end_inset . Tal e como é de esperar no modo matemático a variábel \begin_inset Quotes eld \end_inset x \begin_inset Quotes erd \end_inset escrebe-se en azul e en itálico. Vexa agora a pré-impresión para comprobar o resultado final. \end_layout \begin_layout Standard Ás funcións predefinidas polo LyX, como a calquer outro texto, pode-se-lle engadir índices e expoentes, o que permite escreber expresións tais como \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset ou \begin_inset Quotes eld \end_inset \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$ \end_inset \begin_inset Quotes erd \end_inset . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Transforme a ecuación 3 do \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default no modo matemático. \end_layout \begin_layout Subsection Matrices \end_layout \begin_layout Standard O botón \begin_inset Graphics filename ../../images/math/matrix.png scale 85 clip \end_inset do \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default serve loxicamente para inserir matrices. Ao clicar nese botón abre-se o diálogo \family sans Matriz matemática \family default que permite escoller o número de liñas e de colunas que vai ter a matriz. Escolla 2 liñas e 3 colunas e feche o diálogo. O LyX inserirá unha matriz de \begin_inset Formula $2\times3$ \end_inset rectángulos azuis, nos que poderá escreber calquer expresión matemática (raices cúbicas, fraccións, logaritmos, outras matrices\SpecialChar \ldots{} ), mesmo pode deixar algun dos rectángulos valeiro. Pode mover-se entre os elementos da matriz coa tecla \family sans Tab \family default e as teclas con frechas. \end_layout \begin_layout Standard Ao colocar o cursor nunha matriz matemática, no menu principal \family sans \bar under E \bar default ditar \family default aparecen un par de novos epígrafes, un dos cais, \family sans \bar under F \bar default ilas e colunas, \family default permite engadir ou eliminar filas e colunas, e modificar os seus aliñamentos horizontal e vertical. \end_layout \begin_layout Standard Lembre que é posíbel debuxar uns delimitadores axeitados para a matriz seleccion ando-a e escollendo os delimitadores no \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default . \end_layout \begin_layout Standard Por último cumpre-nos asinalar que non é recomendábel utilizar matrices matemáticas para escreber texto. Para iso son moito mellores as táboas. \end_layout \begin_layout Subsection Fórmulas independentes \end_layout \begin_layout Standard Até o momento escrebemos fórmulas que ficaban na mesma liña que o texto que viña antes e despois delas, polo que receben o nome de fórmulas en liña. As fórmulas en liña usan-se normalmente cando son curtas e simples, mais con expresións longas e complexas, ou cando se desexa salientaren no texto usan-se as fórmulas independentes. Ademais só as fórmulas independentes poden seren etiquetadas e numeradas, e as ecuacións multi-liña teñen que ser obrigatoriamente independentes (vexa o \emph on Guia do usuário \emph default ). \end_layout \begin_layout Standard Clique no botón \family sans \begin_inset Graphics filename ../../images/math-display.png \end_inset \family default do \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset matemático \family default e verá como aparece no texto unha fórmula valeira independente, i.e. centrada nunha nova liña. Escreba agora unha expresión matemática e lance unha pré-impresión para ver o aspeito final. Se o cursor está xa nunha expresión matemática o botón \family sans \begin_inset Graphics filename ../../images/math-display.png \end_inset \family default troca entre formula en liña e independente, i.e. se inicialmente ten-se unha fórmula en liña pasa-se a ser independente e vice-versa. \end_layout \begin_layout Standard As fórmulas independentes apresentan algunhas diferenzas a respeito das en liña: \end_layout \begin_layout Itemize O tamaño da letra é maior nalguns símbolos, como \begin_inset Formula $\sum$ \end_inset e \begin_inset Formula $\int$ \end_inset . \end_layout \begin_layout Itemize Os índices e os expoentes para límites e somatórios (mais non para integrais) escreben-se por baixo dos símbolos, e non a continuación deles. \end_layout \begin_layout Itemize O texto está centrado. \end_layout \begin_layout Standard Fora destas diferenzas as fórmulas en liña e independentes son moi similares. \end_layout \begin_layout Standard Finalmente unha nota sobre a colocación das fórmulas independentes no texto. Se quer que unha fórmula independente fique dentro dun parágrafo entón non prema o \family sans Return \family default ao sair dela. Mais se xa o fixo non ten mais que situar o cursor no início da frase, que segue á fórmula, e premer \family sans Backspace \family default . \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Faga independentes as várias fórmulas do \family typewriter exemplo_bruto.lyx \family default e vexa o seu aspeito nunha pré-impresión. \end_layout \begin_layout Standard \series bold Exercício \series default : Usando as várias ferramentas que aprendeu nesta sección, escreba unha ecuación como esta \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Despois de facé-lo desde zero probe con \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \bar under F \bar default ormula\SpecialChar \menuseparator Entorno \family default \family sans \bar under c \bar default asos \end_layout \end_inset : \begin_inset Formula \[ f(x)=\left\{ \begin{array}{cc} \log_{8}x & x>0\\ 0 & x=0\\ \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0 \end{array}\right. \] \end_inset \end_layout \begin_layout Section Mais cuestións matemáticas \end_layout \begin_layout Standard No editor matemático pode-se facer moitas mais cousas. Porén consideramos que o mais básico xa foi explicado, e encamiñamos ao leitor ao \emph on Guia do usuário \emph default para ver como: \end_layout \begin_layout Itemize Etiquetar e numerar as ecuacións. \end_layout \begin_layout Itemize Escreber ecuacións multiliña \end_layout \begin_layout Itemize Trocar de tipo de letra, por exemplo para usar negrito nunha fórmula. \end_layout \begin_layout Itemize Facer un axuste fino no tamaño da letra e no espazamento dentro das fórmulas. (Non se preocupe disto até a versión final do texto do seu documento!) \end_layout \begin_layout Itemize Escreber macros. Poden ser moi úteis, basta defini-los unha vez no início do documento e poden utilizar-se en calquer parte. Se muda a definición do macro, as referéncias ao macro serán modificadas en todo o documento. Os macros poden mesmo tomar argumentos. \end_layout \begin_layout Itemize Facer moitas outras cousas que nen se mencionan neste \emph on Tutorial \emph default . \end_layout \begin_layout Chapter Miscelánea \end_layout \begin_layout Section Outras importantes funcionalidades do LyX \end_layout \begin_layout Standard Neste tutorial non se pretende documentar todos os posíbeis comandos do LyX, para iso están o \emph on Guia do Usuário \emph default e o manual de \emph on Funcións avanzadas \emph default . Mais para nos despedir apresentamos algunhas das funcionalidades do LyX das cais ainda non falamos: \end_layout \begin_layout Itemize tratamento WYSIWYM de táboas. As táboas poden inserir-se ben desde o menu principal, \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \bar under T \bar default áboa, \family default ben clicando no botón \begin_inset Graphics filename ../../images/tabular-insert.png scale 85 clip \end_inset da barra de ferramentas. Clicando na táboa co \emph on botón direito \emph default abre-se o diálogo \family sans Configuración \begin_inset space ~ \end_inset da \begin_inset space ~ \end_inset táboa \family default , que permite editar a táboa polo miúdo. \end_layout \begin_layout Itemize inclusión, e manexo, de imaxe nos documentos, (con \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator \family default \family sans Ima \bar under x \bar default e \family default ou clicando no botón \begin_inset Graphics filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png scale 85 \end_inset ). \begin_inset Quotes eld \end_inset De fabrica \begin_inset Quotes erd \end_inset o LyX entende vários formatos vectoriais: PostScript®, PostScript Encapsulado (EPS), Scalable Vector Graphics (SVG) e LaTeX puro, e os formatos bitmap mais usuais (png, jpeg, tif, bmp, \SpecialChar \ldots{} ), mais é posíbel configurá-lo para utilizar praticamente calquer formato. Tanto as táboas como as figuras pode ser acompañadas de lexendas, sendo posíbel criar automaticamente listas de táboas e/ou figuras. \end_layout \begin_layout Itemize controlo de versións, mediante RCS ( \family typewriter man rcsintro \family default para máis información). \end_layout \begin_layout Itemize altamente personalizábel. Ha moitas cousas que o usuário pode mudar no LyX, desde o aspeito visual da xanela principal até os comandos para exportar documentos. Moitas destas mudanzas poden-se facer desde o menu, \family sans Ferramentas \family default \family sans \SpecialChar \menuseparator Pre \bar under f \bar default éncias, \family default outras son menos acesíbeis e para as facer cumpre ler o manual de \emph on Personalización \family sans \emph default \SpecialChar \@. \end_layout \begin_layout Itemize poliglota. O LyX está é desenvolvido por unha equipa de programadores distribuída pelos cinco continentes. Por iso entende moitas línguas, podendo-se escreber documentos en distintos alfabetos, e con escritas tanto de esquerda->direita como direita->esquerda. Ten ademais os menus e documentación traducidos a várias línguas, e estamos desexosos de receber novas traducións. \end_layout \begin_layout Itemize corrección ortográfica disponíbel en ducias de línguas. \family sans \bar under F \bar default erramentas\SpecialChar \menuseparator \bar under C \bar default orrector ortográfico \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Note-se que a corrección ortográfica comeza a partir do cursor. \end_layout \end_inset . \end_layout \begin_layout Itemize navegación dos menus co teclado. O LyX ten atallos de teclado que permite non ter que utilizar continuamente o rato, e que poden ser personalizados polo usuário (vexa-se o manual de \emph on Personalización \emph default ). \end_layout \begin_layout Itemize importación de documentos LaTeX. Vexa-se a sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:tex2lyx" \end_inset . \end_layout \begin_layout Itemize Minibuffer. Na parte inferior da xanela principal ha unha liña cincenta na que se mostra diversa información; o tipo de fonte usada ou o atallo de teclado correspondent e a acción que se acaba de executar. Sobre esta liña é posíbel abrir unha caixa de texto chamada minibuffer (nome tomado dunha función similar en \family sans emacs \family default ), que dá aceso a todo tipo de interesantes funcionalidades, incluindo algunhas que permiten escangallar de vez o documento. Polo que non debe escreber no minibuffer se non sabe o que está a facer. \end_layout \begin_layout Section O LyX para usuários de LaTeX \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:usuarioslatex" \end_inset Non é necesário saber nada de LaTeX para empregar o LyX, mais ter unha certa idea permite aproveitá-lo mellor. En todo caso moitos dos novos usuário de LyX teñen alguns coñecimentos básico de LaTeX, e esta sección está pensada para eles. \end_layout \begin_layout Standard Unha cuestión que se lle ocorre ao usuário de LaTeX que está a considerar en usar o LyX, é se neste programa poderá conseguir facer todo o que o LaTeX permite facer. A resposta é afirmativa, dunha forma ou doutra, o LyX permite realizar practicamente o mesmo que o LaTeX, mais simplificando grandemente o proceso de escrita. \end_layout \begin_layout Standard Co intuito de manter un Tutorial breve só se mencionan nel as cousas mais básicas, as que os novos usuário do LyX precisan para comezar. Mais no manual \emph on Funcións avanzadas \emph default , especificamente no capítulo \emph on \lang english Secrets of the LaTeX Masters \emph default \lang galician (Secretos dos mestres do LaTeX), trata-se en profundidade as diferenzas entre o LyX e o LaTeX, e como usar vários truques do LaTeX no LyX. \end_layout \begin_layout Subsection Modo TeX \end_layout \begin_layout Standard O LyX implementa moitos comandos do LaTeX, mais non todos. No seu defeito oferece o modo TeX, que permite utilizar calquer comando de LaTeX, sempre que o usuário o coñeza. Para entrar neste modo pode-se ben clicar no botón \color none \color red \begin_inset Graphics filename ../../images/ert-insert.png scale 85 clip \end_inset \color none na barra de ferramentas, ou seleccionar no menu \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator Códi \bar under g \bar default o \begin_inset space ~ \end_inset TeX. \family default Abre-se entón unha caixa vermella precedida por un botón que pon en vermello ERT \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout [N.T] Evil Red Text = Malvado texto vermello. O nome fai referéncia a que o texto no modo TeX aparece escrito en vermello, e que unha das tarefas da equipa desenvolvedora do LyX e facer desaparecer a necesidade de usar ese texto vermello. \end_layout \end_inset . A caixa é loxicamente para escreber comandos TeX (LaTeX), que o LyX vai pasar directamente ao LaTeX. Todo o escrito na caixa vai aparecer en vermello, para asi diferenciá-lo claramente. \end_layout \begin_layout Standard No modo matemático basta con dixitar a barra invertida, \begin_inset Quotes eld \end_inset \backslash \begin_inset Quotes erd \end_inset , para entrar no modo TeX. Entanto estexa no modo TeX o texto será escrito en vermello, saindo-se del premendo na barra espazadora ou calquer outra tecla non alfabética: un número, un paréntese, etc. Unha vez abandonado o modo TeX, se o LyX coñece o comando escrito, vai-no representar no xeito WYSIWYM. Asi se nunha formula escreber o comando \backslash gamma, ao premer a barra espazadora o LyX trocará o texto \family sans \shape italic \color red gamma \family default \shape default \color none en vermello por un \color blue \begin_inset Formula $\gamma$ \end_inset \color none en azul. Este método funciona con case todos os macros matemáticos non complicados, sendo mais rápido que utilizar o \family sans Painel \begin_inset space ~ \end_inset Matemático \family default , especialmente para os usuários experientes do LaTeX. \end_layout \begin_layout Standard Constantemente están a aparecer novos pacotes de LaTeX, con novas funcionalidade s e sen pedir permiso a unha autoridade central. O LyX permite utilizar calquer deles sen mais que escreber \family typewriter \backslash usepackage{nome_do_pacote} \family default no preámbulo (vexa-se a Sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:preambulo" \end_inset ), mais sen suporte WYSIMYM para as funcionalidades do pacote. \end_layout \begin_layout Subsection Importando de LaTeX — \family typewriter tex2lyx \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:tex2lyx" \end_inset Para importar un documento LaTeX seleccione \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under I \bar default mportar\SpecialChar \menuseparator LaTeX (plain) \family default no menu principal. Isto dá lugar a que o LyX chame o comando \family typewriter tex2lyx \family default , responsábel da tradución de LaTeX a LyX, crie un ficheiro co mesmo nome que o orixinal, en latex, mais coa extensión \family typewriter lyx \family default , e abra este ficheiro lyx. Se o proceso non for ben sucedido, tente executar o \family typewriter tex2lyx \family default na liña de comandos variando as opcións do programa. \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter tex2lyx \family default entende e traduz a maior parte dos comandos e ambientes LaTeX, mais non todos. Usualmente deixa inalteradas as partes que non entende, en modo TeX. Portanto tras importar un ficheiro LaTeX é bon procurar as partes non traducida s, en vermello, e editá-las manualmente. Se ben, en moitos casos, un documento con partes en modo TeX pode dar lugar a un texto impreso de boa cualidade. Ainda que no LyX non sexa facilmente lexíbel, perdendo-se o espirito do WYSIWYM. \end_layout \begin_layout Standard \family typewriter tex2lyx \family default ten o seu próprio manual, ao que se acede con \family typewriter man tex2lyx \family default . Lea-o para aprender que comandos e ambientes LaTeX non están soportados, os seus erros (e como contorná-los), e as diferentes opcións coas que se pode executar. \end_layout \begin_layout Subsection Exportando a LaTeX \end_layout \begin_layout Standard O LyX permite exportar directamente a LaTeX, escollendo \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under E \bar default xportar\SpecialChar \menuseparator LaTeX (plain) \family default no menu xerará-se un ficheiro LaTeX co nome igual ao documento lyx, mais coa extensión \family typewriter .tex. \family default É tamén posíbel tamén xerar un ficheiro LaTeX especialmente deseñado para compilar con pdflatex, en vez de con latex, escollendo \family sans \bar under F \bar default icheiro\SpecialChar \menuseparator \bar under E \bar default xportar\SpecialChar \menuseparator LaTeX (pdflatex) \family default no menu. Para visualizar pré-impresións, ou para imprimir, o LyX xera ficheiros temporários en LaTeX, portanto ten que ser bon xerando documentos con este formato. \end_layout \begin_layout Subsection Configuración do documento \end_layout \begin_layout Subsubsection \emph on Clase \emph default do documento \end_layout \begin_layout Standard Indo a \family sans \bar under D \bar default ocumento\SpecialChar \menuseparator \bar under C \bar default onfiguración \family default abre-se unha caixa de diálogo que serve loxicamente para configurar o documento , permitindo especificar moitas das opcións que se poden incluir no comando \family typewriter \backslash documentclass \family default de LaTeX. Asi pode-se mudar a \emph on clase \emph default do documento, o tipo e tamaño da fonte base, o tamaño do papel, as marxes, a língua etc. Ademais calquer opción extra para o comando \family typewriter \backslash documentclass \family default pode ser engadida no campo \family sans Opcións \family default da \family sans Configuración de clase \family default no apartado \family sans Clase do documento \family default . \end_layout \begin_layout Subsubsection Preámbulo LaTeX \end_layout \begin_layout Standard \begin_inset CommandInset label LatexCommand label name "sec:preambulo" \end_inset Na caixa de diálogo \family sans Configuración do documento \family default , que se veu no parágrafo anterior, existe unha sección chamada \family sans Preámbulo LaTeX \family default , onde se poden incluir directamente comandos en LaTeX que afectarán a todo o documento. \end_layout \begin_layout Subsection BibTeX \end_layout \begin_layout Standard O LyX permite utilizar o BibTeX, un pacote para construir bases de dados con referéncias bibliográficas, que poden ser usadas en diferentes documentos. Seleccione \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator Lista \begin_inset space ~ \end_inset / \begin_inset space ~ \end_inset Indice\SpecialChar \menuseparator \bar under B \bar default ibliografia BibTeX \family default para incluir un ficheiro \family typewriter bib \family default . Clique no botón resultante \begin_inset Quotes eld \end_inset Bibliografia Xerada BibTeX \begin_inset Quotes erd \end_inset e xurdirá a caixa de diálogo \family sans Bibliografia BibTeX \family default . No campo \family sans Banco \begin_inset space ~ \end_inset de \begin_inset space ~ \end_inset dados \family default , escreba o que escreberia entre as chaves do comando \family typewriter \backslash bibliography{} \family default \begin_inset Foot status collapsed \begin_layout Plain Layout Do mesmo xeito que en LaTeX, se ha várias bibliografias estas deben ir separadas por vírgulas, sen espazos en branco. \end_layout \end_inset . Analogamente, escreba no campo \family sans Estilo \family default o que escreberia entre as chaves do comando \family typewriter \backslash bibliographystyle{} \family default . \end_layout \begin_layout Standard Após disto pode citar de calquer das bibliografias incluídas mediante o comando \family sans \bar under I \bar default nserir\SpecialChar \menuseparator C \bar under i \bar default tación \family default (vexa a sección \begin_inset space ~ \end_inset \begin_inset CommandInset ref LatexCommand ref reference "sec:bibliografias" \end_inset ). A execución do BibTeX fica a cargo do LyX. \end_layout \begin_layout Section Erros ! \end_layout \begin_layout Standard Ás veces, ao tentar imprimir ou ver unha pré-impresión do documento, o LaTeX topa con algo que non comprende. Nestes casos o LyX abrirá a caixa de diálogo \family sans LyX: latex Erros \family default onde se listan os erros atopados. Ao clicar nun erro determinado neste diálogo move-se o cursor até o ponto que dá lugar ao dito erro, e mostra-se en detalle a mensaxe de erro que produz o latex, na parte inferior da caixa de diálogo. \end_layout \end_body \end_document